شیفتگان سامورایی!

گروه ورزش- رسول بهروش: حکایت عجیبی است، داستان ارادت منتقدان ایرانی به فوتبال ژاپن! شاید این سال‌ها طوری که اینجا ما در کشورمان راجع ‌به سامورایی‌ها و فوتبال محشرشان حرف زده‌ایم و غلو کرده‌ایم، در کل دنیا به تیکی‌تاکای اسپانیا یا فوتبال پرصلابت و بی‌رحم آلمان پرداخته نشده باشد. معمولا رسم بر این است که کارشناسان فوتبال ایران هر زمان قرار است پیرامون ژاپن حرف بزنند، چشم‌های‌شان را گرد می‌کنند و با یک دنیا خشوع و احترام لب به سخن می‌گشایند؛ اما آیا واقعا فوتبال این کشور شرق آسیا تا این حد شایسته ستایش هست؟

منتقدان کی‌روش، شیفتگان آگیره!

همین حالا به‌رغم آنکه ایران و ژاپن هر دو در یک مرحله از جام ملت‌های آسیا کنار رفته‌اند، برخورد برخی از کارشناسان داخلی با این مساله کاملا دوگانه به نظر می‌رسد. در حالی که تیم ملی کشورمان با وجود اشتباهات محرز داوری از صعود به نیمه‌نهایی بازماند، بعضی از منتقدان سنتی کی‌روش او را مورد حمله قرار می‌دهند، اما همین دوستان پیرامون حذف سالم ژاپن سکوت اختیار کرده‌اند یا بعضا دست به اظهارنظرهای جالب می‌زنند. امیر قلعه‌نویی که این روزها به‌عنوان مخالف درجه اول کی‌روش شناخته می‌شود، در چند نوبت اقدام به ستایش از فوتبال ژاپن کرده و حتی روز گذشته به خبرگزاری فارس گفته است: «البته من فوتبال ژاپن را خیلی می‌پسندم و به نظرم این تیم می‌توانست از لحاظ کیفیت قهرمان جام ملت‌ها شود.» از او عجیب‌تر اما داستان مجید جلالی است؛ عضو موثر کانون مربیان ایران که بعد از جام جهانی علیه کارلوس کی‌روش جبهه گرفت. سرمربی سایپا دیروز به «ایلنا» گفته است: «حذف ژاپن یک اتفاق بود. در این مسابقات امارات پدیده جام بود که در مقابل ژاپن نیز موفق شد عملکرد خیره‌کننده‌ای ارائه و این تیم بزرگ آسیا را حذف کند. اگر ژاپن به امارات نمی‌خورد بدون شک آنها هم می‌توانستند تا مراحل پایانی جام خود را بالا بکشند!» شگفت‌انگیز است که حذف ایران با وجود اشتباهات داور که حتی صدای خبرگزاری رویترز را هم درآورد، حمل بر اتفاق یا تصادف نمی‌شود، اما کنار رفتن ژاپن و سرمربی مطرحش خاویر آگیره با چنین تعابیری همراه است. جالب‌تر اینکه ایران در همین تورنمنت با امارات رودررو شد و ضمن ارائه یک بازی منطقی این تیم را شکست داد، اما آن روز کسی یادش نبود از کی‌روش به خاطر مات کردن «پدیده مسابقات» قدردانی کند.

ایران و ژاپن؛ تفاوت‌های دو تعویض

تیم ملی ژاپن در جام ملت‌های آسیا در گروهی نسبتا آسان قرار گرفت و توانست با چهار، یک و دو گل از سد فلسطین، عراق و اردن بگذرد و به مرحله بعد برسد. این در حالی است که محاسبه امتیازات تیم‌ها در رنکینگ فیفا نشان می‌داد گروه سوم با حضور تیم کشورمان، سخت‌ترین گروه جام شانزدهم بوده است. با این وجود صعود ۹ امتیازی ایران مساله‌ای عادی جلوه داده شد، اما صعود ۹ امتیازی ژاپن را حمل بر دورخیز سامورایی‌ها برای فتح جام کردند! آنچه در مرحله یک‌چهارم نهایی رخ داد اما اساسا نیازی به بازگویی ندارد. در این شرایط چرا باید همه تمجیدها صرف فوتبال ژاپن شود و به آنچه تیم ملی ایران انجام داده اعتنایی صورت نگیرد؟ جالب اینکه این رویه بعد از جام جهانی هم تکرار شده بود. آن روزها ایران و ژاپن هر دو با یک امتیاز از مرحله گروهی اوت شدند، اما طبق معمول این تیم شرق آسیایی بود که مورد ستایش برخی از منتقدان کشورمان قرار گرفت. این در حالی است که ژاپن با کلمبیا، یونان و ساحل عاج هم‌گروه بود، اما ایران در موقعیتی بسیار دشوارتر با آرژانتین، بوسنی و نیجریه در یک گروه قرار داشت. جالب‌تر اینکه شاگردان کی‌روش در برزیل هم طعم ناداوری را چشیدند؛ طوری که داور پنالتی ما را در مقابل آرژانتین نگرفت، اما یونان در بازی با ژاپن ۵۲ دقیقه ۱۰ نفره بازی کرد و گل نخورد. از همه اینها که بگذریم، مقایسه دو تعویض در جام جهانی، شاید بسیاری از مسائل را نشان بدهد. ابتدا بازی ایران و آرژانتین را مرور کنید و به یاد بیاورید که آنخل دی‌ماریا چگونه در لحظات پایانی هنگام خروج از زمین به سبک ابراهیم تهامی(!) وقت‌کشی می‌کرد تا تعویض دیرتر انجام شود و تیمش بازی را ببرد، سپس این صحنه را با تعویض سوم کلمبیا در برابر ژاپن مقایسه کنید؛ جایی که خوزه پکرمن بعد از آنکه شاگردانش سه گل به سامورایی‌ها زدند، فرید موندراگان دروازه‌بان ذخیره‌اش را به میدان فرستاد تا هم هدیه تولد ۴۳ سالگی او را بدهد و هم رکورد پیرترین بازیکن تاریخ جام‌های جهانی را به نام کلمبیا ثبت کند. فینالیست جام در برابر ما تعویض کرد تا وقت را از بین ببرد، کلمبیا اما از برگه تعویضش مقابل ژاپن برای تفریح سود برد!

پشتیبانی از مربی جنجالی

بعد از پایان مرحله گروهی جام جهانی، کاروان ژاپن در حالی وارد توکیو شد که صدها نفر از مردم این کشور برای استقبال راهی فرودگاه شده بودند. این ماجرا به نوعی دیگر بعد از حذف سامورایی‌ها از جام ملت‌های آسیا هم رخ داد. فدراسیون فوتبال ژاپن در شرایطی بعد از باخت این کشور به امارات قویا از خاویر آگیره حمایت کرد که گفته می‌شود او سالانه یک میلیون و ۸۰۰ هزار یورو حقوق می‌گیرد؛ دستمزدی که اگر بیشتر از دریافتی کی‌روش در ایران نباشد، کمتر از آن هم نیست. این در حالی است که اسم آگیره به خاطر یک پرونده تبانی در لالیگای اسپانیا مدام سر زبان‌ها است و از وی به‌عنوان یکی از متهمان اصلی آن پرونده مفتوح نام می‌برند.

خواهرخوانده‌های ناکام!

ار فوتبال ملی که بگذریم، در حوزه باشگاهی هم به نکات جالبی برمی‌خوریم. اخیرا لیگ برتر ایران و جی‌لیگ ژاپن با هم تفاهم‌نامه‌ای به امضا رسانده‌اند که شاید بهتر باشد از آن به‌عنوان پیوند خواهرخوانده‌های ناکام یاد کنیم! اگر نتیجه‌گیری در لیگ قهرمانان آسیا را به‌عنوان معیاری مهم برای ارزیابی قدرت لیگ‌های قاره در نظر بگیریم، حقیقت آن است که آسمان فوتبال ایران و ژاپن اصلا آفتابی نیست. در حال حاضر پنج سال است که هیچ تیمی از ایران به فینال لیگ قهرمانان نرسیده، عددی که در مورد ژاپن به ۶ سال می‌رسد. همچنین هر دو کشور در ۱۲ سال گذشته تنها دو فینالیست در این تورنمنت داشته‌اند که نشان می‌دهد اوضاع چندان بر وفق مراد آنها نیست. البته نباید فراموش کرد که فوتبال ژاپن از نظر زیرساخت‌ها و کار آکادمیک در جایگاه درخور توجهی قرار دارد، اما به نظر می‌رسد پیرامون کیفیت فنی تیم ملی و باشگاه‌های این کشور معمولا در ایران غلو می‌شود.