گروه نفت و پتروشیمی، سارا مالکی: قیمت نفت در ادامه روند روزهای اخیر، روز گذشته نیز سعی کرد بعد از ۷ ماه مجددا کانال ۵۰ دلاری را تصاحب کند. اما نتوانست به این سطح دست پیدا کند. اختلال عرضه از سوی چند تولیدکننده بزرگ موجب رشد قیمت نفت شده، به‌طوری‌که گلدمن ساکس در گزارشی اعلام کرد که بازار از فاز مازاد عرضه وارد فاز کمبود عرضه شده است. علاوه بر اختلالات ناگهانی در عرضه نفت، در هفته‌های اخیر افزایش حجم قراردادهای بلند (long) در بازار نفت که به معنای انتظار رشد قیمت‌ها از سوی معامله‌گران است به عنوان اهرم مهمی رشد قیمت نفت را تسهیل کرد. اما در روزهای اخیر، بخشی از معامله‌گران به سوی قراردادهای کوتاه (short به معنای انتظار کاهش قیمت نفت) رو آورده‌اند. این موضوع هرچند به‌طور مستقیم خود تعیین‌کننده مسیر بازار نیست، اما نشان می‌دهد اهرمی که پیش از این رشد قیمت‌ها را تسهیل می‌کرد از بازار برداشته شده است. به گزارش «دنیای‌اقتصاد» قیمت نفت خام آمریکا تا لحظه تنظیم این گزارش (ساعت ۱۷ به وقت تهران) به قیمت ۹/۴۷دلار در هر بشکه رسید که رشد ۱۸ سنتی را نسبت به روز ماقبل نشان می‌دهد. قیمت نفت برنت نیز با ۱۳ سنت کاهش به ۸۴/۴۸ دلار در هر بشکه رسید. این نوسانات اندک قیمتی در حالی رخ داد که در ابتدای معاملات، قیمت نفت پس از مدت‌ها به کانال ۵۰ دلار نزدیک شده بود. علاوه بر اتفاقاتی که منجر به اختلال در عرضه نفت شد، کاهش سرمایه‌گذاری آمریکا برای تولید نفت نیز در کاهش عرضه نفت خام تاثیرگذار بوده است. براساس گزارش اداره اطلاعات انرژی (EIA) آمریکا برای هشتمین ماه متوالی در ماه ژوئن با کاهش تولیدات همراه می‌شود.

بحران افزایش عرضه رو به پایان است؟

از میانه‌های سال ۲۰۱۴ همزمان با شروع افت قیمت نفت، مهم‌ترین‌ عامل این افت قیمتی افزایش عرضه و در پی آن مازاد عرضه در بازار نفت اعلام می‌شد. اما برای اولین بار روز دوشنبه برخی کارشناسان از تغییر فاز در بازار نفت سخن به میان آوردند. موسسه گلدمن ساکس در آخرین گزارش خود اعلام کرد که بازار با مازاد تقاضای ۴۰۰ هزار بشکه‌ای در نیمه دوم ۲۰۱۶ مواجه خواهد بود که مهم‌ترین عامل آن اختلالات ناگهانی در تولید برخی کشورها بیان می‌شود. در واقع بحران مازاد عرضه بعد از دو سال رو به پایان است. از همین رو گلدمن ساکس برآورد قیمتی خود را در نیمه دوم سال جاری میلادی افزایش داد.

به نظر می‌رسد اختلالات در تولید برخی کشورها به بازگشت تعادل عرضه و تقاضا به بازاری که پیش از این غرق در نفت خام شده بود کمک کرده است. بنابراین، قیمت‌ نفت خام آمریکا در بازار نیویورک برای تحویل در ماه ژوئن، طی چهار روز گذشته رشد حدود ۱۰ درصدی داشته است. با این حال، آنچه پیش از این نیز اعلام شد تاثیر افزایش تعداد قراردادهای بلند (انتظار افزایش‌قیمت) در بازار آتی نفت بود که به حجم بی‌سابقه‌ای رسیده بود. در واقع هرچند رشد قیمت نفت به دلیل کاهش عرضه از سویی و افزایش تقاضا از سوی دیگر بدیهی به نظر می‌رسد، اما افزایش حجم قراردادهای بلند‌ در بازار آتی مانند اهرمی رشد قیمت نفت را تسهیل کرد. روز گذشته اما، خبرگزاری رویترز از کاهش تعداد این قراردادها خبر داد. براساس این گزارش، تعداد قراردادهای کوتاه (انتظار افت قیمت‌ها) در بازار آتی یک‌سوم افزایش یافته است. این موضوع نشان می‌دهد حجم خوش‌بینی به رشد قیمت نفت کمتر از سابق است و در واقع اهرم رشد قیمتی نفت تضعیف شده است. بنابراین از این پس احتمال اینکه قیمت نفت با سرعتی که پیش از این داشت، رشد کند، کم است. همچنین موضوع دیگری که رشد قیمت نفت را تهدید می‌کند، احتمال افزایش تولید نفت از سوی تولیدکنندگان آمریکایی با ادامه رشد قیمت‌ها است.

پیش از این و در اوایل سال ۲۰۱۶ یعنی زمانی که نفت به کف ۱۲ ساله خود رسیده بود، تعداد زیادی از تولیدکنندگان نفت شیل اعلام کردند که اگر قیمت نفت‌ به حدود ۴۵ دلار در هر بشکه بازگردد و از کمترین سطح خود از ۱۲ سال گذشته فاصله بگیرد، تولید آنها نیز به واسطه این بهبود قیمت‌ افزایش پیدا خواهد کرد. با این حال این اتفاق در کوتاه‌مدت ممکن نخواهد بود. فیل فلین، تحلیلگر ارشد انرژی در گروه پرایس فیوچر در این زمینه به خبرگزاری رویترز گفت: هیچ نشانه‌ای مبنی بر اینکه صنعت انرژی آمریکا عجله‌ای برای پاسخ به جهش تقاضا داشته باشد، مشاهده نمی‌شود؛ زیرا روند کاهش پروژه‌های تولید در آمریکا همچنان ادامه دارد. از سویی برای توجیه زمانبر بودن بازگشت تولیدکنندگان نفت شیل به بازار نفت می‌توان به تعداد دکل‌های حفاری اشاره کرد. در واقع همزمان با نزدیک شدن قیمت نفت خام آمریکا و نفت برنت به ۵۰ دلار در هر بشکه، دکل‌های حفاری در آمریکا به کمترین تعداد از اکتبر سال ۲۰۰۹ رسیده است. بنابراین بعید نیست که تولیدکنندگان نفت شیل آمریکا هنوز به افزایش قیمت بیشتری برای بازگشت به تولید نیاز داشته باشند.