سه اهرم فشار بر قیمت نفت

گروه نفت و پتروشیمی: بهای نفت روز گذشته در مسیر کاهشی قرار گرفت. نا‌امیدی از نتیجه نشست الجزایر، افزایش ارزش دلار و رشد تولید نفت عراق مهم‌ترین عوامل افت قیمت‌ها در اولین روز بازگشایی بازارها در هفته میلادی جاری بودند.

به گزارش «دنیای‌اقتصاد» بهای نفت خام آمریکا تا لحظه تنظیم این گزارش(ساعت ۱۶ به وقت تهران) ۶۹ سنت کاهش یافت و به ۹۵/ ۴۶ دلار رسید. در بازار آیس لندن نیز نفت شاخص برنت ۷۲ سنت کاهش قیمتی را تجربه کرد و هر بشکه آن ۲/ ۴۹ دلار معامله شد. نفت با سیگنال برگزاری نشستی بین کشورهای عضو و غیرعضو اوپک به منظور کمک به بازار نفت، از ابتدای ماه جاری میلادی، در مسیر افزایشی قرار گرفت. به‌طوری‌که در کمتر از سه هفته ۲۳درصد رشد قیمتی را به ثبت رساند و به کانال ۵۰دلار نزدیک شد. با این حال طی یک هفته اخیر رشد قیمت‌ها متوقف شده است. کارشناسان بر این باورند که بازار نفت تا برگزاری نشست کشورهای عضو و غیرعضو اوپک که حدود یک ماه دیگر در الجزایر برگزار می‌شود، در فاز انتظاری خواهد بود.

فشار دلار بر نفت

شاخص دلار از روز جمعه، یعنی آخرین روز بازگشایی بازارهای بین‌المللی در مسیر صعودی قرار گرفته است. در این روز جنت یلن، رئیس فدرال رزرو(بانک مرکزی آمریکا) اظهاراتی داشت که در آن نشانه‌هایی از افزایش نرخ بهره در این کشور در کوتاه‌مدت دیده‌ می‌شد. این عامل رشد شاخص دلار در روز جمعه و همچنین روز گذشته را به همراه داشت. بر این اساس طی این دو روز شاخص دلار بیش از ۸/ ۰ درصد رشد کرد و از ۷۷/ ۹۴ واحد به ۵۷/ ۹۵ واحد رسید. افزایش ارزش دلار موجب می‌شود قیمت نفت و دیگر کالاهایی که در بازارهای بین‌المللی با ارز دلار آمریکا معامله می‌شوند، کاهش یابد. در واقع افزایش ارزش دلار موجب گران‌تر شدن این کالاها برای متقاضیانی می‌شود که ارز مرجع آنها غیر از دلار آمریکا است، بنابراین کاهش تقاضای این کالاها را به دنبال دارد.

آمریکا بعد از بحران اقتصادی ۲۰۰۸ سیاست‌های اقتصادی انبساطی را آغاز کرد. اما با بهبود شرایط اقتصادی در این کشور این سلسله از سیاست‌ها کاهش یافت و به مرور سیاست‌های انقباضی در این کشور تشدید شد، به‌طوری‌که فدرال رزرو در آخرین روزهای سال ۲۰۱۵ برای اولین بار بعد از ۹ سال نرخ بهره بین بانکی آمریکا را افزایش داد. قرار بود افزایش نرخ بهره بانک‌های آمریکا در سال ۲۰۱۶ ادامه یابد. اما آمار ناامید‌کننده اقتصادی به خصوص در بخش اشتغال‌ در این کشور، موجب شد فدرال‌رزرو افزایش نرخ بهره را به تعویق اندازد. بسیاری از ناظران بر این باور بودند احتمال اینکه نرخ بهره آمریکا تا پایان سال جاری میلادی افزایش یابد، بسیار اندک است. با این حال یلن در اظهارات خود در روز جمعه شرایط اقتصادی آمریکا را برای افزایش نرخ بهره مساعد ارزیابی و اعلام کرد که در آینده نزدیک نرخ بهره آمریکا افزایش می‌یابد. جلسه بعدی فدرال رزرو در کمتر از یک ماه آینده برگزار خواهد شد، همچنین آمار اشتغال این کشور طی چند روز آینده اعلام می‌شود. کارشناسان بر این باورند چگونگی این آمار بر تصمیم فدرال رزرو در نشست پیش‌روی این سازمان درخصوص افزایش نرخ بهره به شدت اثر‌گذار است.

عراق؛ مانع رشد قیمت‌ها

عراق یکی از اولین کشورهایی بود که برای طرح فریز تولید نفت در نشست دوحه اعلام آمادگی کرد. اما در شرایطی که این روزها به نظر می‌رسد اختلافات بین ایران و عربستان بر سر فریز تولید کاهش یافته، عراق ساز ناکوک می‌زند. جابر اللعیبی، وزیر نفت جدید عراق در اظهاراتی متناقض روز شنبه ضمن بیان اینکه خواهان افزایش نقش اوپک در بازار نفت است، برحفظ سهم بازار و افزایش تولید نفت این کشور تاکید کرد. وی همچنین پیش از این با وجود گمانه‌هایی که بر سر طرح فریز تولید نفت وجود داشت، از شرکت‌های فعال در جنوب این کشور از جمله بی‌پی، شل، لوک‌اویل و CNPC چین خواست برای احیای طرح‌های سرمایه‌گذاری و افزایش تولید نفت عراق اقدام کنند. هرچند ممکن است این طرح‌ها به سرعت موجب رشد تولید نفت این کشور نشود اما این اقدام نشان دهنده تداوم سیاست افزایش تولید نفت عراق است. از سوی دیگر، به تازگی آمار صادرات نفت این کشور، گمانه‌های افزایش تولید عراق را باوجود طرح فریز تولید تقویت کرد. به گزارش رویترز، معامله‌گران می‌گویند صادرات نفت این کشور در ماه آگوست روزانه بالغ بر ۲۰۵/ ۳ میلیون بشکه بوده که نسبت به مقدار صادرات نفت این کشور در ماه جولای بیشتر است. این کشور همچنین در هفته‌های اخیر اقدام به تولید دوباره از سه میدان نفتی در کرکوک کرد که گفته می‌شود تولید نفت عراق را در مدت کوتاهی ۱۵۰ هزار بشکه افزایش خواهد داد. اینگونه اقدامات موجب شده چشم‌انداز توافق در نشست الجزایر تیره‌تر شود.

برخی کشورهای عضو و غیرعضو اوپک در فاصله روزهای ۲۶ تا ۲۸ سپتامبر با یکدیگر دیدار خواهند کرد و بر سر همکاری برای افزایش قیمت نفت با یکدیگر مذاکره خواهند کرد. بسیاری از کارشناسان بازار نفت بر این باورند تا برگزاری جلسه الجزایر بازار نفت در حالت انتظاری به سر خواهد برد و به هر اظهار نظری از سوی وزرای نفت کشورهای عضواوپک درخصوص فریز تولید نفت واکنش نشان خواهد داد. با این حال به دلیل ناکامی‌های نشست‌های گذشته اوپک در تاثیرگذاری بر قیمت‌ نفت، کمتر کسی انتظار نتیجه‌ای مثبت از نشست الجزایر دارد. به‌طور مثال می‌توان به جلسه قبلی که به منظور فریز تولید در دوحه، پایتخت قطر برگزار شد، اشاره کرد. این نشست را عربستان به بهانه نبود ایران در طرح فریز تولید به شکست کشاند. ایران اعلام کرده بود مادامی که به سطح تولید قبل از تحریم‌ها نرسد حاضر به مشارکت در هیچ طرح محدود‌کننده‌ای نیست.