گروه گردشگری: نخستین کنفرانس بین‌المللی گردشگری و معنویت در حالی روز گذشته آغاز شد که هدف و رویکرد خود را پرداختن به گردشگری از نگاه معنویت، نه به صورتی که تاکنون در گونه مذهبی گردشگری خلاصه شده بود، عنوان کرده است. این کنفرانس که میزبان استادان برجسته‌ای از ایران و استرالیا بود، قرار است به‌صورت دو سالانه برگزار شود.

به گزارش «ایسنا» دبیر این کنفرانس در مراسم افتتاحیه که در دانشگاه علم و فرهنگ آغاز شد، گفت: «معنویت یکی از راه‌هایی است که می‌تواند گردشگری را در مواجهه با پیامدهای منفی بیمه کند.» دکتر محمدحسین ایمانی خوشخو با بیان اینکه در این کنفرانس به جنبه‌های اجتماعی، روانشناسی، فلسفه، مدیریت و اقتصادی گردشگری در پنل‌های تخصصی پرداخته شده، افزود: «این کنفرانس دریچه‌ای است به دریای بیکران معنویت که می‌تواند پلی هدفمند بین گردشگری و مفهوم معنویت برقرار کند.» وی با تاکید بر اینکه معنویت بخش غیرقابل انکار و فراگیر در گردشگری است، گفت: «توجه به بُعد معنوی گردشگری در کشور ما یک ضرورت به شمار می‌آید، چراکه اگر این گونه نگاه نشود جامعه سنتی و مذهبی به‌دلیل وجود پیشینه ذهنی به جای‌مانده از پیش از انقلاب، گردشگری را برنمی‌تابد.» ایمانی خوشخو ادامه داد: «با نگاه معنوی می‌توان اثبات کرد که گردشگری نه تنها خوب است، بلکه امری مقدس به شمار می‌آید. رفتن از یک مسیر به سمت مقصد برای رسیدن به تعالی، هدف گردشگری معنوی است که این حالت فقط در گردشگری مذهبی وجود ندارد.» رئیس دانشگاه علم و فرهنگ در سخنرانی با موضوع تبیین مفهوم معنویت در گردشگری نیز ضمن تاکید بر اینکه گردشگری معنوی نمونه‌ای از گردشگری است و فراتر از نگاه مذهبی است که برای آن قائل هستیم، افزود: «اجزایی که اکنون برای سفر در نظر می‌گیرند بیشتر جنبه مادی دارد. ما از بُعد روحانی سفر غافل شده‌ایم. باید عمیق شویم تا ببینیم این فرار‌ها به سمت چیست. حتما نیاز بالاتری مطرح است که انگیزه درونی مسافر شده.»

شعور و تعقل، نتیجه سفر و گردشگری است

حجت‌الاسلام والمسلمین سیدمصطفی محقق داماد نیز در ادامه این مراسم گفت: «‌با مسافرت و گردشگری رشد و شعور پیدا می‌کنیم، نتیجه سفر، بالا رفتن سطح تعقل و بصیرت است.»این مجتهد و استاد حقوق دانشگاه شهید بهشتی ادامه داد: «در عرفان عنوان دیگر سیر و سلوک مطرح شده است؛ سیر یعنی مسافرت کردن، سلوک یعنی راه رفتن. در تفحص نیز علم دیگری چون طریقت را در مقابل شریعت قرار داده‌اند که در درون هر دو مفهوم مسافرت کردن نهفته است. در طبیعت عرفانی بشر را مسافری می‌دانند که از نقطه‌ای به نقطه دیگر می‌رود.»وی سپس با بیان اینکه در فلسفه نیز نگرش متفاوتی به سفر شده، به کتاب «حکمت متعالیه» ملاصدرا در این‌باره اشاره کرد و افزود: «این فیلسوف برجسته در کتاب ۹ جلدی خود سفرهای چهارگانه را که «سفر از مردم تا خدا»، «سفر با خدا درباره خدا»، «مسافرت از خدا تا مردم با خدا» و «سفر در میان توده مردم اما با خدا» است کامل شرح داده.»این عضو پیوسته فرهنگستان علوم ایران همچنین به نگاه متفاوت قرآن به سفر اشاره کرد و گفت: «در آیه ۴۶ سوره حج نیز به‌طور متفاوتی به سفر نگریسته شده است. در این سوره به صراحت بیان می‌شود آیا سفر نمی‌روید تا برایتان دل پیدا شود. اصلا نمی‌گوید برای عبرت و پندآموزی به سفر بروید بلکه می‌گوید در سفر دل پیدا کنید تا با آن بیندیشید؛ یعنی با گردشگری شعور و رشد پیدا می‌کنید.» وی اضافه کرد: «در سفر گوش معنوی باز می‌شود. به ظاهر همه ما چشم و گوش داریم اما گویا کور و کر است و تا از خانه بیرون نیاییم، جهان‌بینی پیدا نمی‌کنیم. نتیجه سفر بالا رفتن سطح تعقل و بصیرت است. به هر حال کسی که دنیا را ببیند تفکراتش عوض می‌شود؛ مثلا آیت‌الله حکیم وقتی یک سفر به غرب داشت تعدادی از فتواهایشان را تغییر داد.»

خلق واژه‌ای جدید برای توریسم

استاد دانشگاه ویسکانسین آمریکا نیز در این مراسم با بیان اینکه متاسفانه بعضی‌ها به واژه توریسم معانی‌‌ای را می‌چسبانند که واقعیت ندارد، پیشنهاد داد: «برای رفع این سوءتفاهم‌ها بهتر است واژه دیگری برای توریست و توریسم تعریف شود، چرا که مخالفان با اصل سفر مشکلی ندارند و مساله فقط واژه است.»پروفسور جعفر جعفری اظهار کرد: «زمان قدیم مسافرت وجود داشت که کم کم به گردشگری تغییر هویت داد. تا جنگ جهانی دوم گردشگری حالت عمومی داشت و اینقدر هم شاخ و برگ نداشت. بعد از این دوران کشورها متوجه شدند می‌توانند انواعی از گردشگری را داشته باشند. از دهه ۷۰ این نگرش گسترش یافت و از دل گردشگری، گردشگری فرهنگی، طبیعی و مذهبی بیرون آمد و در عصر حاضر بزرگ‌ترین حرکت مردمی به شمار می‌آید.»این استاد دانشگاه سپس به بُعد معنوی گردشگری پرداخت و افزود: «باید حرکت در گردشگری جریان داشته باشد تا بینش جدید حاصل شود. برای خیلی‌ها گردشگری معنوی با مذهب ارتباط پیدا می‌کند. البته برخی فکر می‌کنند از راه‌های غیرمذهبی هم می‌توانند به بالاترین‌ها برسند که هر دوی اینها از گردشگری حاصل می‌شود.»

اعطای جایزه جهانی به محقق انگلیسی

در این مراسم نخستین جایزه جهانی گردشگری و معنویت به پروفسور ریچارد شارپلی محقق و استاد دانشگاه لانک‌شایر انگلستان اعطا شد. قرار است این جایزه در هر دوره به محققان و استادانی که در زمینه گردشگری و معنویت، پژوهش یا یافته‌ای داشتند تعلق گیرد. ریچارد شارپلی به پاس دو دهه مطالعه درباره گردشگری، تالیف و نگارش ٢٠ کتاب در این زمینه و همچنین نشر مقالات متعدد گردشگری این جایزه را دریافت کرد. او مطالعات بسیاری در زمینه گردشگری و معنویت داشته که حاصل آن را در کتابی منتشر کرده است.