حزب‌الله در آستانه تشکیل دولت

ولید جنبلاط و سیدحسن نصرالله / عکس: آرشیو WORLDPRESS

احسان ابطحی

در آستانه مذاکرات روز دوشنبه پارلمان لبنان برای تعیین نخست‌وزیر جدید این کشور، ولید جنبلاط، رهبر سیاسی دروزی‌های لبنان روز جمعه حمایت خود را از حزب‌الله و نیروهای متحد آن موسوم به جنبش ۸ مارس اعلام کرد. به گزارش خبرگزاری رویترز، حمایت جنبلاط از حزب‌الله لبنان و متحدانش که ۵۷ کرسی در پارلمان این کشور در اختیار دارند، اکثریت را در اختیار این محور قرار خواهد داد و آنان قادر خواهند بود تا عمر کرامی را که یک سیاستمدار سنی است اما از متحدان حزب‌الله و سوریه به شمار می‌رود به عنوان نخست‌وزیر آینده انتخاب کنند. انتظار می‌رود در این دولت سعد حریری، کفیل نخست‌وزیر کنونی لبنان نیز حضور داشته‌باشد.

با این همه دو تن از رهبران سیاسی لبنان اعلام کردند که قدرت‌های منطقه‌‌ای در حال فشار آوردن به سیاست‌مداران این کشور هستند تا به مصالحه‌ای مورد توافق همه جناح‌ها و گروه‌های سیاسی دست‌یابند.

ولید جنبلاط که رهبری حزب سوسیالیست پیشرو لبنان را بر‌عهده دارد، در نشستی مطبوعاتی که در منزل شخصی‌اش برگزار شد، گفت: «‌من با اعلام قرار گرفتن حزب سوسیالیست پیشروی لبنان در کنار سوریه و مقاومت اعلام می‌کنم که موضع سیاسی درستی اتخاذ می‌کنم.»

این در شرایطی است که همه ۱۱ عضو پارلمانی فراکسیون جنبلاط عضو حزب سوسیالیست پیشرو نیستند و این امکان وجود دارد که از موضع جنبلاط حمایت نکنند.

وزرای وابسته به حزب‌الله لبنان و متحدانش هفته گذشته از کابینه سعد حریری استعفا کردند. این استعفا پیش از اعلام کیفر‌خواست دادگاه بین‌المللی ترور رفیق حریری، نخست‌وزیر پیشین لبنان انجام شد. انتظار می‌رفت این دادگاه برخی از اعضای حزب‌الله لبنان را به دست داشتن در ترور حریری متهم کند. اما حزب‌الله این اتهام را به شدت رد و تاکید می‌کند که دادگاه بین‌المللی رسیدگی به ترور رفیق حریری دادگاهی آمریکایی- ‌صهیونیستی است که هدف از آن ضربه زدن به مقاومت مردم لبنان و دخالت در امور داخلی این کشور است.

رفیق حریری که دوبار نخست‌وزیر لبنان بود، در روز ۱۴ فوریه سال ۲۰۰۵ میلادی بر اثر انفجاری شدید و تروریستی در مرکز شهر بیروت، پایتخت لبنان کشته شد؛ حادثه‌ای که یکی از مهم‌ترین تحولات دهه‌های اخیر در منطقه خاورمیانه به شمار می‌رود. به دنبال این ترور و به دنبال فشار‌های شدید بین‌المللی، نیروهای سوریه پس از ۲۹ سال حضور در لبنان خاک این کشور را ترک کردند و فصلی جدید را در تاریخ سیاسی این کشور رقم زدند.

این در شرایطی است که ولید جنبلاط هم دادگاه رسیدگی به ترور رفیق حریری را «‌ابزاری برای تخریب» در لبنان توصیف کرده است.

این تحولات در حالی رخ می‌دهد که میانجی‌گری دو روزه ترکیه و قطر برای پایان دادن به بحران سیاسی لبنان روز پنج‌شنبه بدون رسیدن به نتیجه‌ پایان یافت و نگرانی‌ها از بروز خشونت و درگیری‌های قومی و فرقه‌ای را در این کشور افزایش داد، موضوعی که می‌تواند ثبات و امنیت منطقه خاورمیانه را به خطر بیندازد.

این در حالی است که لبنان بین سال‌های ۱۹۷۵ تا ۱۹۹۰ میلادی به مدت ۱۵ سال درگیر یک جنگ ویران‌گر داخلی بود و رژیم صهیونیستی با سوء‌استفاده از این جنگ داخلی، جنوب لبنان را به اشغال خود در آورده‌بود. در چنین فضایی بود که حزب‌الله و جنبش مقاومت لبنان شکل گرفت. با این همه حتی یاد‌آوری دوران جنگ داخلی لبنان، هم برای مردم این کشور و هم برای مردم دیگر مناطق خاورمیانه هولناک است.

اکنون حمایت جنبلاط از حزب‌الله و نیروهای متحد آن برای تشکیل دولت آینده لبنان بسیار مهم و حیاتی است و نخست‌وزیر آینده را تعیین خواهد کرد. این در حالی است که سعد حریری روز پنج‌شنبه تاکید کرد که بازهم خود را نامزد پست نخست‌وزیری خواهد کرد. حزب‌الله و متحدانش اما تاکید می‌کنند که در دولتی که سعد حریری ریاست آن را بر‌عهده داشته باشد، مشارکت نخواهند کرد.

اتحاد ۱۴ مارس به رهبری سعد حریری، موفق شد در انتخابات سال ۲۰۰۹ میلادی اکثریت را در اختیار بگیرد؛ اما از آن زمان به بعد ولید جنبلاط از حمایت مستقیم از حریری خود‌داری و اعلام بی‌طرفی کرد.

این موضع جنبلاط در حالی اتخاذ می‌شود که او پس از ترور رفیق حریری‌-‌پدر سعد حریری- به اردوی مخالفان سوریه پیوست و از حریری و متحدانش حمایت کرد؛ اما در سال گذشته جنبلاط تغییر موضع داد و در کنار متحدان نزدیک به دمشق قرار گرفت.

در این میان برخی از تحلیلگران امور سیاسی بر این باورند که جلوگیری از حضور حریری در کابینه جدید می‌تواند به سرخوردگی و رنجش سنی‌های لبنان و بروز خشونت‌های احتمالی در این کشور بینجامد؛ سنی‌هایی که سعد حریری را به عنوان رهبر اصلی خود در لبنان می‌دانند.

اما مخالفان این تحلیل تاکید می‌کنند که مطابق قانون اساسی لبنان، نخست‌وزیر باید سنی باشد و مطابق این قانون نمی‌توان سنی‌ها را از حضور در قدرت محروم کرد.

ولید جنبلاط هم از همه طرف‌های درگیر در امور سیاسی لبنان در‌خواست کرده‌است تا با یکدیگر وارد گفت‌و‌گو و مذاکره شوند و تلاش نکنند تا هیچ حزبی را از حضور در قدرت محروم نمایند.

در همین حال، وئام وهاب، یک سیاستمدار دروزی نزدیک به حزب‌الله اعلام کرد که انتظار دارد کابینه جدید طی روزهای آینده به نخست‌وزیری کرامی تشکیل شود. کرامی از سیاست‌مداران نزدیک به سوریه به شمار می‌رود و اهل شهر طرابلس در شمال لبنان است. او پیش‌تر نیز دوبار به عنوان نخست‌وزیر لبنان انجام وظیفه کرده‌است. او دو هفته پس از ترور حریری و به دنبال اعتراض‌های شدید سیاسی علیه سوریه از سمت خود استعفا کرد.

وهاب در ادامه به خبرگزاری رویترز گفت: «‌دولت آینده ماموریت‌های بسیار زیادی دارد، از جمله متوقف کردن همکاری لبنان با دادگاه بین‌المللی رسیدگی به ترور رفیق حریری، بازگرداندن امنیت و اصلاحات مالی.»

بر‌اساس قانون اساسی لبنان که به منشور طائف شهرت دارد، نخست‌وزیر باید سنی، رییس‌جمهوری، مسیحی مارونی و رییس‌ پارلمان، شیعه باشد.

این در شرایطی است که میشل سلیمان، رییس‌جمهوری لبنان روز دوشنبه هفته پیش خواستار مذاکرات پارلمانی برای تشکیل کابینه جدید در لبنان شده‌بود.