732 میلیون  پول سوت!

حمید رجبی: شاید بتوان آنها را پردردسرترین مردان مستطیل سبز نامید. داورانی که کم از بازیکنان نمی‌دوند اما هر سوت آنها می‌تواند با واکنش منفی یکی از دو تیم یا هواداران آنها مواجه شود. داوران اتفاقا دیوار کوتاهی هم دارند. کم نیستند مربیانی که ضعف‌های فنی خود را بعد از شکست نادیده می‌گیرند و تقصیرها را به گردن ایشان می‌اندازند. ستاره‌هایی که بر سرشان فریاد می‌زنند و تماشاگرانی که گهگاه شعارهای تندی را نثارشان می‌کنند. داوران در همه جای دنیا به محض وقوع یک اشتباه تاثیرگذار در جریان بازی مورد هجمه‌های زیادی قرار می‌گیرند که این مورد در کشور ما بیشتر است. کافی است نگاهی به مصاحبه‌های مربیان در پایان بازی‌ها داشته باشید تا متوجه شوید که در هر باختی حتما پای یک داور هم در میان است. در چند ماه گذشته بود که موضوع تبانی در جامعه داوری ایران جنجال بسیار بزرگی به راه انداخت که در این بین قطعا شرایط برای داورهای دیگر هم سخت خواهد شد. همین مسائل نشان‌دهنده آن است که در ایران قواعد داوری با دیگر جاهای دنیا متفاوت‌ است و در شرایط فعلی افزایش دستمزد‌ها امری طبیعی جلوه می‌کند.

حال این مردان سیاهپوش که در مسند قاضی هم قرار دارند چقدر دستمزد در عوض این فشار دریافت می‌کنند و اصلا هر مسابقه فوتبال چه میزان هزینه برای تیم داوری دارد؟

فصل قبل هر بازی ۶۵۰ هزار تومان

رسیدگی به حق‌الزحمه، اصلی‌ترین درخواست و دغدغه داوران فوتبال در ایران است. آنها معتقدند دستمزد آنها در شرایط کنونی مناسب نیست و فدراسیون و سازمان لیگ باید در این ارتباط تجدیدنظر کنند.

داوران وسط یا داوران اصلی در نیم‌فصل اول لیگ سیزدهم برای قضاوت در هربازی ۵۰۰ هزار تومان دریافت می‌کردند که این مبلغ با تلاش‌های کمیته داوران و سازمان لیگ در نیم‌فصل دوم به ۶۵۰ هزار تومان رسید. در این میان داوری که بالاترین قضاوت را داشت و در ۲۵ مسابقه سوت زده بود با کسر مالیات به زحمت درآمدش به ۱۰میلیون تومان در سال رسید.

در شرایطی که به گفته کارشناسان داوری در طول یکی دوسال اخیر در گرایش افراد به سمت داوری سیر نزولی داشتیم بالا رفتن دستمزد می‌تواند سبب ایجاد انگیزه در بین داوران شده و به ارتقای سطح داوری‌ها نیز کمک کند.

به‌طور کلی در کشورهایی که لیگ‌های پیشرفته و توسعه‌یافته‌ای دارند، یا اینکه حقوق داوران هم بالا است، همچنان فاصله دستمزدشان با دستمزد بازیکنان بسیار زیاد است. به‌طور متوسط دستمزد بازیکنان در اروپا ۵۰ برابر دستمزد داوران است. علاوه بر آن، با وجود آنکه دستمزد داوران در خیلی از کشورها برای چرخاندن زندگی کافی است، اما به جز اسپانیا، در سایر کشورها داوری هنوز یک شغل حرفه‌ای محسوب نمی‌شود.

به هر صورت بحث دستمزد داوران به یکی از موضوعات تکراری و کلیشه‌ای تبدیل شده و هر بار با اعتراض داوران در نهایت ۱۰۰ تا ۱۵۰ هزار تومان به دستمزد قبلی اضافه می‌شود.قیاس دستمزد داوران با فوتبالیست‌های میلیاردی هم خنده‌دار است. دستمزد ۶۰۰ هزارتومانی کجا و درآمدهای میلیاردی کجا؟

درخواست رشد صددرصدی دستمزدها

اما اصفهانیان، رئیس کمیته داوران فدراسیون فوتبال با ابراز نارضایتی از پرداخت دستمزد‌های کنونی به داوران در گفت‌وگو با روزنامه «دنیای اقتصاد» گفت: «اگر بر فرض هر داور در همه هفته‌های لیگ برتر قضاوت داشته باشد، با رقم فعلی ۶۵۰هزار تومان برای هر بازی، ۲میلیون و ۶۰۰هزارتومان در ماه دریافت می‌کند که برای این شغل مبلغ ناچیزی است. متوجه باشید که کمتر پیش می‌آید یک داور در تمام هفته‌های لیگ برتر قضاوت کند و این بازی‌ها فقط ۹ ماه از سال در جریان است.»

درشرایط فعلی داوران وسط ۶۵۰ هزار تومان و کمک داورها ۴۷۰ هزار و داورهای چهارم برای هر قضاوت ۲۰۰ هزار تومان دریافت می‌کنند.حالا جناب رئیس درخواست افزایش چشمگیر این ارقام را دارد: «ما درخواست افزایش ۱۰۰ درصدی حقوق و مزایای داوران را به فدراسیون و سازمان لیگ داده‌ایم. نظر سازمان لیگ و فدراسیون هم در خصوص این افزایش کاملا مثبت است و مورد موافقت قرار گرفته است اما چون فدراسیون با مشکل منابع مالی روبه‌رو است این افزایش صد درصدی منوط به رسیدن منابع مالی مناسب به فدراسیون است.» فریدون اصفهانیان با گفتن این موضوع که «ما قبول داریم که داوری‌ها در ایران به‌صورت کاملا حرفه‌ای برگزار نمی‌شود» ادامه داد: «اما داورها نیازهایی مثل شرایط تمرین، دکتر تغذیه مناسب و از همه مهم‌تر آموزش را دارا هستند تا سطح داوری خود را ارتقا دهند و بزرگ‌ترین مساله‌ای که این افزایش در پی خواهد داشت این است که انگیزه داوران زیاد خواهد شد.»

سهم‌خواهی از قرارداد تبلیغات محیطی

با توجه به امضای قرارداد مناسب تبلیغات محیطی توسط سازمان لیگ داوران هم انتظار دارند که سطح دستمزد آنها هم افزایش پیدا کند. رئیس کمیته داوران با بیان این مطلب خاطرنشان کرد: «با توجه به اسپانسر‌هایی که فدراسیون جذب کرده، دستمزد داوران باید افزایش یابد چون در فوتبال ما جایگاه داوران اینجا نیست. وقتی این همه هزینه برای فوتبال می‌شود، چرا داوران نباید سهمی داشته باشند؟ داوران نیز مانند بازیکنان فوتبال به تغذیه، فیزیوتراپ و رفاه احتیاج دارند.»

اصفهانیان به پیشنهادی که کمیته داوران به فدراسیون فوتبال کرده است تا برای همیشه این مشکل برطرف شود اشاره کرد و گفت: «تا زمانی که فدراسیون بودجه جداگانه‌ای را به داوران اختصاص ندهد این مشکلات هر سال به‌وجود می‌آید. ما به فدراسیون پیشنهاد دادیم برای سال آینده هیات رئیسه،‌ بندی را به اساسنامه اضافه کند که یک ردیف بودجه مشخص برای داوران در آن در نظر گرفته باشد. به این شکل این بودجه هر سال بسته به تورم و نیاز‌های داوران اضافه خواهد شد.»

وی در پاسخ به این سوال که اگر به شکل گذشته چند درصد به حقوق داوران اضافه شود واکنش کمیته داوران به این موضوع چه خواهد بود، گفت: «از آنجا که عملکرد داوران تاثیری مستقیم روی تیم‌هایی می‌گذارد که میلیاردها تومان در جریان رقابت‌های لیگ هزینه می‌کنند لذا دستمزد آنها باید متناسب با پرداخت‌هایی باشد که به بازیکنان و کادر فنی صورت می‌گیرد. متاسفانه از ابتدا دستمزدهایی که برای داوران در نظر گرفته می‌شد، پایین بوده است، پس با افزایش ۲۰ یا ۳۰درصدی دردی از آن دوا نمی‌کند.»

رئیس کمیته داوران در بخش دیگری از صحبت‌هایش با اشاره به این موضوع که مطالبات معوق ما از فدراسیون فوتبال چیزی حدود ۲میلیارد تومان است که اگر این مبلغ هم پرداخت شود کمی از مشکلات ما کم خواهد شد درخصوص هزینه‌های یک داور برای یک قضاوت در لیگ ادامه داد: «اگر داور مقدار مسافتی که برای قضاوت طی می‌کند بیشتر از ۱۰۰۰ کیلومتر باشد ۳ روز ماموریت کاری به او تعلق می‌گیرد و اگر این مسافت پایین‌تر باشد به ازای یک روز رفت و یک روز برگشت ۲ روز ماموریت به وی تعلق می‌گیرد. در این شرایط یک داور هزینه‌هایی مانند ایاب و ذهاب، اسکان، غذا و... را دارد که هر چند تمامی این هزینه‌ها بر عهده فدراسیون فوتبال است اما بسته به استفاده از این شرایط چیزی بین ۵۰۰ تا ۸۰۰ هزار تومان را شامل می‌شود.» اصفهانیان به افزایش این رقم خوش‌بین است: «کفاشیان و تاج تمام تلاش خود را برای این افزایش انجام می‌دهند و ما در مورد به نتیجه رسیدن این مهم خوش‌بین هستیم.»

۷۳۲ میلیون دستمزد داوران

اما هزینه‌ای که سازمان لیگ باید برای داورانش به‌عنوان دستمزد کنار بگذارد در صورت تصویب پیشنهاد کمیته داوران، قابل محاسبه است. گفته می‌شود رقم مورد توافق فدراسیون یک میلیون تومان برای داور وسط،۸۵۰ هزارتومان هر یک از کمک‌ها و ۳۵۰ هزار تومان برای داور چهارم است. یعنی چیزی حدود دو برابر فصل قبل و نه دقیقا دو برابر. به این ترتیب برای هر بازی لیگ باید۳میلیون و۵۰ هزارتومان دستمزد برابر تیم داوری در نظر گرفت. هر هفته از مسابقات لیگ ۸ مسابقه برگزار می‌شود که با یک حساب سر انگشتی ۲۴ میلیون و ۴۰۰ هزارتومان و برای کل لیگ که ۲۴۰ بازی در آن انجام می‌شود رقم ۷۳۲ میلیون تومان برای کل دستمزد داوری‌ها باید کنار گذاشت.