فوتبال حرفه‌ای و بحران حق پخش تلویزیونی

نیلو فر کنگرانی

حق پخش تلویزیونی این روزهایکی از بحث‌های داغ فوتبال است. حضور بن همام در ایران و صحبت‌های او که تا حدودی بوی تهدید می‌داد و به ایران هشدار می‌داد که در صورت تعلل باید به حضور afc cup بیاندیشید، باعث شد تا مجددا موج جدیدی در این مورد به راه افتد.

قضیه حق پخش تلویزیونی مساله‌‌‌ای است که نه تنها در کشورهای اروپایی بلکه در کشورهایی مانند نپال و مالدیو هم حل شده، اما در ایران هنوز سر آن دعوا و اختلاف وجود دارد. این اختلاف به حدی حل نشدنی به نظر می‌رسد که صفایی فراهانی پیشنهاد کرده بود برای اینکه امتیاز ایران در این زمینه از دست نرود، قراردادی صوری تنظیم کنند. پیشنهاد فراهانی این بود حال که هم تلویزیون ایران و هم اکثر باشگاه‌ها دولتی هستند قراردادی میان خود تنظیم کنند که به موجب آن مبلغی از سوی صدا و سیما به مدیران پرداخت می‌شود.

با فرستادن این قرارداد به AFC ایران می‌تواند امتیازهای حق پخش تلویزیونی را به دست آورد. با این پیشنهاد صفایی به نظر می‌رسد موانع بر سر راه حل این مشکل به قدری زیاد است که رییس سابق فدراسیون را به ارائه راه‌حل‌های فرعی وادار می‌کند.

یکی از موانع اساسی در این راه دولتی بودن صدا و سیما و همچنین باشگاه‌ها است. این مشکل باعث شده تا اندک تیم‌های خصوصی هم در این میان متضرر شوند. می‌توان تصور کرد تیم‌هایی مانند پیام و استقلال اهواز اگر این مبلغ را دریافت کنند تا چه حد مشکلات حل می‌شود، دیگر لازم نیست هر روز در استانداری و هیات فوتبال صف بکشند و پول بخواهند. با یک حساب سرانگشتی می‌توان فهمید تلویزیون برای ساخت هر برنامه‌ای که حدود ۲ساعت روی آنتن برود باید مبلغی معادل یا حتی بیشتر از حق پخش باشگاه‌ها را پرداخت کند.

مهدی تاج در آخرین مصاحبه‌اش اعلام کرده که به توافق‌هایی با مدیران باشگاه‌ها دست پیدا کرده‌اند. تاج توضیح بیشتری در این رابطه نداده است.

به سراغ چند تن از مدیران تیم‌های لیگ برتر رفتیم تا صحبت‌های آنها را هم در این مورد بشنویم.

تقی‌زاده، سخنگوی باشگاه سایپا در این مورد می‌گوید:‌ «میزان پرداخت حق پخش به هر تیم به میزان طرفداران این تیم بستگی دارد. تیمی مانند سایپا به خاطر نتایج خوبی که در لیگ برتر و لیگ قهرمانان آسیا در یکی، دو سال اخیر به دست آورده و همچنین بازیکنانی که به تیم ملی معرفی کرده هواداران زیادی را به دست آورده است. در فوتبال حرفه‌ای بخش عمده‌ بودجه یک تیم از همین حق پخش تلویزیونی تامین می‌شود، اما این میزان در کشور ما صفر است. امیدوارم که با فشارهای AFC این مشکل یک بار برای همیشه حل شود و ما دیگر در این زمینه دردسری نداشته باشیم.

کشور ما از کشورهای دیگر مستثنا نیست. ایران یک قدرت در فوتبال آسیا به حساب می‌آید و اصلا در شان نام کشور ما نیست که بخواهد این گونه عمل کند و به حضور در AFC CUP تهدید شود.»

سعدا... پورطهماسب، مدیرعامل ملوان یکی از مدیرانی است که هر ساله با مشکلات مالی شدیدی دست و پنجه نرم می‌کند.

او امید چندانی ندارد که این مشکل به این زودی‌ها حل شود. مسوولان چند روزی است بحث خرید بازی‌های لیگ برتر توسط شبکه‌های خارجی را مطرح کرده‌اند این در حالی است که حتی شبکه باران بازی‌های ملوان را نمی‌خرد! وقتی صدا و سیمای خودمان و شبکه باران حاضر به پرداخت مبلغی برای پخش بازی‌ها نیست از کشورهای دیگر چه توقعی می‌توانیم داشته باشیم. این پول حق فوتبال است، اما صدا و سیما حق ما را نمی‌دهد.

سالیان سال است که حق فوتبال خورده شده و به نظر می‌رسد که این روند همچنان ادامه خواهد داشت.

شایعاتی در مورد پاس همدان وجود دارد که شبکه استانی همدان برای پخش بازی‌های این تیم مبلغی را به باشگاه پاس پرداخت می‌کند. اولیایی ضمن تکذیب این شایعه می‌گوید: «تا زمانی که صدا و سیمای مرکزی اجازه پرداخت حق پخش ندهد، هیچ شبکه‌ای چه استانی و چه غیراستانی چنین کاری نخواهد کرد.

بالاخره ما اگر فوتبال را می‌خواهیم باید هزینه‌هایش را هم بپردازیم. نمی‌شود که درآمدهایش خوب باشد، اما هزینه‌هایش بد. هر چقدر که این مشکل دیرتر حل شود هزینه آن را تیم‌ها باید بپردازند؛ همان‌طور که سال‌ها است پرداخت می‌کنند. زمانی که دولت خصوصی‌سازی را در دستور کار خود قرار داده تا یکی دو سال آینده خیلی ارگان‌ها در کشور خصوصی خواهد شد و فکر نمی‌کنم با این منوال دیگر مشکلی وجود داشته باشد.

با تمام این مشکلات مسوولان باید بدانند که تنها یک ماه وقت دارند و در صورت تعلل فوتبال ایران ضررهای جبران‌ناپذیری خواهد دید.

اهمیت این مساله به حدی است که به نظر می‌رسد مجلس هم باید وارد گود شده و برای تسریع این روند اعمال فشار کند.

یحیی‌زاده یکی از نمایندگان مجلس در آخرین موضع‌گیری اعلام کرده مجلس شورای اسلامی آماده است بودجه صداوسیما را افزایش دهد تا آنها حق پخش تلویزیونی را به باشگاه‌ها پرداخت کنند. باید دید وعده مجلس کی عملی می‌شود و آیا مثمرثمر خواهد بود یا نه؟