بیم و امید فریز نفتی

گروه نفت و پتروشیمی: بازار جهانی نفت دو روز منتهی به هفته کاری گذشته را در حالی پشت‌سر گذاشت که امیدهای روز پنج‌شنبه برای بهبود قیمت‌ها، در روز جمعه و تحت‌تاثیر صحبت‌های وزیر نفت عربستان سعودی پیرامون نشست آینده اوپک در الجزایر به یاس تبدیل شد. براین اساس درحالی‌که برخلاف نشست پیشین اوپک در دوحه که با عدم حضور ایران طرح فریز نفتی فرصت اجرا پیدا نکرد، به نظر می‌رسد با وجود چراغ سبز ایران به همراهی با نشست پیش روی اوپک، این بار نیز عربستان سعودی موضعی در جهت مقابل ایران اتخاذ کرده است.

به این ترتیب درحالی‌که با سیگنال‌های مثبت ایران نسبت به حضور در نشست ماه سپتامبر اوپک در الجزایر، تحلیلگران بازار نفت اجرای فریز نفتی را محتمل‌تر ارزیابی کرده و بازار امید زیادی به اجرای این طرح بسته بود؛ وزیر نفت عربستان هر نوع مداخله در روند فعلی بازار را غیرضروری ارزیابی کرد و فرصت‌های مثبت را از بازار گرفت.

نگاهی به بازار نفت در روز پنج‌شنبه نشان می‌دهد که یکی از دلایل عمده رشد قیمت نفت در این روز انتظار برای کاهش ارزش شاخص دلار بر اساس پیش‌بینی‌هایی بود که در رابطه با سخنرانی (عصر جمعه) جنت یلن، رئیس بانک مرکزی آمریکا می‌شد. پیش‌بینی‌ها در رابطه با سخنرانی رئیس فدرال رزرو این بود که این موسسه مالی از افزایش نرخ بهره در آمریکا خودداری خواهد کرد. در کنار این انتظار، شکل گرفتن تنش نظامی میان نیروی دریایی ایران و آمریکا در خلیج فارس نیز در رشد اندک قیمت‌ نفت بی‌تاثیر نبود.

موج منفی عربستان در بازار نفت

اما بازار نفت اواخر روز پنج‌شنبه دستاوردهای خود را از عواملی که باعث رشد قیمت‌ها شده بودند در پی مصاحبه وزیر نفت و انرژی عربستان سعودی از دست داد؛ چراکه اظهارات خالد الفالح شک و تردیدها را در رابطه با بی‌اثر بودن نشست اوپک در رابطه با اجرای احتمالی طرح فریز نفتی افزایش داد. بازار نفت در حالی به نشست ماه آینده اوپک و اجرای احتمالی طرح فریز نفتی برای بهبود شرایط بازار چشم دوخته بود که پیش از این کارشناسان از بی‌اثر بودن اجرای فریز نفتی بر ایجاد تعادل در بازار نفت گفته بودند؛ چراکه از نظر آنها تولیدات کشورهای عضو اوپک در حال حاضر در سطحی قرار دارد که حتی با وجود توقف، بازار از مازاد عرضه تهی نشده و به تعادل نخواهد رسید. با این حال به نظر می‌رسد خالد الفالح با سیگنال‌هایی که از بی‌نتیجه بودن «هر نوع دخالت» در بازار نفت ارسال کرد، ضربه آخر را به طرح فریز نفتی و چشم‌انتظاران اجرای آن وارد کرد. به این ترتیب در روز گذشته با ریزش ۲۹ سنتی نفت خام برنت (شاخص بورس لندن) پس از به ثبت رساندن رشدی ۶۲ سنتی در روز پنج‌شنبه، نمودار قیمت‌ نفت که در روز پنج‌شنبه صعودی شده بود روندی نزولی به خود گرفت تا قیمت نفت خام برنت در لحظه تنظیم این گزارش (در ساعت ۱۶:۳۰ به وقت تهران) به ۳۸/ ۴۹ دلار در هر بشکه برسد. نفت خام آمریکا نیز اگرچه در پی تاثیرات روز پنج‌شنبه رشدی ۵۶ سنتی داشت، روز جمعه ۱۹ سنت کاهش قیمت را تجربه کرد تا به قیمت ۱۴/ ۴۷ دلار در هر بشکه برسد.

به گزارش رویترز، خالد الفالح در گفت‌وگوی خود با این رسانه گفته است که «عربستان سعودی اعتقادی به هر نوع دخالت قابل توجه در بازار ندارد»؛ چراکه از نظر آنها «هر نوع دخالت می‌تواند سیستم عرضه و تقاضا را که حالا در بازار نفت در جریان است تحت‌تاثیر قرار داده و بازار نفت را که حالا در مسیری درست در حال حرکت است از مسیر خود منحرف کند.» اظهارات الفالح در حالی مستقیما نشست آینده اوپک و گفت‌وگو در رابطه با اجرای طرح فریز نفتی را نشانه رفته است که پیش از این گمانه‌هایی بر حضور و همراهی ایران در نشست ماه آینده اوپک در الجزایر مطرح شده بود. بیژن زنگنه، وزیر نفت کشور نیز روز گذشته اعلام کرده بود «ایران از هر اقدامی برای مدیریت بازار حمایت می‌کند، اما باید توجه داشت که تهران در عدم ثبات بازار نقشی نداشته است و افزایش سهم بازار را به‌عنوان یک خواست ملی ادامه خواهد داد.» بیژن نامدار زنگنه در حالی در صحبت‌های خود تاکید کرده بود «انتظار داریم کشورهایی که ثبات را به هم ریخته بودند نقش و سهم خود را در برگرداندن ثبات به بازار ایفا کنند» که حالا وزیر نفت عربستان به‌عنوان کشوری که سردمدار ایده عدم توقف رشد تولید برای خارج کردن رقبا از بازار بوده است، همچنان هر نوع دخالتی را در بازار نفت غیرضروری ارزیابی می‌کند.

به این ترتیب به‌نظر می‌رسد؛ درحالی‌که ایران بر خلاف نشست پیشین اوپک بر سر نحوه اجرای طرح فریز نفتی، این بار قصد همراهی با این نشست را دارد، عربستان شروع به ارسال سیگنال‌هایی برای خنثی کردن اجرای طرح فریز نفتی کرده است. اعلام موضع همکاری با اوپک از سوی وزیر نفت کشورمان روز گذشته در حالی مطرح شد که در حال حاضر مجموعه صنعت نفت ایران برای بازپس‌گیری سهم بازار جهانی نفت کشور تلاش بسیاری دارد. در هر صورت در حال حاضر اظهارنظرهای خالد الفالح بر انتظارها برای مداخله‌ای معنادار در بازار نفت برای کنترل عرضه فشار زیادی وارد کرد تا به این ترتیب عرضه بیش از اندازه در بازار که از دو سال گذشته تاکنون در جریان است به قوت خود باقی بماند.

آن طور که گزارش‌های اداره اطلاعات انرژی آمریکا نشان می‌دهد ذخایر نفت تجاری ایالات‌متحده آمریکا در هفته منتهی به ۱۹ آگوست سال جاری میلادی، با رشدی ۵/ ۲ میلیون بشکه‌ای نسبت به هفته پیش از آن به ۶/ ۵۲۳ میلیون بشکه رسید. آمارها نشان می‌دهد این ذخایر، از ۱۸ آگوست سال گذشته میلادی تا کنون رشدی ۸/ ۷۲ میلیون بشکه‌ای داشته است. حال با وجود تداخل سیگنال‌هایی که همچنان میان ایران و عربستان نسبت به اجرای فریز نفتی وجود دارد باید منتظر ماند و دید از ۲۶ تا ۲۸ سپتامبر چه اتفاقاتی در نشست اوپک در الجزایر رقم خواهد خورد.