مترجم: مهدی نیکویی* سیستم اطلاعات گردشگری (TIS) را می‌توان به این شکل تعریف کرد: سیستمی که به جمع‌آوری داده‌های عرضه و تقاضای گردشگری به شیوه‌ای موقتی و سیستماتیک در سطوح مختلف (ملی، منطقه‌ای یا محلی) می‌پردازد و برای اتخاذ یک سیاست گردشگری کارآ (سیاست عمومی، بازاریابی گردشگری، برنامه‌ریزی فیزیکی) لازم است. اجزای سیستم اطلاعات گردشگری به صورت بارزی بستگی به ماهیت سیاست گردشگری دارد.
ماهیت چنین سیستمی بسیار می‌تواند متغیر باشد. همان‌گونه که در جدول مشاهده می‌کنید؛ می‌توان بین عوامل عرضه و تقاضای یک سیستم تفکیک قائل شد. هر کدام از دسته‌های عرضه و تقاضا نیز می‌توانند به موارد «اولیه» و «ثانویه» تقسیم شوند. در ادبیات سیستم اطلاعات گردشگری، «اولیه» به معنای آن است که هر کدام از مقاصد گردشگری باید این موارد را مورد رسیدگی قرار دهند؛ در حالی که برای مقاصد بازاریابی برخی از عوامل «ثانویه» نیز می‌توانند اهمیت پیدا کنند.

این نحوه دسته‌بندی تنها یک راه محتمل است و راه‌های گوناگون دیگری را نیز می‌توان با توجه به اهداف سیاست گردشگری استفاده نمود. ضمن اینکه معمولا در سیستم‌های اطلاعات گردشگری به نحوه جمع‌آوری داده‌ها و دوره‌های جمع‌آوری نیز توجه می‌شود که در اینجا برای رعایت اختصار از آنها صرف‌نظر شد. سیستم اطلاعات بازاریابی مقاصد گردشگری دورنمای متفاوتی خواهد داشت.
ایجاد و نگهداری یک سیستم اطلاعات گردشگری دشوار و پرهزینه است، اما در صورتی که به پیشنهادهای ارائه شده عمل شود، می‌توان این هزینه‌ها را کاهش داد. اول اینکه برای بسیاری از عوامل نیاز نیست که اندازه‌گیری را هر سال تکرار کرد. به عنوان مثال، الگوی مخارج گردشگران یک مقصد خاص از یک سال تا سال بعد از آن به صورت بنیادین تغییر نمی‌کند. دوم، برای بسیاری از موارد می‌توان از طریق کار با یک نمونه به کاهش هزینه‌ها اقدام کرد. یک نمونه خوب، نتایج بهتری نسبت به یک بررسی کامل و ضعیف ارائه می‌دهد. در نمونه‌گیری باید به سه نکته توجه داشت:
۱. روش نمونه‌گیری (نمونه‌گیری تصادفی، نمونه‌گیری سیستماتیک، نمونه‌گیری طبقه‌بندی شده، نمونه‌گیری خوشه‌ای، نمونه‌گیری سهمیه‌ای یا سیر تصادفی)
۲. روش تحقیق (مصاحبه‌های شخصی، تحقیقات تلفنی، تحقیقات مکاتبه‌ای یا اینترنتی)
۳. طراحی پرسشنامه (ماهیت سوالات و نحوه نگارش)
تعدادی از شاخص‌های کلان مستقیما از سیستم اطلاعات گردشگری به دست می‌آیند.
*nikoueimahdi@gmail.com

سیستم اطلاعات گردشگری