بالن سواری، تجربه‌ای نو در صنعت گردشگری ایران
سعید قربانی* «روز8 ربیع الاول 1294یا 1877میلادی دو بالن از جلوخان مدرسه معلم خانه به آسمان رفت، ما بعد از صحبت با وزرا بالای شمس العماره رفتیم. کل تهران هم از زن و مرد روی بام‌ها و کوچه‌ها و ... بودند. بالن اولی قرمز رنگ بود، هوا رفت؛ بعد بالن سفید بزرگ برش فرنگی باد شد، بالن بسیار خوب هوا رفت. نیم ساعت درست روی آسمان شهر ایستاده بود. خیلی خیلی تماشا داشت.
دو نفر با هم با این بالن بالا رفتند، خیلی خیلی تماشا داشت.» ناصرالدین شاه در خاطرات خود درباره نخستین تجربه بالن‌سواری در ایران این‌گونه نوشته است. بالن‌سواری که حالا تبدیل شده به یکی از تفریحات لوکس و فرصتی برای مبتکران در عرصه گردشگری که از آن برای گسترش فعالیت‌های خود بهره ببرند.
بالن از کجا پیدا شد؟
اولین تلاش‌های انسان برای پرواز با بالن به زمان برادران «مونت گلفیر» در اواخر قرن نوزدهم میلادی، برمی‌گردد که اعتقاد داشتند پرواز برای انسان غیرقابل تصور نخواهد بود. این دو برادر، در مقاله‌ای که در آن زمان به چاپ رساندند، اذعان کردند که با استفاده از پارچه و ابریشم می‌توان پرواز کرد.
بعدها به این فکر افتادند که اگر بتوانند کیسه بزرگی تولید کنند که گنجایش مقدار کافی از قدرت جادویی (چیزی مثل هوای گرم) را داشته باشد، می‌توانند در آسمان بدون توجه به وزن پرواز کنند. در آن روزگار، آنان نمی‌توانستند تشخیص دهند که چرا هوای گرم باعث حرکت بالن در آسمان می‌شود، اما امروزه می‌دانیم وقتی که هوا گرم می‌شود، میزان تراکم هوا در داخل بالن از هوای بیرون بالن کمتر است و همین امر باعث بالا رفتن بالن خواهد شد.
سرانجام اولین بالن توسط برادران
«مونت گلفیر»، در فرانسه و در سال ۱۸۷۳ به پرواز در آمد. کیسه نایلونی هوای بالن از پارچه کتانی و کاغذ درست شده بود. اولین مسافران این بالن حیواناتی چون خوک، اردک و خروس بودند. بالن «مونت گلفیر» حدود یک مایل از نقطه شروع می‌توانست پرواز کند. در ۲۱ نوامبر ۱۸۷۳ دو نفر به نام‌های «پیلاتره دروزیر» و «مارکوئیز آرانداس» نخستین پرواز بالن سرنشین‌دار را از مرکز پاریس به سمت شهر سوربن هدایت کردند. دیری نپایید با تولد دوباره بالن در سال ۱۹۶۰، این امر به اوج خود رسید. البته بالن‌های گازی فوق‌العاده گران و به سختی قابل کنترل بودند. مهندس «ادیوست» با استفاده از تکنیک‌های ویژه‌ای توانست اولین بالن‌های قابل استفاده امروزی را تولید کند. او بالنی از یک نایلون ساخت و هوای گرم را با استفاده از مخزن پروپان به داخل آن تزریق کرد. بنابراین می‌توان ایشان را به عنوان «پدر بالن» معرفی کرد.
بالن‌های رنگی در آسمان ایران
همان‌طور که گفتیم ورود بالن‌سواری به ایران به زمان ناصرالدین شاه برمی‌گردد و او در خاطرات خود از این وسیله پرنده یاد کرده است. اما چندی است این وسیله زیبا در کشور ما رونق بیشتری گرفته و کلیه علاقه‌مندان در اقصی نقاط کشور می‌توانند برای یکبارهم شده این سفر هیجان‌انگیز را تجربه کنند.
نه تنها سوار شدن، بلکه دیدن بالن و به هوا رفتن آن نیز خالی از لطف نیست. ظرفیت بالن حداکثر۵ نفراست؛ به همراه یک کاپیتان بالن که هدایت‌گر این وسیله در طول پرواز است. زمان پرواز ۴۵ تا ۶۰ دقیقه خواهد بود. قابلیت بالن‌های موجود در ایران، پرواز تا ارتفاع ۳۰۰۰ متری زمین است، ولی در پروازهای تفریحی مشروط به مساعدبودن شرایط جوی به خصوص باد که عامل اصلی حرکت بالن است، تا ارتفاع ۱۰۰۰ متری نیز قابل پرواز خواهد بود که دیدن مناظر اطراف در این ارتفاع واقعا لذت بخش و خاطره انگیز است.
همه مسافرانی که از مراکز ثبت‌شده بالن‌سواری برای این تفریح استفاده کنند، در طول برنامه تحت پوشش بیمه کامل و زیر نظر هواپیمایی کشوری خواهند بود و تمام قوانین مرتبط با بالن نیز تحت نظارت قوانین همین سازمان است.
حالا به نظر می‌رسد بالن سواری و طراحی گشت‌هایی که بخشی از آن با بالن‌سواری همراه است، به یکی از برنامه‌هایی تبدیل شده که برای تفریحات یک روزه در نظر گرفته می‌شود. از این رو برای پرواز با بالن می‌توان از سایت‌های مختلفی استفاده کرد که نزدیک‌ترین آنها به شهر تهران، سایت‌های زیبای آبسرد دماوند در ۶۰ کیلومتری تهران، ورامین و شهر ری است. شما می‌توانید این پرواز را هم به‌صورت خصوصی و هم به‌صورت عمومی انجام دهید. در حالت خصوصی ۱ تا ۵ نفر بالن را کرایه کرده و از سفر خود لذت می‌برند.
حرکت بالن رنگی در پس زمینه آسمان آبی و زیبا باعث دیده شدن آن می‌شود و هر چشمی را به دنبال خود می‌کشاند. باید شرایطی را فراهم آورد که به مرور بالن‌سواری بتواند به تفریحی عمومی و ارزان‌قیمت‌تری برای همه علاقه‌مندان تبدیل شود.
* راهنمای تور