گروه فرهنگ و هنر: امسال مراسم گرامیداشت روز خبرنگار که صبح روز گذشته در تالار وحدت برگزار شد، ‏ به لحاظ تنوع و تعدد برنامه‏ها و بخش‌ها و همچنین چهره‌های حاضر در آن، ‏ بیش از مراسم سال‌های گذشته متنوع و پرمحتوا بود. در این مراسم علی جنتی وزیر ارشاد، میهمان ویژه‏ای را میزبانی می‌کرد؛‏ همچون محمدجواد ظریف، وزیر امورخارجه.

همچنین برخی از استادان ارتباطات و رسانه‏ها، مدیران ارشد رسانه‏های چاپی و الکترونیک، رئیسان تشکل‏های مدیریتی و روزنامه‏نگاری، سردبیران رسانه‏های اصلی (روزنامه‏ها، هفته‏نامه‏ها و خبرگزاری‏ها)، خبرنگاران حوزه دولت و برنامه جامع هسته‏ای، فعالان صنعت رسانه، مدیران خانه‏های مطبوعات و روابط عمومی دستگاه‏ها و نهادهای اجرایی در این همایش شرکت داشتند. بسیاری از خبرنگارانی که در زمان برگزاری این مراسم در محل کارشان حضور داشتند، سخنرانی‏های شخصیت‏های طراز اول حوزه فرهنگ و سیاست خارجی کشور را در تالار وحدت از طریق گزارش همکارانشان در محل برگزاری مراسم دنبال می‌کردند؛ اتفاقی که در میان اهالی رسانه با عنوان «گزارش خبرنگاران درباره خبرنگاران برای خبرنگاران» تعریف و بازتعریف شد. در این مراسم وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، در سخنانی، به موضوع‌های مختلفی از سینما و سایر بخش‌های حوزه فرهنگ و هنر تا مساله خبرنگاران و رسانه‌ها اشاره کرد که خلاصه اهم سخنان وی را در این گزارش می‌خوانید.

تاکید بر تکثر رسانه‌ها و آزادی بیان

علی جنتی در ابتدای سخنانش با اشاره به الگوهای‌ انقلاب اسلامی برای تعالی آزادی بیان و اندیشه، ‏ گفت: معتقدیم جمهوری اسلامی ایران یکی از شعارهایش استقلال و آزادی بیان بوده است. در قانون هم بر تنوع و تکثر رسانه‏ها و آزادی بیان تاکید شده است. این دولت تلاش خود را بر این گذاشته است که این بخش از قانون را به درستی انجام دهد. از رسانه‏ها انتظار می‏رود در سایه آزادی بیان مفهوم آزادی مسوولانه را مدنظر قرار دهند و به آن رسالت اصلی خودشان همت داشته باشند. رسانه‏ها نماینده افکار عمومی ملت هستند و خودشان با رسالتشان بیشتر آشنا هستند. وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در ادامه با تاکید بر اینکه در قانون اساسی هیچ خط قرمزی برای رسانه‏ها قائل نیستیم، حوزه دین، اخلاق، امنیت ملی و اصول قانون اساسی را در این امر مستثنی دانست. وی از دیگر نکاتی که رسانه‏ها باید برای آن حرمت قائل شوند‏ را میثاقی دانست که در قانون اساسی پذیرفته‏اند و گفت: بحث ولایت فقیه یکی از موارد میثاقی است که در قانون پذیرفته‏ایم و این نقطه تمایز دولت‏ها و حکومت‏های دیگر است که باید مورد حرمت و رعایت همه روزنامه‏نگاران قرار گیرد. جنتی با تاکید بر اینکه دولت نباید رسانه‌داری کند، گفت: در گذشته به دولت و شهرداری‌ها یکسری روزنامه داده شده که ما تلاش داریم تا دست‌کم یارانه این‌گونه رسانه‌های دولتی را قطع کرده و به‌جای آن از بخش خصوصی حمایت کنیم. دولت باید رسانه‌های بخش خصوصی را تقویت و حمایت کند.

اخلاق؛ ‏گمشده عرصه رسانه

او با ابراز تاسف از اینکه امروز یکی از گمشده‏های عرصه رسانه، اخلاق است، یادآور شد‏: امروز بی‏توجهی به اصول اخلاق حرفه‏ای در برخی از مطبوعات ما کاملا دیده می‏شود و این امر برای جامعه‏ای که مدعی ارزش‏های دینی است و به‌ویژه برای برخی نشریات که مدعی ارزش‏های دینی هستند زشتی مضاعف دارد که شایعه‏سازی کنند و اخلاق حرفه‏ای را زیر پا بگذارند. درحالی‌که به فرموده امام(ره)، رسانه یک دانشگاه است و مردم از این دانشگاه الگو می‏گیرند. ما باید بدانیم که چه الگویی تحویل می‏دهیم.

واگذاری بررسی تخلف‌های رسانه‌ای

وی سپس درباره برخورد با تخلفات رسانه‏ها نیز مطالبی را یادآور شد و گفت: در ارتباط با برخورد با متخلفان در رسانه سه مرجع وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی‏، هیات نظارت بر مطبوعات و قوه قضائیه فعالیت می‏کنند. در عین حال ما با قوه قضائیه مکاتبه‏ای کرده‏ایم که با توجه به اینکه نهادی که تشکیل شده است وظیفه‏اش همین است که به تخلفات نشریات رسیدگی کند‏، این را به هیات نظارت واگذارند، اگرچه از نظر قانون، قوه قضائیه حق دارد با متخلف برخورد کند، اما اگر این پروسه به هیات نظارت واگذار شود، هیات نظارت پخته‏تر به مسائل رسانه‏ها رسیدگی می‏کند.

جنتی در بخش پایانی سخنان خود با یادآوری این مطلب که توقیف رسانه آخرین راه برخورد با یک رسانه است‏، یادآور شد: در لایحه قانونی که ارائه شده است‏، از نظر ما اقداماتی صورت گرفته است. این لایحه در اختیار تعدادی از صاحب‌نظران قرار گرفته و قرار است به مجلس برود و تصویب شود. در این لایحه نیز مراحل مختلفی را مدنظر قرار داده‏ایم که اگر تخلفی از رسانه‏ها سر زد، توقیف بعد از مراحل قانونی مقابله با تخلف و آخرین مرحله باشد.

تشکر ویژه ظریف از خبرنگاران

محمدجواد ظریف نیز طی سخنانی در این مراسم گفت: امروز باید یاد شهید صارمی و هشت شهید وزارت امور خارجه را که در کنسولگری مزار شریف به شهادت رسیدند؛ گرامی بداریم و به طنز باید بگویم خبرنگاران از دیپلمات‏ها زرنگ‏تر بوده‏اند زیرا توانستند امروز را مال خود کنند وگرنه امروز باید به روز دیپلمات نام‌گذاری می‏شد نه روز خبرنگار.

وزیر امور خارجه کشورمان با اشاره به وضعیت مذاکرات گفت: آنچه در این مدت من و همکارانم را به وجد می‏آورد دیدن حمایت‏ها و لبخندهای مردم بود و این امر ما را در راه خدمت به مردم بیش از پیش مصر می‏کرد. وی با تشکر از فعالیت اصحاب رسانه در طول مذاکرات هسته‏ای گفت: این مذاکرات دشوار را ما با هم پشت سر گذاشتیم و کار شما بسیار سخت‏تر از کار من بود. از یک منظر ما می‏دانستیم در مذاکرات چه می‏گذرد اما شما باید در بیرون مذاکرات و پشت درهای بسته منتظر خبر می‏ماندید. وی با اشاره به اینکه این مذاکرات یک تحول و پیشرفت عظیم بود؛ گفت: گاهی در طول مذاکرات به‌دلیل محدودیت‏هایی که ماهیت مذاکرات طلب می‏کرد اطلاع‏رسانی با مشکل مواجه می‏شد، اما این مساله نیز با درایت اهالی رسانه رفع شد. وی ادامه داد: آنچه که نشان می‏دهد ما در این مذاکرات به اهداف خود رسیدیم؛ گفتمانی است که ثابت می‏کند هرگز از اهداف خود دست نکشیده‏ایم. حالا آمریکایی‏ها مدام بگویند ما چهار مسیر ایران را برای رسیدن به بمب مسدود کرده‏ایم. غافل از آنکه ما از ابتدا نیز دنبال بمب نبودیم و مبانی دینی، حاکمیتی و اخلاقی ما راه رسیدن به بمب را بسته بود. ظریف همچنین گفت: نباید ما به خاطر اهداف سیاسی داخلی پیام و قدرت مردم را نادیده بگیریم. باید حواس‏مان باشد که ما امروز در دنیا مخاطبان خودمان را انتخاب نمی‏کنیم و هر حرفی بزنیم همزمان در همه جا مطرح می‏شود بنابراین باید مراقب تحلیل‏ها و سخنان خود باشیم.

نشست خبری وزیر

همچنین نشست پرسش و پاسخ خبرنگاران با وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی صبح دیروز در تالار وحدت درحالی برگزار شد که بسیاری از خبرنگاران از عملکرد ضعیف دولت در بازگشایی انجمن صنفی روزنامه‏نگاران انتقاد داشتند. علی جنتی درباره وضعیت انجمن صنفی روزنامه‏نگاران گفت: از زمان تشکیل دولت دو جلسه در سطح وزرا برای این مساله با حضور وزرای مختلف ازجمله وزیر کار تشکیل شد. در اولین جلسه قرار شد که وزارت اطلاعات شکایت خود را از انجمن صنفی روزنامه‏ نگاران پس بگیرد که وزیر اطلاعات این کار را کرد؛ اما قوه قضائیه خود اعلام کرد جدا از شکایت وزارت اطلاعات این قوه نیز مسائلی با انجمن صنفی روزنامه‏نگاران دارد. جنتی با اشاره به اینکه بعد از تشکیل صنفی انجمن روزنامه‏نگاران در استان در مرکز کانونی به عنوان انجمن صنفی روزنامه‏نگاران می‏تواند فعالیت کند، گفت: از طرف دیگر انجمن‏ها و تشکل‏های مختلف نیز تشکیل شده و فعالیت می‏کند؛ اما باید بگویم که دولت هیچ تشکل و صنفی را درست نکرده است و با وجود اینکه معتقد است همه تشکل‏ها و صنوف حق فعالیت دارند؛ اما مانع فعالیت هیچ‌کدام از این تشکل‏ها نمی‏شود. وی ادامه داد: ما فقط هماهنگی‏ می‏کنیم که این تشکل‏ها درست فعالیت کنند و با هم تداخل نداشته باشند یا موازی با هم فعالیت نکنند.

علت توقیف نشریه 9دی

وزیر ارشاد درباره علل توقیف هفته‏نامه ۹ دی نیز تصریح کرد: براساس ‏آنچه شورای‌عالی امنیت ملی ابلاغ کرده بود، مسائل هسته‏ای در حوزه امنیت ملی قرار گرفت و خط قرمزهایی برای آن در نظر گرفته شد که باید رعایت شود. هفته‏نامه ۹ دی چهارمین بار است که توقیف می‏شود و هربار مدتی کوتاه بعد از رفتن به دادگاه روحانیت به‌کار خود ادامه می‏دهد.

وی ادامه داد: این نشریه مرتبا علیه مذاکرات هسته‏ای تیترها و بحث‏های نامناسب منتشر می‏کرد و رسما علیه مصوبه شورای امنیت ملی عمل می‏کرد. در بهترین کشورها از نظر دموکراسی نیز شاید در شرایطی خاص چارچوب‏ها و خط قرمزهایی تعیین شود که رسانه‏ها نیز خود را ملزم به آنها می‏دانند. من همین‌جا اعلام می‏کنم به‌دلیل اصرار این نشریه بر تخلف و عدم رعایت قانون چنانچه این‏بار با چنین مواردی از سوی ۹ دی مواجه شویم، این نشریه بدون توقیف لغو پروانه خواهد شد. جنتی ادامه داد: در جلسات هیات نظارت البته بحثی مطرح شده که چنانچه نتیجه یک جلسه توقیف یک نشریه باشد، مدیر مسوول نشریه مذکور نیز در جلسه حضور داشته باشد تا بتواند از خود دفاع کند.

وزیر ارشاد درباره خبرنگاران ممنوع‏القلم نیز تاکید کرد: وزارت ارشاد هیچ شخصی را ممنوع‏القلم نکرده بلکه این افراد از سوی دستگاه‏های قضایی و امنیتی این حکم را گرفته‏اند و از آنجا که دلایل برای هر شخص متفاوت و جداگانه است برای حل مشکلات باید این افراد به صورت مورد به مورد و فرد به فرد معرفی شوند تا ببینیم به چه دلایلی با این ممنوعیت مواجه شده‏اند.

چتر حمایتی دولت از رسانه‌ها