هتل‌های 4ستاره چند ستاره‌اند؟

گروه گردشگری، پرستو فخاریان: مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان خراسان رضوی می‌گوید: مشهد سالانه حدود ۲۵میلیون گردشگر را به خود جذب می‌کند. رجبعلی لباف‌خانیکی معتقد است با وجود این تعداد گردشگر هنوز ضریب اشغال هتل‌های این شهر به ۱۰۰درصد نمی‌رسد. به گفته وی، این تعداد از گردشگر داخلی و خارجی در درجه اول مقصدشان زیارت حرم امام رضا (ع) است و بعد از آن سیاحت نیز مدنظر آنها قرار می‌گیرد. براساس آماری که لباف در نشست خبری در حاشیه هشتمین جشن راهنمایان گردشگری سراسر کشور در مشهد عنوان کرد، یک‌ونیم میلیون نفر از این تعداد را زائران و گردشگران خارجی تشکیل می‌دهند که بیشتر آنها از کشورهای حاشیه خلیج‌فارس هستند. بدیهی است این حجم از مسافر که سالانه راهی خراسان رضوی و مشخصا شهر مشهد می‌شوند، نیازمند مراکز اقامتی مناسب و کافی هستند. لباف مدعی است ۵۱ درصد از هتل‌های سراسر کشور در این شهر واقع شده‌اند؛ با این حال وی همچنان تعداد هتل‌های ۴ستاره به بالا را در مشهد اندک ارزیابی می‌کند و معتقد است هتل‌های این شهر همچنان پاسخگوی اقامت گردشگران نیست.

در حالی این مقام مسوول از وجود ۵۱درصد از هتل‌های کشور در مشهد خبر می‌دهد که به گفته رئیس جامعه هتلداران این آمار چندان صحیح نیست؛ زیرا این شهر در حدود ۷۰ هتل از هزار و صد هتل کل کشور را در خود جا داده است. مدیرکل اداره میراث فرهنگی و گردشگری خراسان رضوی البته خاطرنشان می‌کند که این شهر از جهت موضوع اقامت در مضیقه نیست و حتی در بسیاری از مواقع ضریب اشغال هتل‌ها تکمیل نمی‌شود؛ به گونه‌ای که نوروز سال گذشته تنها ۷۰درصد از ظرفیت اتاق‌های هتل‌ها پر شده بوده است. او وجود مراکز اقامتی ارزان‌قیمت را نیز مشکلی بر سر راه تکمیل ظرفیت هتل‌های دیگر می‌داند.

نظارت بر ستاره هتل‌ها

با این وجود، همه مشکلات اقامتی مشهد به این موضوعات ختم نمی‌شود. نظارت و استانداردسازی‌هایی که باید در خصوص رعایت اصولی ارائه خدمات لازم در هتل‌ها اعمال شود، گویا هنوز شکلی عملی به خود نگرفته‌اند؛ گرچه لباف خانیکی در اظهارنظری کلی می‌گوید: برای نظارت بر کار هتل‌ها، ۱۶ناظر داریم که به‌طور مستمر کار خود را انجام می‌دهند و با همکاری اتحادیه هتلداران و هتل‌آپارتمان‌دارها نیز بر نحوه قیمت‌گذاری نظارت می‌کنیم. وی همچنین، از استانداردسازی دقیق هتل‌های مشهد خبر می‌دهد و اضافه می‌کند: حداقل ۸۰ درصد هتل‌ها استانداردسازی شده‌اند. لباف خانیکی درحالی که از ارائه نمونه مشخص نظارتی خودداری می‌کند، در پاسخ به ابهام «دنیای اقتصاد» مبنی بر اینکه آیا در این میان درجه هتل‌هایی که استانداردهای لازم درجه خود را نداشته‌اند کاهش یافته یا خیر، باز هم به پاسخی کلی بسنده می‌کند: اگر لازم باشد، ستاره‌ها را هم کم می‌کنیم. مشکل نظارت بر کار و استانداردهای هتل‌ها تنها در مشهد نیست که گریبان توریسم و هتلداری را گرفته‌ است؛ بسیارند گردشگرانی که پس از مراجعه به برخی هتل‌های ۴و۵ستاره کشور، درمی‌یابند این هتل‌ها استانداردهای لازم را رعایت نکرده‌اند. اما تاکید بر هتل‌های مشهد به‌دلیل تعداد کثیر گردشگران داخلی و خارجی است که سالانه از اقشار مختلف و با سطوح درآمدی متفاوت به این شهر سفر می‌کنند. به نظر می‌رسد استانداردهایی که هتل‌های ۴ستاره باید رعایت کنند، گرچه در آیین‌نامه‌ها نیز نسبی عنوان شده‌اند، به درستی در دستور کار این مراکز اقامتی قرار نمی‌گیرد؛ خانه‌داری و نگهداری فوق‌العاده از هتل، اتاق و فضای سبز، ‌‌هال ورودی لوکس، مبلمان بسیار خوب، فضاهای عمومی، کیفیت بالای فرش و گل تازه، فضای مناسب و دکوراسیون جذاب برای پذیرش، رزرواسیون بسیار سریع و کارآمد، کارکنان متعهد با لباس متحد الشکل، مدیریت متخصص، تجهیزات عالی رستوران و غذاهای متنوع، دو تلفن یکی در کنار تخت و دیگری روی میز، تشک راحت و پتوی اضافه و تخت‌های بزرگ و معمولی، سرویس‌دهی به‌صورت دو مرتبه در روز به اتاق‌ها، حمام بسیار تمیز با صابون وسایل آرایش و حوله، جعبه کمک‌های اولیه، آینه مناسب جهت اصلاح و آرایش، یخچال در داخل، سیستم خشک کن دست، در اختیار قراردادن لباس‌های راحت به میهمانان، سیستم روشنایی هوشمند در حمام و اتاق خواب و سایر امکانات مثل حمل و نقل، روزنامه رایگان و امکانات تفریحی برای میهمانان تنها بخشی از امکاناتی است که کمتر در هتل‌های ۴ستاره ایران به چشم

می‌خورد.

با این حساب شاید بتوان معدود هتل‌هایی را به عنوان ۵ستاره در شهرهای بزرگ کشور یافت که استانداردهایی نظیر آنچه گفته شد با درجه بالاتری از کیفیت را رعایت کنند. دغدغه سازمان میراث فرهنگی برای ساخت هتل‌های جدید ۴و۵ستاره گرچه مهم است اما مهم‌تر از آن رسیدگی به هتل‌های ۴و۵ستاره‌ای است که در یکی دو سال اخیر تعداد میهمانان خارجی‌شان رو به فزونی گذاشته. به‌نظر می‌رسد در شرایطی که آبروی ایران بسته به پذیرایی شهرهای بزرگ کشور از توریست‌های خارجی است، نظارت و استانداردسازی هتل‌ها باید شکلی عملیاتی‌تر به خود بگیرد.