زیر بار نمی‌رویم، برگزار می‌کنیم

گروه ورزش- حدیث علمی: دومین دوره بازی‌های همبستگی کشورهای اسلامی‌که قرار است پاییز امسال به میزبانی ایران و در سه شهر تهران، اصفهان و مشهد برگزار شود با پافشاری کشورهای عربی بر پیام محرمانه و.... تهدید‌آمیزی که هفته پیش به مسوولان برگزاری بازی‌ها اعلام شد، در آستانه تعلیق قرار گرفته و این طور به نظر می‌رسد که در صورت حل نشدن اختلاف بین ایران و این کشورها، ایران رسما از میزبانی این رقابت‌ها انصراف دهد. این در حالی است که اختلاف بین طرفین همچنان ادامه دارد و این مساله آینده بازی‌ها را تهدید می‌کند. با این حال در حالی که رسانه‌های مختلف طی روزهای گذشته از لغو بازی‌ها خبر دادند، هنوز هیچ منبع رسمی انصراف رسمی‌ایران را اعلام نکرده و مسوولان ورزش ایران امیدوارند مشکل به وجود آمده با رایزنی حل شود.

در حالی که بنا به گفته محمد علی‌آبادی، رییس سازمان تربیت بدنی مدیران ورزش ایران در تلاش هستند دومین دوره بازی‌های همبستگی کشورهای اسلامی‌را با بهترین کیفیت و با حضور تمامی‌کشورهای مسلمان در ایران برگزار کنند، کشورهای عربی با اعتراض به درج نام خلیج‌فارس در بروشورها و مدال‌های این دوره از بازی‌ها تهدید کرده‌اند، درصورت تغییر نیافتن این نام، مهر ماه تیم‌های ورزشی‌شان را به ایران نمی‌فرستند. کمیته عربستانی سرپرستی، نظارتی و هماهنگی فدراسیون همبستگی کشورهای اسلامی‌(ISSF)، در شرایطی هفته گذشته با مسوولان دستگاه ورزش ایران و ستاد برگزاری دومین دوره بازی‌های کشورهای اسلامی‌ دیدار کرد که حاوی این پیغام محرمانه برای مسوولان ورزش ایران بود. این پیام که لحنی کاملا تهدیدآمیز داشت، فضای ساختمان سئول سازمان تربیت بدنی را ملتهب‏ کرد.

البته این کمیته با ماموریتی دیگر وارد تهران شد. بشیر طرابلسی، رییس لیبیایی فدراسیون همبستگی کشورهای اسلامی‌به همراه محمدصالح قذدر و ۱۱ نفر از اعضای کمیته‌های هماهنگی، نظارتی، سرپرستی و پزشکی و دوپینگ به ایران آمدند تا به بررسی موشکافانه شرایط میزبانی بپردازند؛ اما در جلسه برگزار شده با رییس سازمان تربیت‌بدنی دلیل اصلی سفر خود را بیان کردند. در حالی که طرابلسی به عنوان رییس ‌(ISSF‌) حرف اول را می‌زند، در همان جلسه اولش با مسوولان ستاد اجرایی بازی‌ها، نسبت به کلمه خلیج‌فارس واکنش نشان داد و به این ترتیب دعوای طرفین علنی شد. پیش از این و در بازدید قبلی کمیته نظارتی فدراسیون همبستگی کشورهای اسلامی‌از ایران، محمدصالح قذدر، دبیر کل ‌(ISSF )تلویحا اشاره‌ای به عدم درج نام خلیج‌فارس روی مدال‌ها کرده بود، اما این مطلب با مخالفت غیرعلنی مسوولان ستاد اجرایی بازی‌ها مسکوت ماند تا اینکه بالاخره این ادعای کذایی بار دیگر و با جدیت بیشتر مطرح شد و همان‌طور که انتظار می‌رفت با موضعگیری سخت طرف ایرانی روبه‌رو شد. طرابلسی وقتی مخالفت دبیر ستاد اجرایی بازی‌ها را دید، برای به کرسی نشاندن خواسته‌اش با لحنی تهدیدآمیز از احتمال انصراف کشورهای عربی برای حضور در این بازی‌ها سخن گفت که این به معنای لغو احتمالی بازی‌ها است.

طبق عرف مسابقات بین‌المللی، کشور میزبان در بروشورهایی به معرفی هویت جغرافیایی و ملی خود می‌پردازد که در همین بروشورها در نقشه ایران نام خلیج‌فارس درج شده. این عمل هم سبب شده که بشیر طرابلسی رییس فدراسیون همبستگی کشورهای اسلامی‌در پیغامی‌محرمانه خبر دهد که اگر نام جعلی خلیج ع‌رب‌ی در همه بروشورها، تصویرها، نقشه‌ها و مدال‌ها استفاده نشود کشورهای عربی حاضر به شرکت در این مسابقات نخواهند بود. به میان آمدن چنین مساله‌ای از سوی کمیته سرپرستی فدراسیون کشورهای اسلامی‌چندان عجیب نبود؛ چرا که اکثریت اعضای این فدراسیون عربستانی هستند و ارتباط بسیار خوبی با مدیران کشور عربستان دارند. فدراسیون همبستگی کشورهای اسلامی‌به نوعی لابی عربستان است و تصمیمات اصلی آن تحت‌ تاثیر این کشور گرفته می‌شود. حتی در دوره اول این مسابقات که در عربستان انجام شده بود، میزبان با استفاده از نام جعلی برای خلیج‌فارس باعث اعتراض ایران شده بود. تحریف واقعیت در بازی‌های آسیایی دوحه هم انجام شد که اعتراض ایران را به همراه داشت؛ اما هر طور که بود اعتراض ایران نتوانست کشور قطر و عربستان را به خاطر درگیر کردن مسائل سیاسی با ورزش متهم کند؛ اما تهدید کشورهای عربی در شرایطی مطرح شده که حسن میرزا آقابیگ، دبیر اجرایی دومین دوره بازی‌های کشورهای اسلامی‌ادعا می‌کند این کشورها پیش از این با درج نام خلیج‌فارس بر روی مدال‌ها و بروشورها مشکلی نداشتند: «در اجلاس جده به مسوولان فدراسیون همبستگی اعلام کردیم که می‌خواهیم در طرح مدال‌ها از نقشه ایران و خلیج‌فارس استفاده کنیم که این مساله مورد موافقت قرار گرفت. در شرایط حاضر نیز که هیات سرپرستی ISSF جهت بازدید نهایی به ایران آمده‌اند، از ما درخواست کردند که از آرم فدراسیون همبستگی نیز در طرح مدال‌ها استفاده کنیم که این مساله مورد موافقت قرار گرفت.»

اما با وجود تغییر عقیده کشورهای عربی و پافشاری آنها بر درخواست غیرقابل قبول آنها، مسوولان ایرانی هم به شدت مقابل این درخواست ایستادگی کرده‌اند و به نظر می‌رسد ایرانی‌ها ترجیح می‌دهند بازی‌ها را لغو کنند؛ اما نام خلیج‌فارس را مخدوش نکنند. میرزا آقابیگ می‌گوید: «بدیهی است ما تحت هر شرایطی تابع سیاست‌ها و اصول جمهوری اسلامی‌ ایران هستیم و به هیچ وجه نیز از مواضع اصولی خویش عقب نخواهیم نشست. در مذاکرات انجام شده با اعضای این هیات، به هیچ وجه از مواضع بر حق خویش در خصوص نام خلیج‌فارس عقب‌نشینی نکرده‌ایم.»

او حتی معتقد است فدراسیون همبستگی کشورهای اسلامی ‌هم این مساله را پذیرفته است و همین که این کمیته به بازدید خود از امکانات ورزشی ایران ادامه می‌دهد؛ دلیل بر این است که آنها شرایط را پذیرفته‌اند و این مساله تازه‌ای نیست که بخواهند مجدد به آن بپردازند. در اجلاس جده نیز مطرح شد که از نام جعلی به جای خلیج‌فارس استفاده شود؛ اما هیات ایرانی به هیچ وجه آن را نپذیرفت. بنابراین هیچ مشکلی در این زمینه نیست و نام خلیج‌فارس در بروشورها، پوسترها و همچنین مدال‌های بازی‌های کشورهای اسلامی‌مورد استفاده قرار خواهد گرفت. با این حال میرزا آقابیگ بدترین حالت ممکن را هم

پیش بینی می‌کند: «خلیج‌فارس نامی‌ماندگار است؛ حتی به قیمت لغو بازی‌های همبستگی کشورهای اسلامی.»

به گفته دبیر اجرایی مسابقات برگزاری این مسابقات برای ایران آنقدر ارزش ندارد که زیر بار این درخواست غیرمنطقی برود و به راحتی حاضر است از میزبانی بازی‌ها کناره‌گیری کند.

اما تهدید کشورهای عربی به این دلیل اهمیت پیدا می‌کند و بازی‌ها را در آستانه تعلیق قرار می‌دهد که با غیبت تعداد زیادی از کشورهای عضو فدراسیون همبستگی کشورهای اسلامی ‌در این دوره از بازی‌ها، در صورت کناره‌گیری عرب‌ها، بازی‌ها عملا از حالت رسمی‌ خارج می‌شود. در اولین دوره این مسابقات که در کشور عربستان برگزار شد، تمامی ‌اعضای فدراسیون که آن زمان ۵۵ کشور بودند، حضور داشتند. البته نحوه مذاکره ایران برای دعوت از کشورهای اسلامی‌شاید دلیل اصلی برای کاهش تعداد اعضای حاضر در مسابقات باشد.

ایران سه هفته پیش میزبان جلسه‌ای بود که در آن برای پذیرایی از ۴۱ سفیر کشورهای اسلامی‌ تدارک دیده شده بود؛ یعنی در همان مرحله اول ۱۶ کشور توسط ایران کنار گذاشته شده بودند و در مرحله بعد ۲۱ کشور هم حاضر به حضور در این جلسه نشدند؛ یعنی در جلسه اول که برای دعوت از کشورها تعیین شده بود عملا ۳۷ کشور حاضر نبودند. آن هم در حالی بود که این جلسه به دعوت دکتر قشقاوی، مسوول ورزش وزارت امور خارجه و سخنگوی این وزارتخانه انجام شده بود. شاید اگر دعوت رسمی‌ وزارت امور خارجه ایران از تمامی ‌اعضا را در فهرست قرار می‌داد کشورهای حوزه خلیج‌فارس جرات چنین تهدیدی را به خود راه نمی‌دادند. با این حال در حال حاضر کشورهای فلسطین، کوموروس، کویت، سوریه، سورینا، عربستان، سودان، گامبیا، موازمبیک، مالزی، مالدیو، قطر، یمن، آذربایجان، افغانستان، اوگاندا، اردن، بحرین، برونئی، بنگلادش، بورکینافاسو، پاکستان، ترکیه، ترکمنستان، تونس، سنگال، لبنان، گویان و لیبی برای سفر به ایران اعلام آمادگی کرده‌اند.

با وجود این در شرایط موجود ایران می‌تواند طرابلسی، رییس فدراسیون همبستگی کشورهای اسلامی‌را تهدید به پیگیری جدی کند و در صورت عدم حضور کشورهای عربی، در بازی‌های ایران برخورد سیاسی آنها با ورزش را در شورای المپیک آسیا مطرح سازد. هرچند که در این شرایط مسابقات ورزشی همبستگی کشورهای اسلامی‌در تهران با مشکل مواجه شده است. با این حال اگر ایران موفق شده بود موافقت حضور همه اعضا در مسابقات را بگیرد، قطعا با چنین بحرانی مواجه نمی‌شد. به هر حال در شرایطی که قطعا طرف ایرانی به خاطر یک مسابقه ورزشی و بحث‌هایی از این دست و به خاطر بدخواهی‌های برخی کشورها از اصول خود که با حیات سیاسی و هویت کشورعجین شده است، برنمی‌گردد، دومین دوره بازی‌های کشورهای اسلامی‌که نام «همبستگی» را هم یدک می‌کشد، در صورت حل نشدن مشکل بین طرفین هرگز در ایران برگزار نخواهد شد، اما قطعا راه‌های مذاکره برای طرفین همچنان باز است و ایران بعد از تمام هزینه‌هایی که برای این بازی‌ها متحمل شده، به راحتی حاضر به انصراف هم نخواهد شد.

افشارزاده: مشکل را بزرگ نکنید

اما در حالی که بحث‌ها درباره شرایط بحرانی میزبانی ایران در دومین بازی‌های همبستگی کشورهای اسلامی‌ادامه دارد، روز گذشته قائم مقام رئیس ستاد برگزاری دومین دوره بازی‌های همبستگی کشورهای اسلامی ‌با رد شایعات اخیر در خصوص لغو این بازی‌ها، تاکید کرد مشکل به وجود آمده با دیپلماسی و رایزنی حل خواهد شد. بهرام افشارزاده در گفت‌وگو با «مهر» گفت: «در حال حاضر اخبار کذبی به گوش می‌رسد مبنی بر اینکه ایران از میزبانی این رقابت‌ها انصراف داده؛ در حالی که ما برای این مسابقات برنامه‌ریزی کرده‌ایم و از حق خود نمی‌گذریم.» او با تکذیب هرگونه خبر انصراف ایران از میزبانی بازی‌ها ادامه داد: «در نشستی که با دکتر محمد صالح قذدر، دبیر فدراسیون همبستگی کشورهای اسلامی، خواهیم داشت، حل خواهیم کرد. ما برای بازی‌های افتتاحیه و اختتامیه برنامه‌ریزی و هزینه کرده‌ایم و به این سادگی نمی‌توان همه چیز را بر هم زد.» او با گلایه از رسانه‌های داخلی گفت: «به نظر می‌رسد رسانه‌های داخلی، بیش از دیگران به این مشکل دامن می‌زنند.»