نتایج یک پژوهش نشان داد

تجارت خارجی گردشگر می‌آورد

گروه گردشگری: از آنجا که صنعت گردشگری اهمیت فراوانی هم در اقتصاد بین‌المللی و هم اقتصاد ملی دارد، بنابراین اقتصاددانان با رویکرد اقتصادی به مواردی از جمله عرضه، تقاضا، تراز پرداخت‌ها، تبادل خارجی، اشتغال، هزینه‌ها، توسعه، ضرایب و سایر عوامل اقتصادی می‌پردازند. براساس ادبیات موضوعی توریسم، تجارت خارجی یکی از عوامل موثر بر تقاضای خارجی گردشگری محسوب می‌شود؛ به طوری که مسافرت‌های تجاری یکی از مولفه‌های مهم مسافرت بین‌المللی است. علاوه بر این، گسترش حجم تجارت بین کشورهای مبدا گردشگری و کشور مقصد اغلب منجر به تداوم مسافرت به کشور مقصد می‌شود.

گروه گردشگری: از آنجا که صنعت گردشگری اهمیت فراوانی هم در اقتصاد بین‌المللی و هم اقتصاد ملی دارد، بنابراین اقتصاددانان با رویکرد اقتصادی به مواردی از جمله عرضه، تقاضا، تراز پرداخت‌ها، تبادل خارجی، اشتغال، هزینه‌ها، توسعه، ضرایب و سایر عوامل اقتصادی می‌پردازند. براساس ادبیات موضوعی توریسم، تجارت خارجی یکی از عوامل موثر بر تقاضای خارجی گردشگری محسوب می‌شود؛ به طوری که مسافرت‌های تجاری یکی از مولفه‌های مهم مسافرت بین‌المللی است. علاوه بر این، گسترش حجم تجارت بین کشورهای مبدا گردشگری و کشور مقصد اغلب منجر به تداوم مسافرت به کشور مقصد می‌شود. بنابراین به لحاظ نظری و تجربی، حجم تجارت خارجی و گردشگری با یکدیگر مرتبط هستند. ازسوی دیگر، آمارهای منتشرشده توسط مرکز آمار ایران نشان می‌دهد که سهم کشورهای آسیای جنوب غربی و ترکیه در تعداد گردشگران ورودی به کشور نسبت به سایر گروه کشورها بیشتر است.

به گزارش «دنیای اقتصاد»، طی مطالعه‌ای که توسط دکتر رحیم حیدری و علی‌اکبر تقی‌پور در دانشگاه تبریز انجام شد، تاثیر حجم تجارت خارجی کشورهای هند و ترکیه بر تقاضای خارجی گردشگری ایران طی دو دهه گذشته بررسی شده و نتایج بیانگر تاثیر مثبت تجارت خارجی کشورهای مورد مطالعه بر تقاضای خارجی گردشگری ایران است و متغیرهای درآمد و جمعیت شرکای تجاری ایران تاثیر مثبت و معنی‌دار بر تقاضای گردشگری ایران داشته‌اند.

تجارت خارجی عامل گردشگری

تجارت خارجی از دو طریق منجر به تاثیرگذاری بر تقاضای گردشگری می‌شود؛ به این ترتیب که تجارت دوجانبه بین کشورها، منجر به شکل‌گیری ترجیحات برای کالاها و خدمات کشور مقصد (پذیرنده گردشگر) شده و همچنین می‌تواند هزینه‌های انجام مبادلات اقتصادی را بین کشورهای مبدا و مقصد گردشگری کاهش دهد. براساس این پژوهش، انتظار می‌رود که شاخص هزینه زندگی در کشور مقصد به منزله متغیر جایگزین قیمت گردشگری، تاثیر منفی بر تقاضای گردشگری داشته باشد. همچنین سلیقه و عادات رفتاری گردشگران بسته به کشورهای مقصد، می‌تواند اثرگذاری متفاوتی بر تقاضای گردشگری داشته باشد. از سوی دیگر با سفر و عزیمت گردشگران به کشور مقصد و اظهار لذت و مطلوبیت از سفر به کشور موردنظرآنها تمایل پیدا می‌کنند و می‌خواهند دوباره برای گردش و سفر به آن کشور مسافرت کنند؛ زیرا سفر دوباره به کشوری که قبلا به آنجا سفر شده است، در مقایسه با کشور خارجی دیگری که به آنجا سفر نشده، ریسک کمتری داشته و جذاب‌تر است. با افزایش تولید ناخالص داخلی و جمعیت شرکای تجاری (کشورهای فرستنده گردشگر) و گسترش بازار، انتظار بر این است که تقاضای شرکای تجاری برای سفر و عزیمت به کشور مقصد افزایش یابد و بنابراین ضرایب مربوط به این متغیرها باید مثبت باشد. علاوه بر این، با جذاب‌تر شدن سفر گردشگران کشورهای مبدا به کشور مقصد، انتظار می‌رود تقاضای گردشگری به کشور افزایش یابد.

راهکارها

علاوه بر آنچه گفته شد، یافته‌های این مطالعه نشان می‌دهد که متغیرهای فاصله جغرافیایی و نسبت قیمت‌ها در کشور مقصد، تاثیر منفی و معنی‌دار بر تقاضای خارجی گردشگری ایران داشته‌اند. از طرف دیگر چنانچه اشاره شد، کشش تقاضای خارجی گردشگری ایران نسبت به متغیر هزینه زندگی در مقایسه با سایر متغیرهای توضیحی مدل بیشتر است و متغیر عادات رفتاری نیز تاثیر مستقیمی بر تقاضای گردشگری ایران داشته است.

این پژوهش با توجه به بررسی‌های صورت گرفته و نتایج حاصل از آن به ارائه پیشنهادها و توصیه‌های سیاستی به سیاست‌گذاران اقتصادی می‌پردازد. این تحقیق با توجه به تاثیرگذاری مثبت و معنی‌دار تجارت خارجی دو کشور منتخب بر تقاضای گردشگری ایران، پیشنهاد می‌کند سیاست‌گذاران اقتصادی با اعمال سیاست‌های مناسب نظیر کاهش تعرفه‌ها و محدودیت‌ها و موانع تجاری، زمینه افزایش صادرات و واردات را فراهم و از این طریق به توسعه صنعت گردشگری کمک کنند.

از سوی دیگر با توجه به تاثیر منفی هزینه زندگی (نسبت قیمت‌ها در کشور مقصد و مبدا) سیاست‌گذاران می‌توانند با رعایت انضباط در اجرای سیاست‌های پولی و مالی، به کاهش سطح عمومی قیمت‌ها و کنترل بیشتر نرخ تورم مبادرت ورزیده و از این طریق ضمن حفظ قدرت رقابت‌پذیری اقتصاد ایران در منطقه، به رشد صنعت گردشگری کشور کمک کنند.

براساس نتایج به دست آمده از این پژوهش، متغیر عادات رفتاری دارای تاثیر مستقیم و معنی‌دار بر تقاضای خارجی گردشگری ایران بوده است. بنابراین برای افزایش تقاضای گردشگری در کشور، پیشنهاد می‌شود کارشناسان گردشگری و اقتصادی با اعمال سیاست‌های مناسب، زمینه افزایش امنیت فراگیر و پایدار و همچنین محیط جذاب برای گردشگران را فراهم کرده و به گسترش این صنعت کمک کنند.

به گزارش «دنیای اقتصاد»، سفر به منظور انجام فعالیت اقتصادی یکی از عمده‌ترین انواع سفر در دنیا است که طی آن گردشگر یا فعال اقتصادی، در گردهمایی‌ها، کنفرانس‌ها، نمایشگاه‌ها، شوراها، برنامه‌های متعدد تبلیغی و کارهای حرفه‌ای یا تخصصی شرکت می‌کند. سفرهای بازرگانی اغلب تبدیل به سفرهایی چند منظوره می‌شوند؛ به اعتقاد کارشناسان در چنین سفرهایی، مسافر می‌تواند علاوه بر اینکه به فعالیت اقتصادی خود بپردازد، با خانواده خود نیز به دیدن جاذبه‌های گردشگری کشور مقصد برود یا زمانی که برای تعطیلات خانوادگی برنامه‌ریزی می‌کند، شرکت در یک سمینار را هم در برنامه سفر خود بگنجاند. امروزه کشورهایی همچون آمریکا، آلمان، ژاپن و انگلیس بیشترین مسافران تجاری را به خود جلب می‌کنند؛ به گونه‌ای که ۲۵ درصد مسافران آمریکا را این نوع گردشگران تشکیل می‌دهند. به دلیل وضعیت اقتصادی ایران و نیز اوضاع سیاسی، سفرهای تجاری بیشتر از داخل به خارج از کشور است که به نظر می‌رسد با توجه به نتایج چنین پژوهش‌هایی می‌توان بستر را برای سفر تجار خارجی فراهم کرد.