مهدی نیکوئی nikoueimahdi@gmail.com به نظر می‌رسید حادثه ۱۱ سپتامبر سال ۲۰۰۱ نقطه پایانی بر دوران گردشگری ایالات متحده آمریکا و نیویورک است. واقعه‌ای که امنیت ملی آمریکا را زیر سوال برد و گردشگران را نسبت به برنامه سفر خود به این کشور دچار تردید کرد. پس از این دوره، همان طور که انتظار می‌رفت شمار گردشگران خارجی ورودی به آمریکا و مقصد گردشگری اول آن کاهش یافت، اما سازمان جهانی گردشگری با نوعی ابراز خرسندی گزارش داد تعداد گردشگران آمریکا در سال ۲۰۰۱ در مقایسه با سال پیش از آن تنها یک درصد کاهش یافته‌اند؛ آماری که دور از واقعیت به نظر می‌رسید. با این همه به‌رغم کاهش گردشگران خارجی که بخشی از آن نیز به دلیل ایجاد محدودیت‌های جدید بود، تعداد گردشگران داخلی و محلی افزایش یافت. از سال ۲۰۰۱ تا ۲۰۰۳ که مجددا رشد گردشگری نیویورک آغاز شد، روند صعودی تعداد مسافرت‌های داخلی به این شهر حفظ شد. در عوض از تعداد سفرهای خارجی آمریکایی‌ها کاسته شد و به نظر می‌رسد کشورهای اروپایی که میزبان گردشگران این کشور بودند، بیش از خود آمریکا از حادثه ۱۱ سپتامبر آسیب دیدند. هر چند درآمدهای گردشگری آمریکا نیز بسیار کاهش یافته و شغل‌های بسیاری در این بخش از بین رفت، اما بسیار زودتر از آنچه تصور می‌شد، روند رو به رشد گردشگری این کشور آغاز شد. در حال حاضر نیز براساس گزارش مستر کارت در سال ۲۰۱۴، نیویورک با جذب ۸/۱۱ میلیون گردشگر خارجی، ششمین شهر توریستی جهان است.

هرچند براساس تعداد گردشگران خارجی، نیویورک ششمین شهر دنیا است، اما از نظر بسیاری از آمار و ارقام مهم‌تر می‌توان آن را موفق‌ترین شهر جهان دانست. در حالی که لندن طبق گزارش‌های سازمان‌های مختلف، عنوان توریستی‌ترین شهر جهان را یدک می‌کشد و در سال گذشته در مجموع (گردشگران‌داخلی و خارجی) نزدیک به ۳۵ میلیون گردشگر جذب کرده است، نیویورک توانست به رکورد ۵۵ میلیون نفری برسد. از طرفی مدت اقامت گردشگران در نیویورک و مخارج آنها نیز قابل مقایسه با شهرهای دیگر نیست. در حالی که بسیاری از شهرهای دنیا نمی‌توانند متوسط مدت اقامت گردشگران خارجی خود را به ۵ یا ۶ روز برسانند، میانگین مدت اقامت گردشگران در نیویورک ۸/۷ روز است. این موضوع باعث شده که به‌رغم آنکه سهم گردشگران خارجی از کل گردشگران این شهر معادل ۲۱ درصد است، مخارج آنها تقریبا معادل با گردشگران داخلی باشد.

درس‌هایی از نیویورک

داستان موفقیت گردشگری نیویورک، درس‌های بسیاری برای سایر مقاصد گردشگران جهان در خود دارد و امروزه بسیاری از طرح‌های آن در نقاط مختلف تقلید می‌شود. نکته جالب این است که به‌رغم آنکه نیویورک در زمینه بازاریابی بسیار موفق عمل کرده و بزرگ‌ترین مقصد گردشگری آمریکا به حساب می‌آید، لزوما از نظر هزینه‌های تبلیغات نیز بالاترین شهر نیست. به‌عنوان مثال در حالی که در سال ۲۰۰۷، هزینه تبلیغات برخی از شهرهای آمریکا ( مثل لاس وگاس) به ۸۵ میلیون دلار هم می‌رسید، نیویورک تنها ۳۰ میلیون دلار در این زمینه سرمایه‌گذاری کرد.

مهم‌ترین دلایل موفقیت گردشگری این شهر عبارتند از:

• نیویورک شهری است که توانسته براساس ماهیت خود و بدون نیاز به سرمایه‌گذاری‌های هنگفت در تبلیغات اقدام به جذب گردشگران کند. به عبارتی برند این شهر به تنهایی می‌تواند گردشگران را جلب کند. بسیاری از گردشگران از نقاط مختلف دنیا چمدان خود را برای دیدن مکان‌هایی که در رمان‌ها، سریال‌ها، فیلم‌ها و موسیقی‌ها به آنها اشاره شده است، می‌بندند. هنوز هم آرزوی بسیاری از مردم دیدن مجسمه آزادی یا میدان تایمز یا بلندترین برج‌های جهان در منطقه منهتن است.

• شهرسازی نیویورک منحصربه‌فرد بوده و زیبایی ناشی از نظم آن چشم‌ها را خیره می‌کند. پارک بزرگ مرکزی این شهر که مساحت دریاچه‌های آن به تنهایی به ۶۰ هکتار می‌رسد، فضای طبیعی زیبا و سالمی در میان انبوه برج‌ها به وجود آورده است. از طرفی با اقدام مسوولان در تبدیل مرکز شهر به «منطقه کافه‌ها» فضای خاصی ایجاد شده است. در این منطقه با بستن تمامی خیابان‌ها، کافه‌های مختلف میزها و صندلی‌های خود را به طور ثابت در خیابان‌ها گذاشته‌اند و گردشگران می‌توانند در فضایی آرام و به دور از آلودگی، میان‌وعده‌ها و نوشیدنی‌های خود را میل کنند. تئاترها و کنسرت‌های متعدد خیابان برادوی نیز میعادگاه هنردوستان است.

• نیویورک شهری بین‌المللی است. این شهر به‌عنوان مقر سازمان ملل و بسیاری از مهاجرین توانسته نژادهای قومی و ملی مختلفی را در خود جای دهد. این موضوع تا حدی پررنگ است که مسوولان شهر ادعا می‌کنند در نیویورک به ۸۰۰ زبان مختلف صحبت می‌شود. این تنوع زبانی و قومی و تقابل فرهنگی باعث شده است که تحمل و درک متقابل افزایش یافته و گردشگران ورودی برخلاف بسیاری از شهرهای جهان با مشکلات فرهنگی روبه‌رو نشوند.

• ایجاد ۱۸ دفتر گردشگری در کشورهایی نظیر چین، برزیل و هند یکی دیگر از راهکارهای جذب گردشگران بوده است. این کشورها ضمن آنکه از اقتصادهای نوظهور هستند و طی سال‌های اخیر رشد قابل توجهی در گردشگران خروجی خود داشته‌اند، به شهر نیویورک کمک می‌کنند تنوع گردشگران خود را حفظ کند تا در صورت کاهش گردشگران بازارهای سنتی، ضربه‌ای جدی به اقتصاد شهر وارد نشود. این موضوع به خصوص پس از بحران مالی جهانی به چشم آمد؛ در حالی که شهرهای اروپایی به دلیل کاهش گردشگران ورودی متحمل زیان‌های اقتصادی فراوان شدند، نیویورک به رشد پرسرعت خود ادامه داد.