روند افزایشی در بازار نفت و دلایل آن

غلامعلی رحیمی کارشناس موسسه مطالعات بین‌المللی انرژی (www.iies.org ) طی هفته گذشته به دنبال انتشار برخی آمارهای مثبت از اقتصاد آمریکا، تنش‌ها میان اوکراین و روسیه و تحریم روسیه از سوی اتحادیه اروپا، افزایش واردات روزانه نفت خام آمریکا و اختلال در تولید نفت خام لیبی از یک سو و همچنین اعلام آژانس بین‌المللی انرژی مبنی بر لزوم افزایش عرضه نفت خام اوپک در نیمه دوم سال، افزایش تولید نفت خام آمریکا به بالاترین حد خود در ٢٨ سال گذشته و پایان یافتن وضعیت فوق‌‌العاده در صادرات نفت خام فورکادوس نیجریه از سوی دیگر، بهای نفت خام در بازارهای جهانی از یک روند افزایشی همراه با نوسان برخوردار بود. بر این اساس بهای نفت خام در بازار آمریکا (بورس نیویورک) طی هفته گذشته (۱۲ الی ۱۶مه) ابتدا از حدود ۵۹/۱۰۰ دلار در هر بشکه تا بیش از ۳۷/۱۰۲ دلار در تاریخ ۱۴ مه افزایش یافت، ولی مجددا تا سطح ۰۲/۱۰۲ دلار در هر بشکه کاهش یافت. طی هفته گذشته عمده‌ترین عوامل تقویت کننده قیمت نفت خام در بازارهای جهانی عبارتند از:

• انتشار برخی آمارهای مثبت از اقتصاد آمریکا؛

• بهبود نرخ ساخت و ساز در آمریکا؛

• تنش‌ها میان اوکراین و روسیه و تحریم روسیه از سوی اتحادیه اروپا؛

• کاهش ذخیره نفت پایانه صادراتی کوشینگ به کمترین سطح از سال ٢٠٠٨ در هفته منتهی به ۲ مه؛

• افزایش ۲۴۲ هزار بشکه‌ای واردات روزانه نفت خام آمریکا طی دوره ۲ الی ۹ مه و رسیدن آن به سطح ۱۲۷/۷ میلیون بشکه در روز؛

• افزایش ارزش شاخص‌های بورس در بازارهای جهانی طی دوره ۱۶-۱۵ مه؛

• افزایش احتمال اعتصاب کارکنان سکوهای نفتی نروژ به‌دلیل شکست گفت‌وگو‌ها با کارفرمایان؛

• پیش‌بینی کاهش صادرات نفت خام آنگولا در ماه ژوئیه به پایین‌ترین سطح خود در ۳ سال گذشته، بر اساس برنامه بارگیری محموله‌های صادراتی نفت خام آنگولا؛

• اختلال در تولید نفت خام لیبی در پی درگیری میان نیروهای دولتی لیبی و گروه‌های مسلح و کاهش امید به بازگشت ثبات به تولید نفت این کشور؛

• ناآرامی‌های سیاسی در منطقه خاورمیانه و نگرانی معامله گران از بروز اختلال در مبادی استراتژیک حمل و نقل نفت خام.

البته طی هفته گذشته، انتشار برخی اخبار و اطلاعات منفی موجب تضعیف قیمت نفت خام در بازارهای جهانی شد و از افزایش بیشتر قیمت‌ها جلوگیری کرد. بر این اساس طی دوره مذکور، عمده‌ترین عوامل تضعیف‌کننده قیمت نفت خام در بازارهای جهانی عبارتند از:

• افت سطح اعتماد مصرف‌کنندگان آمریکا در ماه مه؛

• اعلام آژانس بین‌المللی انرژی مبنی بر لزوم افزایش عرضه نفت خام اوپک در نیمه دوم سال با توجه به ساخت منابع ذخیره‌سازی راهبردی نفت در چین و همچنین پایین بودن سطح ذخیره‌سازی نفت در کشورهای صنعتی؛

ادامه در صفحه۱۵

روند افزایشی در بازار نفت و دلایل آن

• افزایش تولید نفت خام آمریکا به بالاترین حد خود در ٢٨ سال گذشته؛

• افزایش ۹۰۰ هزار بشکه‌ای سطح ذخیره‌سازی‌های نفت خام آمریکا طی دوره ۲ الی ۹ مه و رسیدن آن به سطح ۵/۳۹۸ میلیون بشکه؛

• افزایش شمار دکل‌های نفت و گاز آمریکا در هفته گذشته؛

• افزایش ۷۸ هزار بشکه‌ای تولید روزانه نفت خام آمریکا طی دوره ۲ الی ۹ مه و رسیدن آن به سطح ۴۲۸/۸ میلیون بشکه در روز؛

• کاهش ۲۳۷ هزار بشکه‌ای خوراک پالایشی آمریکا طی دوره ۲ الی ۹ مه و رسیدن آن به سطح ۶۶۷/۱۵ میلیون بشکه در روز؛

• کاهش ارزش شاخص‌های بورس در بازارهای جهانی طی دوره ۱۵-۱۲ مه؛

• افزایش ارزش دلار در مقابل یورو؛

• اعلام وزیر انرژی آمریکا مبنی بر بازنگری قانون ممنوعیت صادرات نفت آمریکا به دلیل رشد شدید تولید نفت در سال‌های اخیر و تکمیل ظرفیت پالایشگاهی آمریکا؛

• آغاز فروش نفت خام اقلیم کردستان عراق توسط ترکیه به بازارهای جهانی؛

• اعلام شرکت انگلیسی- هلندی شل مبنی بر پایان یافتن وضعیت فوق العاده در صادرات نفت خام نوع فورکادوس نیجریه.

براساس آمار دبیرخانه سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک)، قیمت سبد نفتی اوپک طی دوره ۱۲ الی ۱۵ مه، از یک روند افزایشی برخوردار بوده و از حدود ۲۱/۱۰۴ دلار تا بیش از ۶۶/۱۰۵ دلار در هر بشکه افزایش یافت.

میانگین هفتگی بهای سبد نفتی اوپک در هفته منتهی به ۱۵ مه، با ۹۸ سنت افزایش نسبت به هفته پیش از آن به هر بشکه ۱۰۵ دلار رسیده است.

میانگین هفتگی بهای سبد نفتی اوپک در هفته منتهی به ۹ مه معادل ۱۰۴ دلار و ۲ سنت بود. همچنین میانگین ماهانه بهای سبد نفتی اوپک طی ماه مه (تا ۱۵ مه )، با ۱۰ سنت افزایش نسبت به میانگین ماه آوریل، به هر بشکه ۱۰۴ دلار و ۳۷ سنت رسیده است. میانگین بهای سبد نفتی اوپک در ماه آوریل معادل ۱۰۴ دلار و ۲۷ سنت در هر بشکه بود.

روند تغییرات روزانه قیمت نفت خام در بازارهای مختلف

متوسط قیمت نفت خام سنگین ایران طی دوره ۱۲ الی ۱۵ مه از یک روند افزایشی برخوردار بوده و از حدود ۲۹/۱۰۴ دلار در هر بشکه تا بیش از ۷۷/۱۰۵ دلار در هر بشکه

افزایش یافت.

قیمت نفت خام برنت دریای شمال در بازار بورس لندن (ICE) نیز برای تحویل در ماه ژوئن، از روند افزایشی همراه با نوسان برخوردار بوده و از حدود ۷۹/۱۰۷ دلار در تاریخ ۱۲ مه تا بیش از ۷۵/۱۰۹ دلار در هر بشکه در تاریخ ۱۶ مه افزایش یافت. همچنین در روز ۱۶ مه، نفت خام برنت از حق مرغوبیت ۷۳/۷ دلار در هر بشکه نسبت به نفت خام WTI

برخوردار بود.

بر اساس آمار اداره اطلاعات انرژی آمریکا، میزان ذخایر نفت خام این کشور در هفته منتهی به ۹ مه معادل ۵/۳۹۸ میلیون بشکه بوده است که در مقایسه با هفته قبل (۲ مه) به میزان ۹۰۰ هزار بشکه افزایش یافته و معادل ۶/۳ میلیون بشکه از میزان مشابه سال قبل در تاریخ ۱۰ مه ۲۰۱۳ بیشتر

است.

تولید نفت خام آمریکا طی دوره ۲ الی ۹ مه به میزان ۷۸ هزار بشکه در روز افزایش یافته و در سطح ۴۲۸/۸ میلیون بشکه در روز قرار گرفته است و معادل ۱۰۷/۱ میلیون بشکه بیشتر از میزان مشابه سال قبل در تاریخ ۱۰ مه ۲۰۱۳ است.

در همین زمان میزان واردات نفت خام آمریکا از ۸۸۵/۶ میلیون بشکه در روز به ۱۲۷/۷ میلیون بشکه (معادل ۲۴۲ هزار بشکه) افزایش یافته که معادل ۴۹۶ هزار بشکه در روز کمتر از میزان مشابه سال قبل است.