کارشناسان گردشگری معتقدند
رفع تحریم کافی نیست!
گروه گردشگری، عاطفه نبوی: رفع تحریم‌ها علیه ایران و تبدیل تفاهم‌نامه هسته‌ای لوزان به توافق، گشایشی است که همه، از فعالان و تصمیم‌سازان اقتصادی و سیاسی گرفته تا مردم کوچه بازار، انتظار آن را می‌کشند. کارشناسان آن را در کنار سیاست‌های اقتصادی کارآ و صحیح داخلی، یکی از راه‌های خروج اقتصاد ایران از انسداد و رکودی می‌دانند که در چند سال اخیر کشورمان با آن دست به گریبان است. به نظر می‌آید تاثیرگذاری این رویداد در حوزه‌هایی مانند گردشگری، عمیق‌تر و محسوس‌تر باشد، چرا که این حوزه هم به لحاظ تغییر نگاه جهانی برای رشد ورود گردشگران و هم امکان و تسهیل گردش مالی برای کسب درآمد، از این داستان متاثر است. اما به واقع دامنه این تاثیرگذاری تا به کجاست و چگونه می‌توان از آن بهره برد؟ چگونه می‌توان با نگاهی به دور از اغراق درباره تاثیر آن، به برنامه‌ریزی دوران پساتحریم پرداخت؟ آیا به فرض حصول توافق، اساسا زیرساخت‌های ایران تاب ورود گردشگران بیشتری را دارد؟ اگر نه، چه سازوکارهایی برای رفع این مشکل تعریف شده است؟ با فرض محدودیت منابع داخلی و رفع موانع خارجی چه چارچوب‌ها و پروسه‌ای برای جذب سرمایه‌گذاری خارجی، ارائه تسهیلات و مجوزهای لازم تعریف شده و آیا اساسا قوانین مدونی در این حوزه وجود دارد؟
پساتحریم و گردشگری ایران
به گزارش«دنیای اقتصاد»، دکتر اسماعیل قادری، استاد دانشگاه علامه طباطبایی اثر رفع تحریم‌ها را در حوزه گردشگری مثبت ارزیابی کرد و گفت: بحث رفع تحریم‌ها نقطه مثبتی برای اقتصاد ایران است؛ به‌خصوص در حوزه گردشگری؛ چراکه در زمان رفع تحریم، نگاه کشورهایی که از آنها به‌عنوان کشورهای بازار اصلی جهانگردی یاد می‌کنیم و بزرگ‌ترین کشورهای توریستی دنیا هستند، به ایران عوض می‌شود، بنابراین مهم‌ترین اثرش تغییر تصویر ذهنی گردشگران به ایران خواهد بود؛ به‌خصوص کشورهای اروپایی که بیشترین تعداد توریست‌های ایران متعلق به این کشورها هستند و به ایران به عنوان مقصدی کیفی و امن می‌نگرند.
وی بعد از رفع ذهنیت منفی گردشگران نسبت به امنیت ایران، رشد سرمایه‌گذاری را اتفاق مهم دیگری دانست و خاطرنشان کرد: ما برای توسعه زیرساخت‌ها و روبناهای گردشگری نیاز به سرمایه‌گذاری خارجی داریم؛ چیزی که سال‌ها با محدودیت مواجه بود. قادری تاکید کرد: مهم است که این سرمایه‌گذاری توسط شرکت‌های هتلی برنددار انجام شود؛ در این حالت این شرکت‌ها برای پرکردن هتل‌های خودشان هم که شده همه توان خود را برای ورود گردشگران به ایران به‌کار
می‌گیرند.
این استاد دانشگاه از سوی دیگر نتیجه مثبت رفع تحریم‌ها را، برداشتن محدودیت‌های مربوط به ورود تورگردانان مطرح دنیا به ایران دانست و تصریح کرد: صنعت توریسم دنیا در حال حاضر در دست افراد یا دولت‌ها نیست و چرخش آن به دست شرکت‌های چندملیتی و فراملیتی تورگردان، هتلداری و کترینگ است.
قادری خاطرنشان کرد: بعد از تحریم می‌توان با آنها ارتباط برقرار کرد تا در نتیجه تعامل با این شرکت‌ها، آنها نیز تورهایشان را به سمت ایران هدایت کنند. در این صورت می‌توان امیدوار بود صنعت جهانگردی ایران از طریق اتصال به این شبکه جهانی پویا، جان دوباره‌ای بگیرد.
به نظر این استاد دانشگاه مساله مهم دیگر در این میان بحث حمل و نقل و ایرلاین‌ها است که ایران در حال حاضر در این حوزه نیز به‌دلیل تحریم‌های موجود بسیار ضعیف است. وی در ادامه تاکید کرد: نوسازی ناوگان هوایی ایران به‌دلیل تحریم‌ها در سال‌های اخیر ممکن نشد. درحالی‌که زمانی ما یکی از بهترین ایرلاین‌های جهان را داشتیم. بعد از رفع تحریم این امکان فراهم می‌شود هواپیمای نو خریداری و قطعات هواپیما تهیه شود. به این ترتیب می‌توان این ناوگان را امن و مجهز کرد و به نوعی صنعت گردشگری کشور را توسعه داد؛ چرا که بحث حمل‌ونقل هوایی شاهرگ حیاتی توسعه جهانگردی است.
درباره امکان تسهیل گردش مالی در حوزه گردشگری نیز مشکل کارتهای اعتباری وجود دارد که به نظر قادری رفع تحریم‌ها امکان حل این مشکل را فراهم می‌کند و توریست‌ها با خیال آسوده‌تری وارد کشور می‌شوند و از خدمات بانکی در هر کجا استفاده می‌کنند. وی در این خصوص اضافه کرد: حمل پول نقد با توجه به ذهنیت منفی گردشگران نسبت به ایران یک عامل محدودکننده است. با توجه به قوانین کشورها که مقدار محدودی از پول نقد را می‌توان با خود حمل کرد، ما تا به حال عملا امکان بهره‌وری حداکثری از ورود گردشگران را نداشتیم، اما کارت اعتباری این مشکل را حل می‌کند و به این ترتیب گردشگران پول بیشتری هزینه خواهند کرد. قادر تاکید کرد: این نکته‌ای است که در همه جای دنیا در مورد صنعت گردشگری مطرح است؛ اینکه در مقصد زمینه‌ای فراهم شود که گردشگران در طول اقامتشان پول بیشتری را هزینه کنند.
وی فراهم کردن امکان خرید و بازاریابی اقلامی در صنایع‌دستی، همچون فرش ابریشم یا سایر صنایع‌دستی فاخر ایران را که گران است، نتیجه رفع این مشکل دانست.
رفع تحریم، بدون برنامه‌ریزی، کارآ نیست
دکتر احمد روستا، استاد دانشگاه شهید بهشتی، نیز اثر رفع تحریم‌ها را در حوزه گردشگری بسیار مثبت ارزیابی کرد و افزود: به‌طور قطع وقتی فضایی مساعد ایجاد می‌شود نگاه دیگران به مرور زمان مثبت خواهد شد اما باید مراقب باشیم که دچار هیجان کاذبی از فضای جدید نشویم و گمان نکنیم که بدون تلاش تمام و کمالی از سوی فعالان داخلی اتفاق بزرگی می‌افتد.
وی فضای گردشگری موجود در دنیا را در حال حاضر فضایی به شدت رقابتی دانست و گفت: نظام گردشگری طوری است که گردشگر به مقایسه انواع و کیفیت خدمات ارائه شده در کشورهای مقصد می‌پردازد و بعد دست به انتخاب می‌زند. رفع این تحریم‌ها تازه ما را در ابتدای این راه و در معرض قضاوت و مقایسه قرار می‌دهد.
این استاد دانشگاه جذب سرمایه‌ها برای تکمیل زیرساخت‌ها و تربیت نیروی انسانی متخصص در این حوزه را بسیار مهم ارزیابی کرد و گفت: به فرض رفع موانع اگر ما ۶ ماه دیگر با این پدیده روبه‌رو شدیم که جهان نگاه متفاوتی به ایران دارد و گردشگران خارجی ایران را برگزیدند، آیا فضا و تخصص کافی برای پذیرایی و دوباره بازگرداندن آنان را داریم یا
نه؟ روستا تاکید کرد: باید بدانیم چگونه باید خود را تقویت کنیم؛ بنابراین با این نگاه، رفع تحریم هم در عین حال که فرصتی مغتنم به گردشگری ایران می‌دهد، در صورت عدم برنامه‌ریزی صحیح و اصولی، به ضد خود بدل شده و کار از دست ر می‌رود.
این استاد دانشگاه رکودی که گردشگری ایران طی چند سال با آن دست به گریبان بوده را شدید ارزیابی کرد و افزود: طی این سال‌ها نگاه مسوولان امر به گردشگری یک نگاه اقتصادی - اجتماعی مطالعه شده و عمیق نبوده و همین موجب آسیب‌های شدید و گاه جبران‌ناپذیری به بدنه این صنعت حساس شده است که برای ترمیم و بازسازی آن نیازمند زمان و تخصص کارشناسان هستیم.
وی هر چند موج شکل گرفته از ورود گردشگران در ابتدای انتخابات ریاست جمهموری کشورمان را مثبت ارزیابی کرد اما در ادامه افزود: گردشگرانی که با تغییر نگاه جهان، در همان سطح محدود، به ایران آمدند، دیدند که در اینجا امکانات چندانی وجود ندارد؛ کمبود هتل، خدمات حمل‌ونقل و سرویس‌های بهداشتی مناسب و... اثر منفی روی ذهنیت آنها حداقل در این حوزه بر جا گذاشت. حال ما اگر بخواهیم پیش از آنکه دیر شود کاری انجام دهیم، باید تیم‌های فعال گردشگری را وارد عمل
کنیم.
این کارشناس حوزه گردشگری بهره بردن از تجارب بین‌المللی موفق را در طی سریع‌تر این مسیر موثر دانست و خاطر نشان کرد: قطعا برداشتن تحریم فضای مساعدی ایجاد می‌کند که کافی نیست و باید از هر کس در هر جای دنیا که آماده سرمایه‌گذاری در ایران است استفاده کنیم و البته این‌کار باید به صورت اصولی و در چارچوب‌های مشخص انجام شود تا سرمایه و انرژی هدر نرود.
به نظر می‌آید توافق پیش‌رو می‌تواند سکوی مناسبی برای پرش گردشگری ایران و قرار گرفتن آن در مسیر توسعه باشد. برداشتن تحریم سوئیفت‌های بانکی و اتصال مجدد به شبکه جهانی بانکی، هزینه‌های ایران و سرمایه‌گذاران داوطلب را برای ورود به ایران در این مسیر کاهش داده و این ارتباط را ممکن و تسهیل می‌کند و به این ترتیب با برقراری امکان اتصال ایران به شبکه جهانی گردشگری، آن را در معرض سنجشی جدی برای استفاده از ظرفیت‌های مورد ادعا قرار می‌دهد؛ آزمونی که به نظر می‌رسد سربرآوردن پیروزمندانه از آن، بعد از هموار شدن جاده‌های بین‌المللی، در گرو رفع موانع و اختلاف نظرهای داخلی و همچنین ایجاد برنامه‌های جامع و دقیق در این حوزه پرسود خواهد بود.
ارسال نظر