غلامعلی رحیمی* بهای نفت خام در بازار آمریکا (بورس نیویورک) طی هفته گذشته (۱۲ الی ۱۹ ژوئیه) از یک روند افزایشی همراه با نوسان برخوردار بود و از حدود ۹۵/۱۰۵ دلار در هر بشکه تا بیش از ۰۵/۱۰۸ دلار افزایش یافت. بر این اساس، طی هفته گذشته عمده‌ترین عوامل تقویت کننده قیمت نفت خام در بازارهای جهانی عبارتند از: • افزایش ۲۰۰ هزار بشکه‌ای در پیش‌بینی تقاضای جهانی نفت خام در سال ٢٠١٣ توسط آژانس بین‌المللی انرژی نسبت به برآورد قبلی این سازمان و رسیدن آن به بیش از ۸/۹۰ میلیون بشکه در روز، بر اساس تازه‌ترین گزارش چشم‌انداز کوتاه مدت این سازمان. • پیش‌بینی آژانس بین‌المللی انرژی مبنی بر رشد ۳/۱ درصدی تقاضای جهانی نفت خام در سال ۲۰۱۴ و افزایش آن به بیش از ۹۲ میلیون بشکه در روز، در پی بهبود شرایط اقتصادی جهان. • افزایش یک درصدی پیش‌بینی تقاضای جهانی نفت خام در سال ٢٠١٣ توسط اداره اطلاعات انرژی آمریکا نسبت به برآورد قبلی این سازمان و رسیدن آن به بیش از ۰۵/۹۰ میلیون بشکه در روز، بر اساس تازه‌ترین گزارش چشم‌انداز کوتاه مدت این سازمان. • پیش‌بینی اداره اطلاعات انرژی آمریکا مبنی بر رشد ۴/۱ درصدی تقاضای جهانی نفت خام در سال ۲۰۱۴ نسبت به برآورد قبلی این سازمان و افزایش آن به بیش از ۲۹/۹۱ میلیون بشکه در روز. • پیش‌بینی بانک گلدمن ساکس مبنی بر افزایش میانگین بهای نفت خام برنت به بیش از ١٠٥ دلار در هر بشکه در نیمه دوم سال ٢٠١٣، در پی کاهش تولید برخی از اعضای سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) از جمله لیبی، نیجریه و عراق و همچنین تهدیدهای سیاسی پیش روی عرضه نفت خام به دلیل تنش‌های سیاسی منطقه خاورمیانه. • پیش‌بینی آژانس بین‌المللی انرژی مبنی بر افزایش قیمت نفت خام با مسدود شدن کانال سوئز از سوی مصر و خط لوله انتقال نفتی که دریای سرخ را به مدیترانه متصل می کند، در پی تشدید تنش‌های سیاسی در این کشور. • افزایش معاملات احتیاطی از سوی پالایشگران آمریکایی. • کاهش ۹/۶ میلیون بشکه‌ای سطح ذخیره سازی‌های نفت خام آمریکا طی دوره ۵ الی ۱۲ ژوئیه و رسیدن آن به سطح ۳۶۷ میلیون بشکه. • افزایش ۱۸۰ هزار بشکه‌ای واردات روزانه نفت خام آمریکا طی دوره ۵ الی ۱۲ ژوئیه و رسیدن آن به سطح ۷۰۵/۷ میلیون بشکه در روز. • افزایش ۱۱۹ هزار بشکه‌ای خوراک پالایشی نفت خام آمریکا طی دوره ۵ الی ۱۲ ژوئیه و رسیدن آن به بیش از ۲۳۷/۱۶ میلیون بشکه. • افزایش ارزش شاخص‌های بورس در بازارهای جهانی طی دوره ۱۹-۱۶ ژوئیه. • کاهش ارزش دلار در مقابل یورو طی دوره ۱۶-۱۵ ژوئیه. • پیش‌بینی بانک بارکلیز مبنی بر افزایش ۵ درصدی تقاضای نفت خام چین در سال جاری. • افزایش ۱۰ درصدی تقاضای نفت خام چین در ژوئن ٢٠١٣ نسبت به مدت مشابه سال ٢٠١٢ بر خلاف روند کند رشد در ماه‌های گذشته، به دنبال رشد قابل توجه فعالیت بخش‌های پالایشی پس از پایان فصل تعمیر و نگهداری و همچنین رشد شدید تقاضای بخش کشاورزی. • پیش‌بینی تحلیلگران مبنی بر احتمال کاهش سقف تولید اوپک در ماه دسامبر برای نخستین بار طی پنج سال اخیر، با توجه به رشد تولید شیل اویل (برداشت نفت از سنگ‌های رسی) در آمریکا و تاثیر آن بر تقاضای نفت خام اوپک. • کاهش ۳۷۰ هزار بشکه‌ای (۲/۱ درصدی) کل تولید نفت خام اعضای اوپک در ماه ژوئن نسبت به ماه مه و رسیدن آن به سطح ۶۱/۳۰ میلیون بشکه در روز به دنبال افزایش اختلال‌ها در تولید نفت خام لیبی، نیجریه و عراق، بر اساس تازه‌ترین گزارش چشم‌انداز کوتاه مدت آژانس بین‌المللی انرژی. • کاهش تولید نفت خام لیبی در پی اعتراض‌ها در میدان‌ها و پایانه‌های نفتی این کشور و توقف فعالیت چند میدان نفتی. • ناکامی آنگولا در تحقق اهداف صادرات نفت خام و پیش‌بینی کاهش صادرات نفت خام این کشور در ماه سپتامبر به حدود روزانه ۶۷/۱ میلیون بشکه در روز بر اساس برنامه موقت بارگیری محموله‌های نفتی آنگولا، که با هدف صادرات روزانه ۲ میلیون بشکه‌ای نفت خام این کشور در سال ٢٠١٤ فاصله زیادی دارد. • ناتوانی عراق در از سرگیری فعالیت خط لوله صادرات نفت کرکوک-جیحان که حدود ۳۰ روز از توقف فعالیت آن می گذرد. • ادامه نا آرامی‌ها در صنعت نفت و گاز لیبی، بزرگ‌ترین دارنده ذخایر نفت آفریقا. • ناآرامی‌های سیاسی در منطقه خاورمیانه و نگرانی معامله‌گران از بروز اختلال در مبادی استراتژیک حمل و نقل نفت خام. البته طی هفته گذشته، انتشار برخی اخبار و اطلاعات منفی موجب تضعیف قیمت نفت خام در بازارهای جهانی شده و از افزایش بیشتر قیمت‌ها جلوگیری کرد. بر این اساس طی دوره مذکور، عمده‌ترین عوامل تضعیف‌کننده قیمت نفت‌خام در بازارهای جهانی عبارتند از: • پیش‌بینی آژانس بین‌المللی انرژی مبنی بر رشد فراتر از تقاضای عرضه نفت خام جهان در سال ٢٠١٤ به دنبال افزایش تولید نفت خام در کشورهای غیر از عضو اوپک. • افزایش ۸۹ هزار بشکه‌ای تولید نفت خام آمریکا طی دوره ۵ ژوئیه الی ۱۲ ژوئیه و رسیدن آن به سطح ۴۹۰/۷ میلیون بشکه در روز. • کاهش ارزش شاخص‌های بورس در بازارهای جهانی طی دوره ۱۶-۱۵ ژوئیه. • افزایش ارزش دلار در مقابل یورو طی دوره ۱۹-۱۶ ژوئیه. • تداوم بحران مالی منطقه یورو و نگرانی اقتصادی در این منطقه. • افزایش ۴۰ هزار بشکه‌ای صادرات روزانه نفت‌خام اوپک (به استثنای آنگولا واکوادور) در ۴ هفته منتهی به ۳ اوت در مقایسه با ۴ هفته منتهی به ۶ ژوئیه و رسیدن آن به سطح ۱۶/۲۴ میلیون بشکه در روز، بر اساس پیش‌بینی موسسه اویل موومنتس. بر اساس آمار دبیرخانه سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک)، قیمت سبد نفتی اوپک طی دوره ۱۲ الی ۱۸ ژوئیه ۲۰۱۳، از یک روند افزایشی همراه با نوسان برخوردار بوده و از حدود ۸۲/۱۰۴ دلار در هر بشکه تا بیش از ۱۱/۱۰۶ دلار افزایش یافت. میانگین هفتگی بهای سبد نفتی اوپک در هفته منتهی به ۱۸ ژوئیه ۲۰۱۳، با یک دلار و ۵ سنت افزایش نسبت به هفته پیش از آن به هر بشکه ۱۰۵ دلار و ۵۲ سنت رسیده است. میانگین هفتگی بهای سبد نفتی اوپک در هفته منتهی به ۱۲ ژوئیه معادل ۱۰۴ دلار و ۴۷ سنت بود. همچنین میانگین ماهانه بهای سبد نفتی اوپک طی ماه ژوئیه (تا ۱۸ ژوئیه)، با ۲ دلار و ۷۵ سنت افزایش نسبت به میانگین ماه ژوئن، به هر بشکه ۱۰۳ دلار و ۷۸ سنت رسیده است. میانگین بهای سبد نفتی اوپک در ماه ژوئن معادل ۱۰۱ دلار و ۳ سنت در هر بشکه بود. همچنین متوسط قیمت نفت خام سنگین ایران طی دوره ۱۲ الی ۱۸ ژوئیه به میزان یک دلار و ۴ سنت در هر بشکه افزایش یافته و در سطح ۰۵/۱۰۵ دلار قرار گرفته است. از سوی دیگر، قیمت نفت برنت دریای شمال در بورس لندن(ICE) برای تحویل در ماه اوت، از یک روند کاهشی همراه با نوسان برخوردار بوده و ابتدا از حدود ۸۱/۱۰۸ دلار در هر بشکه در تاریخ ۱۲ ژوئیه تا بیش از ۴۰/۱۰۹ دلار در تاریخ ۱۶ ژوئیه افزایش یافت؛ ولی مجددا تا سطح ۰۷/۱۰۸ دلار در هر بشکه در تاریخ ۱۹ ژوئیه کاهش یافت. همچنین در روز ۱۹ ژوئیه، نفت خام برنت از حق مرغوبیت ۲ سنت در هر بشکه نسبت به نفت خام WTI برخوردار بود. سطح ذخیره‌سازی‌های نفت خام آمریکا نیز طی هفته منتهی به ۱۲ ژوئیه در مقایسه با هفته منتهی به ۷ ژوئن به میزان ۸/۲۶ میلیون بشکه کاهش یافته و در سطح ۳۶۷ میلیون بشکه قرار گرفته است که این میزان در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته در تاریخ ۱۳ ژوئیه ۲۰۱۲ بیش از ۴/۱۰ میلیون بشکه کمتر است. بر اساس آمار اداره اطلاعات انرژی آمریکا، میزان ذخایر نفت خام این کشور در هفته منتهی به ۱۲ ژوئیه معادل ۳۶۷ میلیون بشکه بوده است که در مقایسه با هفته قبل (۵ ژوئیه) به میزان ۹/۶ میلیون بشکه کاهش یافته و معادل ۴/۱۰ میلیون بشکه از میزان مشابه سال قبل در تاریخ ۱۳ ژوئیه ۲۰۱۲ کمتر است. میزان این ذخایر بر حسب روز نیز نسبت به هفته قبل معادل ۷/۰ روز کاهش یافته و در سطح ۹/۲۲ روز قرار گرفته که معادل ۲/۱ روز کمتر از میزان مشابه سال قبل است. طی دوره مذکور، سطح خوراک پالایشی آمریکا به میزان ۱۱۹ هزار بشکه در روز افزایش یافته و در سطح ۲۳۷/۱۶ میلیون بشکه قرار گرفته که به میزان ۶۹۹ هزار بشکه بیشتر از میزان مشابه سال قبل است. تولید نفت خام آمریکا طی دوره ۵ الی ۱۲ ژوئیه به میزان ۸۹ هزار بشکه افزایش یافته و در سطح ۴۹۰/۷ میلیون بشکه قرار گرفته است و معادل ۲۴۵/۱ میلیون بشکه بیشتر از میزان مشابه سال قبل در تاریخ ۱۳ ژوئیه ۲۰۱۲ است. در همین زمان میزان واردات نفت خام آمریکا از ۵۲۵/۷ میلیون بشکه در روز به ۷۰۵/۷ میلیون بشکه (معادل ۱۸۰ هزار بشکه در روز) افزایش یافته که معادل ۲۳۲/۱ میلیون بشکه در روز کمتر از میزان مشابه سال قبل است. *کارشناس موسسه مطالعات انرژی

نفت آمریکا برنت را پشت سرگذاشت