کارشناسان: انتشاراوراق مشارکت ارزی داخلی «تب خرید دلار» را فرو می‌نشاند

گروه بازار پول- «با توجه به رکود اقتصادی درکشور و رشد واردات ارزان، ارزیابی شما از تثبیت نرخ ارز چیست؟» این سوالی بود که در گفت‌وگو با کارشناسان مطرح شد و هر یک از آنها در گفته‌هایشان به یکی از جنبه‌های تاثیرگذاری آن درابعاد مختلف اقتصاد پاسخ داده‌اند. پس از‌ فروپاشی‌ نظام‌ بین‌المللی‌ «برتن‌وودز» در اوایل‌ دهه‌ ۱۹۸۰ انتخاب‌ نظام‌ ارزی‌ مناسب‌ به یکی از مهم‌ترین مسائل اقتصادی کشورها تبدیل شد؛ بسیاری‌ ازکشورها به‌ سمت‌ نظام‌ شناور ارزی‌ رفتند و برخی‌ سیستم‌ ارزی‌ ثابت‌ را حفظ‌ کردند.ایران نیز با تاخیری چند ساله در سال ۸۰ تصمیم به تغییر سیاست ارزی گرفت و دولت‌ مکلف‌ شد مقررات‌ قانونی‌ و امکانات‌ مالی‌ و اداری‌ لازم‌ برای یکسان‌ سازی‌ نرخ ارز را فراهم‌ و لایحه‌سال‌ ۱۳۸۱ کل‌ کشور را بر مبنای‌ نرخ یکسان‌ ارز به‌ مجلس‌ ارائه‌ کند؛ بدین‌ ترتیب‌ در سال‌ ۱۳۸۱ نظام‌ نرخ ارز یکسان‌ جای‌ سیستم‌ دو نرخی‌ و چند نرخی‌ را گرفت. اما سال ۸۹ قانون هدفمندی یارانه‌ها اجرا شد؛ اینک تثبیت نرخ ارز، واردات کالا را ارزان و تولید کننده داخلی با توجه به نرخ تورم توان رقابت با کالاهای ارزان خارجی را ندارد.هرچند کارشناسان می‌گویند: با اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها هزینه تولید درکشور افزایش می‌یابد و این امررقابت را سخت‌تر می‌کند؛ اما مقامات دولتی اعلام کرده‌اند تا حد امکان درنرخ ارز تغییرعمده‌ای به وجود نخواهد آمد.

فرزین سخنگوی سازمان هدفمندی یارانه‌ها دراین خصوص به خبرگزاری فارس گفته است: «نرخ ارز سیاست شناور مدیریت شده را دارد، نرخ‌های کنونی هم به یک تعادلی در اقتصاد رسیده‌اند و دولت هم از منابع مطمئن برخوردار است، بنابراین جای نگرانی نیست، همچنین چون بخش عمده واردات ما کالاهای سرمایه‌ای و واسطه‌ای است، سیاست دولت این است که بازار ارز را در حالت تعادلی‌اش تثبیت کند؛ توجه داشته باشید اگربخواهیم سال آینده تولید را حمایت کنیم، باید یک بازار با ثبات ارز و پول داشته باشیم، نباید در قیمت ارز نوسانات شدید داشته باشیم، شاید نرخ دلار و یورو درسال آینده تغییر کند؛ اما با اندکی نوسان همراه خواهد بود.»این درحالی است که دکترمهدی تقوی استاد دانشگاه درخصوص سیاست تثبیت نرخ ارز و آثار آن بر تولید و صادرات می‌گوید: در سال‌های اخیر، مداخله دولت در بازار ارز باعث ارزش بیش از واقع و مصنوعی ریال در برابر سایر پول‌ها شده است. قاچاق کالا و واردات کالاهای رقیب تولید داخلی نیز باعث ورشکستگی برخی از تولیدکنندگان و بستن واحدهای تولیدی آنها شده است. او می‌افزاید: صادرات سنتی، مانند فرش و خشکبار از بابت سیاست تثبیت نرخ ارز در ده سال گذشته لطمات زیادی دیدند و یکی از دلایل کاهش صادرات فرش و خشکبار نیزهمین روند سیاست تثبیت نرخ ارز بوده است؛ برای افزایش نرخ رشد، کاهش بیکاری و افزایش درآمد ملی، دولت باید بیشتر به صادرات توجه کند و با سیاست‌های مناسب ارزی و تجاری قدرت رقابت صادرکنندگان را در بازارهای خارج افزایش دهد.

تب خرید دلاردربازار

مدیرعامل بانک سینا با یادآوری این موضوع که تغییرات اقتصادی ناشی ازاجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها شرایطی را ایجاد می‌کند که سیاست تثبیت نرخ ارزسیاست خوبی است، گفت: آثار مربوط به افزایش حامل‌های انرژی هنوز هویدا نشده است و تثبیت نرخ ارز برای حداقل یک دوره ۶ماهه گزینه خوبی است.عبدالناصرهمتی افزود: اگرافزایش نرخ ارز با رشد نرخ تورم ناشی از قیمت‌های حامل‌ها همراه باشد، دچار تورم طرف عرضه می‌شویم که این پدیده آثار تورمی هدفمندسازی را غیرقابل کنترل می‌کند که دراین برهه زمانی چاره‌ای جز کنترل تورم نیست. مدیرعامل بانک سینا در رابطه با انتشاراوراق مشارکت ارزی داخلی از سوی بانک مرکزی و استقبال مردم از آن که ازسوی حمید پورمحمدی قائم مقام

بانک مرکزی اعلام شد، توضیح داد: اگر نرخ سود اوراق مشارکت ارزی داخلی بیش از نرخ سود سپرده‌های ارزی دربانک‌ها باشد این طرح با استقبال مواجه می‌شود.همتی افزود: اینک بانک‌های خصوصی به سپرده‌های ارزی یک ساله بین ۵تا ۶درصد سود پرداخت می‌کنند و اگربانک مرکزی بخواهد ارزها را ازبازارجمع کند نرخی بیش ازاین برای اوراق مشارکت تعیین نماید.وی با اشاره به اینکه هدف بانک مرکزی از انتشاراوراق مشارکت ارزی داخلی این است که سیستم بانکی ارز بیشتری در اختیار داشته باشد، گفت: انتشار این اوراق تب خرید دلار در بازار را از بین می‌برد و این امرهم در راستای همان سیاست تثبیت نرخ ارز است.

تصمیمی همه‌جانبه

یحیی آل‌اسحاق رییس اتاق تهران نیز دررابطه با سیاست تثبیت نرخ ارزگفت: درتعیین نرخ ارز عوامل متعددی نقش دارند و تاثیرآن بربخش‌های مختلف اقتصادی واردات، صادرات و تولید متفاوت است.وی با بیان اینکه هرچه نرخ ارز افزایش یابد صادرکننده ریال بیشتری به دست می‌آورد و مانوربیشتری می‌دهد؛ بنابراین برای این بخش مفید است، افزود: اما تاثیر نرخ ارز برتولید دو جنبه مثبت و منفی دارد، مثبت ازاین جهت که هزینه واردات مواد اولیه و تجهیزات کاهش می‌یابد و خط تولید ارزان خواهد داشت و منفی از این جهت که رقابت دربازاری که دارای کالاهای وارداتی ارزان است، سخت خواهد بود.

آل‌اسحاق گفت: درمورد دولت نیز اگر ارزش دلارافزایش یابد، دولت از تبدیل دلاربه پول ملی حجم بیشتری ریال به‌دست می‌آورد که در شرایط فعلی این امر برای دولت اتفاق مطلوبی خواهد بود؛ بنابراین بانک مرکزی باید در انتخاب سیاست ارزی تمامی جوانب را در نظر بگیرد وتصمیماتش همه‌جانبه باشد.

وی ادامه داد: تصمیمات بانک مرکزی باید به دوراز هرگونه شوک به بازار باشد و در نهایت دقت و کارکارشناسی اتخاذ شود.