شوک «کودتا» به نفت

نقش ترانزیتی ترکیه در بازار نفت

ترکیه به علت آنکه مصرف و تولید قابل توجه نفت ندارد به تنهایی تاثیر خاصی بر عرضه و تقاضای نفت نمی‌گذارد. با این حال، قرار داشتن این کشور به‌عنوان خط واصل آسیا به اروپا می‌تواند انتقال نفت را تحت تاثیر قرار دهد. به عبارت دقیق تر، نفت عراق و روسیه برای صادرات به دریای مدیترانه از ترکیه عبور می‌کند. تنگه‌های بسفر و داردانل از جمله نقاط اصلی انتقال نفت دریایی در دنیا محسوب می‌شوند که در سال ۲۰۱۳ بر اساس آمارهای اداره اطلاعات انرژی آمریکا (EIA) حدود ۹/ ۲ میلیون بشکه در روز انتقال نفت داشته‌اند.

همچنین، ترکیه به‌عنوان مسیر لوله‌های انتقال نفت و میعانات گازی کشورهای عراق و آذربایجان به جیحان (در ساحل جنوبی ترکیه در مدیترانه) است. به‌عنوان نمونه خط لوله باکو-تفلیس-جیحان که توسط بریتیش پترولیوم (BP) ساخته شده است توانایی انتقال ۷۴۰ هزار بشکه نفت در روز را دارد. با این حال، مقامات رسمی اعلام کرده‌اند توقفی برای انتقال نفت در مسیرهای یادشده به علت کودتا اتفاق نیفتاده است. بنابراین و مطابق با تحلیل کارشناسان هنوز تا ابعاد دقیق این کودتا و ادامه یا عدم ادامه آن مشخص نشده نمی‌توان اثرگذاری آن را بر نفت ارزیابی کرد. به عبارت دیگر، این کودتا که به نظر اتمام یافته است اثری مقطعی بر بازار نفت داشته و در بلندمدت شاید فقط توجه به رویدادهای ژئوپلیتیک در این منطقه را افزایش دهد.

معادله یا نامعادله عرضه و تقاضای نفت

در کنار ترکیه، نیجریه نیز همچنان به علت درگیری‌های داخلی با اختلال عرضه همراه است که از قیمت نفت حمایت می‌کند. به‌طور کلی به دنبال برخی اختلالات عرضه در بازار نفت از سوی کشورهایی مثل نیجریه، کانادا، ونزوئلا و لیبی موجب شده مازاد عرضه از این بازار به شدت تقلیل یابد. این در حالی است که از سمت دیگر،‌ تقاضا نیز رشد مناسبی داشته و چشم انداز خوبی را نیز نشان می‌دهد. بر این اساس، روند رو به تعادل عرضه و تقاضای نفت چشم انداز بلندمدت قیمت طلای سیاه را ایجاد کرده است. در این میان، آمارهای اقتصادی دو مصرف‌کننده بزرگ نفت دنیا در هفته گذشته به کمک طلای سیاه آمد. در آمریکا به‌عنوان نخستین مصرف‌کننده نفت دنیا، بهبود آمار خرده فروشی و چهارمین ماه رشد شاخص قیمت مصرف‌کننده (نماگر تورم) نشانه‌هایی از قدرت اقتصادی این کشور دارد. از سوی دیگر، چین آمار رشد اقتصادی خود را در سه ماه دوم سال جاری میلادی، ۷/ ۶ درصد اعلام کرد که از انتظار بازار فراتر بود. پیش‌تر این کشور آمار تقاضای نفت خود در نیمه نخست ۲۰۱۶ را منتشر کرده بود که نسبت به مدت مشابه سال قبل ۸/ ۲ درصد رشد را نشان می‌دهد. در شرایطی که تولیدات نفت چین در این مدت ۶/ ۴ درصد افت داشته و به کمترین مقدار از سال ۲۰۱۲ رسیده، تقاضای این کشور بر اساس آمار واردات بهبود یافته است. تحلیلگران این رشد واردات را به علت مجوز اخیر اعطاشده به پالایشگاه Teapot عنوان می‌کنند که بر اساس این مجوز پالایشگاه مزبور می‌تواند به‌صورت مستقیم نفت خام مورد نیاز خود را وارد کند. سیگنال‌های بهبود تقاضا از سوی این دو اقتصاد بزرگ دنیا از دیگر مواردی است که از قیمت نفت در بلندمدت حمایت می‌کند.

بدبینی چارتیست‌ها به طلای سیاه

به هر حال، هفته گذشته نفت خام آمریکا با رشد ۲/ ۱ درصدی به قیمت ۴۵ دلار و ۹۵ سنت معامله شد و نفت برنت با افزایش حدود ۲ درصدی به قیمت ۴۷ دلار و ۶۱ سنت به ازای هر بشکه رسید. این در حالی بود که پس از اعلام کودتای نظامی در ترکیه، قیمت نفت WTI تا سطح ۴۶ دلار و ۳۳ سنت و نفت دریای شمال تا سطح ۴۸ دلار و ۲۵ سنت افزایش یافته بود. گرچه عوامل بنیادی در بلندمدت روند رو به بهبودی را برای قیمت نفت نشان می‌دهند، در کوتاه مدت نشانه‌های مهمی از نگرانی به چشم می‌خورد. از یکسو، بحث خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا که برخی کارشناسان را نسبت به آینده قیمت نفت بدبین کرده است مطرح می‌شود و از سمت دیگر، کارشناسان تکنیکالی هستند که روند نموداری قیمت نفت را مستعد افت می‌دانند. بر اساس تحلیل‌های تکنیکالی امکان افت قیمت نفت تا ۴۱ دلار وجود دارد و تلاش‌های نفت در شرایط کنونی برای رشد با توجه به مقاومت جدی سقف ۵۰ دلاری احتمالا ناکام می‌ماند.