گروه نفت و پتروشیمی- نسیم علایی: منابعی که حمل‌ونقل‌ محموله‌های نفتی را رصد می‌کنند، اعلام کردند که در ماه آوریل سال ٢٠١٤ میلادی، صادرات نفت خام ایران برای دومین ماه پیاپی کاهش یافته‌است. پیش‌تر همین منبع در گزارشی اعلام کرده بود که میزان صادرات نفت ایران در ماه مارس به کمی بیشتر از یک میلیون بشکه رسیده‌است. یک کارشناس رصد کننده حرکت تانکرها در این باره گفت: ظاهرا هند در ماه آوریل نفت کمتری وارد کرده است. این ممکن است ناشی از عواملی همچون فشار بیشتر آمریکا و همچنین کاهش تقاضا برای نفت در این موقع از سال از سوی خریداران هندی باشد. بنا بر آمار سازمان رصد‌کننده نفتکش‌ها، صادرات نفت ایران در ماه آوریل به‌طور متوسط به ۱/۱ میلیون بشکه در روز رسیده، در حالی که این رقم در ماه مارس تقریبا ۳/۱ میلیون بشکه بوده است. پیش‌تر اداره اطلاعات انرژی آمریکا از افزایش صادرات نفت ایران به یک میلیون و ۶۵۰ هزار بشکه در ماه فوریه خبر داده بود. این سازمان اطلاعات انرژی اعلام کرده‌ بود که صادرات نفت ایران طی ۵ ماه پیاپی افزایش داشته است.

اداره اطلاعات انرژی آمریکا هنوز از میزان صادرات نفت ایران در ماه مارس و آوریل گزارشی نداده‌است. این آژانس تاکنون فقط یک تخمین اولیه از صادرات نفتی ایران در ماه مارس منتشر کرده که این تخمین ۰۵/۱ میلیون بشکه در روز است. در عین حال این سازمان اعلام کرد که رقم تخمینی احتمال دارد کمتر از میزان واقعی صادرات ایران باشد. آمار منتشر شده اداره اطلاعات انرژی آمریکا و آمار منتشر شده از رصدکننده نفتکش‌ها همیشه مقداری با هم متفاوت است که یکی از دلایل آن احتساب میزان صادرات میعانات گازی در آمار منتشر شده از سوی اداره اطلاعات انرژی آمریکا است.

خبرگزاری رویترز درباره علت کاهش صادرات نفت ایران ادعا کرده‌ که ایران با کاهش صادرات نفت خود، به دنبال حفظ میزان صادرات نفت در چارچوب توافق ژنو است. به موجب توافق موقتی که در ماه نوامبر میان ایران و شش قدرت جهانی منعقد و ۲۰ ژانویه ۲۰۱۳ اجرایی شد، ایران متعهد شده‌است که میزان صادرات نفت خود را تا ۲۰ ژوئن ۲۰۱۴ در سطح متوسط یک میلیون بشکه در روز حفظ کند.

به گزارش «دنیای اقتصاد»، این استدلال چندان درست نیست؛ زیرا یکی از دلایل منطقی برای کاهش این میزان از صادرات نفت کشورمان، کاهش میزان تقاضای فصلی برای نفت به دلیل نزدیک شدن به فصل تعمیر پالایشگاه‌ها است. بنا بر گزارش رویترز، علاوه‌بر کاهش تقاضای فصلی، بخشی از کاهش صادرات ایران نیز ناشی از این بوده که ایران در این ماه نفت کمتری به سوریه ارسال کرده است.

دولت آمریکا معتقد است که در ماه‌های آینده، صادرات نفت ایران باز هم کاهش می‌یابد و در مجموع دوره شش ماهه اجرای توافق ژنو، میانگین صادرات نفت جمهوری اسلامی ایران همان یک میلیون بشکه در روز خواهد بود. به گفته منابع معاملاتی، توافق ژنو سبب شده است خطر خرید نفت از ایران کاهش یابد و مشتریان این کالا خوش‌بین‌تر باشند.

آمار واردات مشتری‌های آسیایی نفت ایران

وزارت اقتصاد و تجارت ژاپن در جدیدترین گزارش خود از افت قابل توجه واردات نفت این کشور از ایران در مارس ۲۰۱۴ خبر داد. بنا بر این گزارش، واردات نفت این کشور جنوب شرق آسیا از ایران در مارس امسال نسبت به ماه قبل از آن با کاهش ۴۱ درصدی روبه‌رو شده‌است. ژاپن در ماه فوریه امسال روزانه ۲۶۰ هزار بشکه نفت از ایران وارد کرده بود که این میزان در ماه مارس به ۱۵۳ هزار بشکه در روز رسید.

از طرفی بر اساس آمار بارگیری نفتکش‌ها، کره جنوبی در ماه آوریل هیچ نفتی از ایران بارگیری نکرده‌است. این در حالی است که واردات نفت کره جنوبی از ایران در ماه مارس با ۴۱ درصد کاهش نسبت به فوریه به ۱۳۲ هزار بشکه در روز رسید، میزان خرید نفت این کشور از ایران در ماه فوریه ۲۱۷ هزار بشکه در روز بود.

از طرفی به گزارش رویترز، هند در سه ماه نخست امسال روزانه بیش از ۳۵۸ هزار بشکه نفت از ایران خریداری کرده که این رقم نسبت به مدت مشابه سال قبل ۴۳ درصد رشد داشته‌است. بر اساس این گزارش، هند در ماه مارس بیش از ۳۸۷هزار بشکه نفت در روز از ایران وارد کرده است که این رقم نسبت به فوریه بیش از ۴۵ درصد رشد نشان می‌دهد. پیش‌بینی شده است که میزان واردات نفت هند از ایران در ماه آوریل نسبت به مارس کاهش داشته باشد.

پیش از توافق موقت ژنو، هند قصد داشت واردات خود از ایران را دست کم ١٥ درصد کاهش دهد و در سال مالی ٢٠١٣-٢٠١٤ به روزانه ٢٢٠ هزار بشکه برساند. هند بعد از چین بزرگ‌ترین مشتری نفت ایران است.

رویترز با استناد به آمار بارگیری نفتکش‌ها اعلام کرد: چین در ماه آوریل واردات خود را از ایران با ۱۸ درصد افزایش نسبت به ماه مارس، به ۵۵۲ هزار بشکه در روز افزایش داده است. میزان صادرات نفت ایران به چین در ماه مارس ۴۵۸ هزار بشکه در روز بوده است که این کشور در ماه آوریل حدود ۶۰ درصد صادرات نفت ایران را به خود اختصاص داده است.

ویکتور شام، کارشناس بازار نفت با اشاره به برنامه‌های فصلی تعمیر و نگهداری پالایشگاه‌ها گفت: احتمالا دلیل کاهش واردات نفت ژاپن و کره جنوبی از ایران همین امر است. به گفته وی سه ماهه نخست سال بخشی از فصل زمستان است و تقاضای نفت به اوج می‌رسد؛ اما در سه ماهه دوم معمولا تقاضای نفت خام با فرارسیدن بهار به تدریج کاهش می‌یابد.

بر اساس گفته این کارشناس کاهش صادرات نفت ایران در ماه مارس و آوریل طبیعی بوده و احتمال دارد در ماه‌های پیش رو با کاهش تقاضا باز هم کاهش یابد.