نظارت دقیق، تعطیلات زمستانی، گرانی سفر
گروه گردشگری- عاطفه نبوی*: نخستین نشست خبری سلطانی‌فر، معاون رئیس‌جمهور و رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در سال 93 با هدف تشریح عملکرد ستاد مرکزی هماهنگی سفر در محل معاونت گردشگری سازمان در ساختمان حج و زیارت و با حضور رحمانی موحد، معاون گردشگری و اصحاب رسانه برگزار شد. سلطانی‌فر در این جلسه ابتدا به ارائه گزارشی از عملکرد ستاد در تعطیلات نوروز پرداخت و در ادامه به سوالات و ابهامات خبرنگاران درباره عملکرد این ستاد در عید نوروز و همچنین سایر سوالات خبرنگاران در حوزه گردشگری، میراث فرهنگی و صنایع‌دستی پاسخ داد. در انتهای جلسه نیز رحمانی موحد توضیحات تکمیلی را در رابطه با سوالات مطرح شده بیان کرد.
سلطانی‌فر در ابتدای اظهارات خود با اشاره به روند شکل‌گیری این ستاد و زیرمجموعه‌های مرتبط با آن و تقدیر از فعالیت‌های هماهنگ آنها در تمام استان‌ها در تعطیلات عید نوروز درباره واحد بازرسی و نظارت ستاد به عنوان یکی از نقاط قوت آن گفت: ارزیابی دقیقی در سراسر استان‌ها توسط این ستاد انجام شده و گزارش‌های آن به صورت منظم به سازمان ارائه شد که این کار نظارتی گسترده شامل بازدید و نظارت از مراکز اقامتی، کنترل رستوران‌ها و مراکز پذیرایی بین راهی و دفاتر مسافرتی می‌شد.
وی همچنین در ادامه آماری از بازبینی‌های انجام شده از ۲۹ اسفند ۹۲ تا ۱۵ فروردین ۹۳ ارائه و اضافه کرد: طی این مدت در مجموع ۳۵ هزار مورد نظارت انجام شده که ۱۰ هزار مورد مراکز اقامتی، ۱۱ هزار مورد رستوران‌ها و مراکز پذیرایی بین راهی و ۳۵۰۰ مورد دفاتر مسافرتی بوده است. در بعضی موارد با تذکر شفاهی و کتبی مساله حل شده و در برخوردهای شدیدتر در سایر موارد در مجموع ۱۰۱ مرکز تعطیل شده یا به حالت تعلیق درآمدند که در این بین ۸۱ مرکز اقامتی، ۴ دفتر خدمات مسافرتی و ۱۶ مرکز پذیرایی وجود دارند.
وی در ادامه به تشریح فعالیت‌ها و خدمات ستاد هماهنگی سفر در حوزه‌های اطلاع‌رسانی، امداد، امور فرهنگی و... پرداخت، چندین محور اصلی را برای این فعالیت‌ها برشمرد و گفت: تشکیل بازارچه‌های صنایع دستی و نمایشگاه‌های عکس در مقاصد گردشگری و از سوی دیگر حضور پایگاه‌های سیار امداد در این مناطق از جمله فعالیت‌های اصلی ستاد بود. مساله دیگری که ما سعی کردیم بیش از پیش به آن بپردازیم ساماندهی خانه‌های استیجاری در شهرهای بزرگ گردشگرپذیر ما بود. معاون رئیس‌جمهور افزود: در امور حمل ونقل زمینی، ریلی، دریایی و هوایی همکاری و نظارت خوبی داشتیم، از سوی دیگر با مشارکت شوراهای شهر و شهرداری‌ها تورهای مختلف به صورت موقت یک روزه و دوروزه به راه افتاد که استقبال خوبی از آن شد و در نهایت در بحث آمارگیری نیز سعی کردیم نهایت دقت و حساسیت وجود داشته باشد تا بتوانیم در ادامه تحلیل دقیقی از هزینه‌ها، مشکلات و چالش‌های سفر برای مردم داشته باشیم. سلطانی‌فر خاطرنشان کرد: در مجموع، طی مدت این ۱۶ روز در تمام مراکز اقامتی از خانه‌های استیجاری تا هتل‌ها و چادرها وغیره ۵۷ میلیون اقامت در شب به ثبت رسید.
رئیس سازمان میراث فرهنگی و گردشگری، در پاسخ به سوال خبرنگاران مبنی بر اینکه آمار چادرهای مسافرتی با توجه به پراکندگی آنها چطور محاسبه شده است‌؟ توضیح داد: ما توانستیم آمار این گروه از افرادی را که اقامت موقت داشتند، بگیریم؛ ولی جمع زیادی خارج از این محدوده‌ها اسکان داشتند و از دایره آمارگیری ما خارج بودند و هر کسی که حتی آمار تقریبی در این زمینه بدهد، درست و واقعی نخواهد بود. وی همچنین درباره‌ میانگین اقامت مسافران در تعطیلات نوروز، گفت: میانگین اقامت با در نظر گرفتن زمان اقامت در تورهای رسمی، چهار روز تعیین شد که اگر آن را به ازای ۵۷ میلیون اقامت شب در نظر بگیریم، حدود ۱۴ تا ۱۵ میلیون سفر انجام شده است.
کسی نمی‌تواند امنیت سفرهای فردی را تامین کند!
معاون رئیس‌جمهور در ادامه در پاسخ به پرسش خبرنگار «دنیای اقتصاد» در رابطه تامین امنیت گردشگران با توجه به حادثه‌ روی مین رفتن یک دستگاه خودرو حامل گردشگران در کویر لوت، اظهار کرد: امنیت گردشگرانی که در قالب تور سفر می‌کنند قابل تامین است؛ ولی نه ما و نه هیچ‌کس دیگری نمی‌تواند بر سفرهای فردی نظارت کند و این موضوع قابل کنترل نیست.
وی اضافه کرد: مردم اگر قصد دارند به مناطق حساس سفر کنند، بهتر است با تور یا با هماهنگی اداره کل میراث فرهنگی آن منطقه، این کار را انجام دهند. نیروی انتظامی بارها درباره‌ مناطق حساس هشدار داده و اگر این سفرها در قالب تور و با توجه به آن هشدارها انجام شود، قطعا مشکلات کمتری پیش می‌آید. سلطانی‌فر در پاسخ به این پرسش که چرا نیروی انتظامی یا نهادهای دیگر، مناطق حساس را به مراکزی مانند سازمان میراث فرهنگی معرفی نمی‌کنند و تاکنون مشکلات زیادی به‌دلیل همین ناهماهنگی‌ها برای گردشگران به‌وجود آمده و کسی مسوولیت را نپذیرفته است و حادثه‌ کویر لوت نیز دقیقا در محلی رخ داده که هیچ علامت و تابلوی هشداردهنده‌ای نداشت، توضیح داد: نیروی انتظامی معمولا معابر و محدود‌ه‌های سفید خود را مشخص می‌کند و این درست است که اگر در نقاط مرزی و حساس، اقداماتی را انجام می‌دهند، به‌لحاظ امنیتی اعلام نکنند، ولی حتما محدوده‌هایی را که برای آنها تصمیم‌هایی دارد، مشخص می‌کند. وی در ادامه اظهار کرد: من قبلا آن مسیر را در کویر لوت رفته‌ام و اتفاقی نیفتاده است!
تعطیلات زمستانی راهی برای توزیع زمان سفر
او در پاسخ به پرسش دیگری درباره‌ دلیل پایین بودن میزان استفاده‌ مسافران از هتل‌ها اظهار کرد: یکی از مشکلات بزرگ ما، کمبود هتل است. در بسیاری از نقاط کشور، به‌جز کیش و مشهد معمولا مراکز اقامتی مناسب نیستند؛ اما در بازدیدهای نوروزی متوجه شدم با وجود کثرت مسافر، بسیاری از هتل‌ها کامل پر نمی‌شوند. ما هتل کم داریم، ولی به‌خاطر مشکلات موجود همواره درصدی از ظرفیت هتل‌ها خالی می‌ماند.
سلطانی‌فر چاره‌ این مشکل را توزیع سفر در طول سال دانست و گفت: نباید همه‌ فشارها در نوروز یا نیمه‌ دوم شهریورماه باشد، مثلا جمعیت میلیونی بازنشسته‌ها می‌توانند در هشت‌ماه از سال به سفر بروند و بار کمتری را در نوروز و اواخر تابستان وارد کنند. او با طرح پیشنهاد در نظر گرفتن یک هفته تعطیلی در زمستان، افزود: این طرح اکنون در معاونت گردشگری در حال بررسی است تا پس از اجماع، به دولت ارائه شود. رئیس سازمان میراث فرهنگی و گردشگری با اشاره به ارزیابی‌هایش از بالا بودن هزینه‌ سفر در داخل کشور، اذعان کرد: هزینه‌ سفر داخلی نسبت به سفر خارجی بالا است. در کشورهای دیگر، توجیه‌ها و تنظیم‌هایی در زمینه‌ کنترل قیمت وجود دارد که چنین شرایطی را به‌وجود می‌آورد. ما هم باید فکر کنیم تا هزینه‌ها طوری تنظیم شود که تعادل‌سازی اتفاق افتد، چون این حالت اگر استمرار یابد، گردشگر داخلی با مشکل مواجه می‌شود.
طرح ضربتی ساخت هتل
رئیس سازمان میراث فرهنگی و گردشگری در ادامه‌ سخنانش، از اجرای طرح ضربتی برای ساخت هتل در کشور خبر داد و گفت: امسال خیزشی را در ساخت هتل‌های چهار و پنج ستاره خواهیم داشت و تعداد قابل توجهی عملیات اجرایی با مشارکت بخش خصوصی آغاز می‌شود. شبکه‌ هتل‌های دو و سه ستاره نیز تعریف خواهد شد که پاسخگوی نیاز گردشگران کم‌درآمدتر باشد. سلطانی‌فر درباره‌ موضوع سرویس‌های بهداشتی که طرحی باقیمانده از دوره ریاست اسفندیار رحیم‌مشایی در این سازمان است، اظهار کرد: برخلاف ظاهر طنزآمیز این طرح، ولی آن حرف، درست بود؛ براساس بررسی‌هایی که انجام دادم، طرح ساخت یک هزار سرویس بهداشتی در دو مرحله با احداث ۳۵۵ و ۱۹۹ سرویس بهداشتی آغاز شده بود که متاسفانه مکان‌یابی بسیاری از آنها نامناسب بود و اکنون بیشتر آن پروژه‌ها نیمه‌کاره مانده‌اند و ما روی آنها کار می‌کنیم.
با روند فعلی، ثبت و مرمت آثار تاریخی قرن‌ها طول می‌کشد
معاون رئیس‌جمهور در ادامه‌ این نشست در پاسخ به این پرسش که چرا با وجود وعده‌ها همچنان تحولی در فعالیت‌های این سازمان دیده نمی‌شود و روال قبل همچنان ادامه دارد و دو - سه سال زمانی که برای بهبود اوضاع از آن صحبت می‌شود ظاهرا بسیار زیاد است، گفت: در میراث فرهنگی، آمارها و اطلاعات خبرگان و مطالعات این بخش حکایت از آن دارد که در ایران یک میلیون سایت تاریخی وجود دارد، از حدود ۸۴ سال پیش، با ثبت اولین قانون در این‌باره، حدود ۳۱ هزار بنا شناسایی شده که سه درصد آن، یک میلیون می‌شود و تعداد بناهایی که بازسازی و مرمت شده‌اند نیز کمتر از یک درصد است. با این آهنگ و منابع دولتی قطعا حفظ و حراست همین آثار هم قرن‌ها طول می‌کشد و خیلی آثار دیگر هم باستانی می‌شوند و فقط به آمارها اضافه خواهد شد.وی ادامه داد: نباید خودمان را به منابع دولتی محدود کنیم، چون اگر این اعتبارات ۲۰ برابر هم شوند، پاسخگو نیستند. رویکردمان استفاده از منابع بخش خصوصی است. قانون هم این اجازه را می‌دهد که بسیاری از خانه‌های تاریخی و بناها توسط بخش خصوصی بازسازی شوند.
در ادامه‌ این نشست، معاون گردشگری نیز با ارائه‌ آماری از بازدیدها و نظارت‌های نوروزی، گفت: ۷۵۰ ناظر در استان‌ها مستقر شدند و ۱۷ هزار تماس با سامانه ۰۹۶۶۹ برقرار شد. پنج گروه از مدیران گردشگری نیز به استان‌ها اعزام شدند و گزارش‌ها نشان می‌دهد که آمار شکایت‌ها در این دوره پایین بود و رسیدگی‌ها سرعت بیشتری داشت. مرتضی رحمانی‌موحد همچنین به روند ثبت آمارهای سفر اشاره کرد و توضیح داد: سامانه‌ الکترونیکی برای ثبت این آمارها طراحی شده که استان‌ها براساس شاخص‌های تعیین‌شده، آمار روزانه را ثبت می‌کردند.
اجازه نمی‌دهیم کاربری خانه‌های بوم‌گردی جابه‌جا شود
رحمانی‌موحد درباره‌ خیزش برخی سرمایه‌گذاران برای خریدن خانه‌های تاریخی و نگرانی محلی‌ها در زمینه‌ ایجاد اختلال در نظام اقامت بوم‌گردی در مناطق طبیعی کشور و قرار گرفتن مجمع بوم‌گردی در دست افراد سودجو و کسانی که به این حوزه مرتبط نیستند، با ارائه‌ توضیحاتی درباره‌ مزایا و ویژگی‌های بوم‌گردی و با بیان اینکه گزارشی در این‌باره به سلطانی‌فر داده شده است، گفت: به هیچ‌وجه اجازه نمی‌دهیم کاربری بوم‌گردی‌ها جابه‌جا شود، ولی باید همه‌ دستگاه‌ها در این زمینه هماهنگ باشند. وی خاطر نشان کرد: انتخابات مجمع هنوز به تایید ما نرسیده است.
به گزارش «دنیای اقتصاد» کار ستاد هماهنگی خدمات سفر در نوروز ۹۳ نسبت به سال‌های گذشته منظم‌تر بوده است و امید آن می‌رود که وعده‌ها در خصوص تداوم این روند عملی شود.
nabaviatefe۱۱@gmail.com*

نظارت دقیق، تعطیلات زمستانی، گرانی سفر