آشفتگی فرهنگی!

گروه فرهنگ و هنر: همزمان با گسترش اعتراض‌ها به نمایش مجموعه تلویزیونی «در حاشیه» از سوی برخی از پزشکان، گروهی از وکلا و حقوقدانان نیز گویا با توجه به حضور یک وکیل در این سریال اعتراض کرده و خواستار توقف پخش این سریال شده‌اند. همزمان نیز خبر رسیده است که اکران فیلم کمدی «ایران برگر» در شهرهای خرم‌آباد و بروجرد ممنوع شده و علت این ممنوعیت حساسیت‌های منطقه‌ای گزارش شده است. پیش از این نیز اجرای اپرای عروسکی سعدی در شهر شیراز نیز به واسطه اعتراض برخی از گروه‌ها و مسوولان با این ایراد که صدای یکی از عروسک‌ها زنانه است، متوقف شد.

این در حالی است که پیش از تحویل سال جدید، عمده خبرهای مربوط به توقیف و تعطیلی برنامه‌های هنری معمولا به کنسرت‌های موسیقی مربوط می‌شد اما در سال جدید گویا رنگ توقیف‌ها گسترده‌تر شده و دیگر زمینه‌ها و حوزه‌های فرهنگی و هنری را نیز در بر گرفته است. اگرچه این اعتراض‌ها بی‌سابقه نبوده است اما در گذشته نیز همواره اعتراض‌هایی از سوی برخی گروه‌ها به برخی برنامه‌ها و آثار فرهنگی هنری وجود داشته است که مهمترین آنها به سریال‌های تلویزیونی برمی‌گردد. شاید به این دلیل که مخاطبان برنامه‌ها و به‌ویژه سریال‌های تلویزیونی بیشترین تعداد را در میان مخاطبان رسانه‌های ایران دارند، معمولا برنامه‌های این رسانه با واکنش‌های متفاوت بیشتری مواجه می‌شوند. اما موجه یا ناموجه بودن این اعتراض‌ها به نظر عموم مردم از یکسو و کارشناسان از سوی دیگر بستگی دارد. در واقع هرگاه که اقشار مختلف مردم نسبت به یک برنامه یا سریال اعتراض داشته باشند، انتقاد‌ها معمولا صحیح و وارد است و زمانی هم که برخی از اقشار به واسطه شغل یا شخصیت صنفی به یک سریال اعتراض دارند، عمدتا اعتراض‌ها از سوی مردم پشتیبانی نمی‌شود.

حاشیه در حاشیه

این اولین بار نیست که سریال مهران مدیری با شکایت مواجه شده است. در سال ۹۰ هم تعدادی از برندگان خوش شانس خودرو پراید در قرعه‌کشی سریال خانگی قهوه تلخ، در خصوص دریافت نکردن جایزه خود شکایت کرده بودند. اما این بار شاکی نظام پزشکی و پزشکان هستند. در چند ماه اخیر نظام پزشکی از سریال «در حاشیه» به کارگردانی مهران مدیری چند شکایت به ثبت رساند. تا جایی که علیرضا زالی، رئیس سازمان نظام‌پزشکی کشور به نمایندگی از پزشکان کشور لب به انتقاد گشود و صریح‌تر از دفعات قبل اعلام کرد: «برنامه‌های صداوسیما متاسفانه‌ نمایی غیرقابل اعتماد، ناامیدکننده و آکنده با انواع ناهنجاری‌ها و فسادها را در ذهن مخاطب از نظام سلامت به یادگار می‌گذارد.» این واکنش تند اما به همین‌‌جا ختم نشد چراکه در ١١فروردین‌ماه امسال نیز سایت سازمان نظام‌پزشکی اقدام به درج نظرسنجی‌ای کرده است و در آن از پزشکان پرسیده شده «آیا در اعتراض حضوری (با کسب مجوزهای لازم) به پخش برنامه هتاکانه «در حاشیه» و رویه صداوسیما به صورت قطعی حضور می‌یابید؟» شکایت از پخش این سریال حتی پیش از نمایش تلویزیونی آن نیز انجام گرفته بود و سیدحسن هاشمی وزیر بهداشت در نامه‌ای خواستار توقیف آن شده بود. همچنین رئیس کانون وکلای دادگستری مرکز در نامه‌ای به رئیس رسانه ملی خواستار جلوگیری از ادامه هتک حرمت و حیثیت جامعه وکالت در سریال «در حاشیه» شده است.

اپرای سعدی

مصادف با روز بزرگداشت سعدی در شیراز برنامه‌ریزی شده بود که بهروز غریب‌پور تئاتر موزیکال اپرای سعدی را در این شهر روی صحنه ببرد، اما با دخالت برخی گروه‌ها این برنامه لغو شد. غریب‌پور در مصاحبه‌ای با «ایسنا» در مورد این اتفاق گفت: «قرار بود با توجه به حاشیه‌هایی که برای اجرای «اپرای سعدی» در تاریخ اول اردیبهشت در شیراز ایجاد شده است، بازبینی صورت گیرد که این کار انجام شد، اما مجوز اجرا را صادر نکردند.

اداره کل ارشاد شیراز اجرای نمایش در این شهر را منوط به صدور مجوز از ارشاد تهران دانسته بود که این اتفاق نیفتاد.» او در مورد دلیل مخالفت‌های صورت گرفته گفت: «سحر محمدی در نقش خواهر منصور بن حلاج در این اثر حضور دارد، اما مساله اینجاست که گویا عده‌ای تصور کرده‌اند، او قرار است به‌صورت زنده در این نمایش عروسکی بخواند.

درحالی‌که معتقدم کار هنرمندانی همچون او آواگری است که آن هم به صورت زنده اجرا نمی‌شود، همانند اپراهای دیگرم، «عاشورا»، «مولوی» و «حافظ» که قبلا با حضور همین هنرمند در شیراز اجرا شده بود.»بعد از اظهارات غریب‌پور، پیروز ارجمند مدیر کل دفتر موسیقی ارشاد تاکید کرد که مجوز برای این نمایش صادر نخواهد شد. او در این زمینه گفت: «اپرای سعدی دارای تکخوان زن است و طبق قوانین دفتر موسیقی، نمی‌توانیم به تکخوان زن مجوز دهیم. ما درباره اپرای سعدی و مواردی این‌چنینی براساس قواعد دفتر موسیقی به تکخوان زن نمی‌توانیم مجوز دهیم. پیش از این نیز مواردی وجود داشته و تکخوان زن به روی صحنه رفته است اما وقتی ناظر ما این مورد را بررسی کرده، به‌شدت با این تخلف برخورد کردیم و شب‌های دیگر اجرا را لغو کردیم. با شرایط فعلی به اپرای سعدی نمی‌توانیم مجوز دهیم؛ مگر آنکه بخش تکخوانی به‌صورت همخوانی انجام یا حذف شود.»

ایران برگر

از سویی دیگر روز گذشته خبر رسید فیلم سینمایی ایران برگر، به کارگردانی مسعود جعفری جوزانی که این روزها در صدر پرفروش‌های اکران است، در شهرهای خرم آباد و بروجرد نمایش داده نمی‌شود. دلیل این اتفاق نیز جالب است و احیانا به واسطه اعتراض احتمالی برخی از شهروندان این شهرها این تصمیم اتخاذ شده است.تصمیمی که خرم‌آبادی‌ها و بروجردی‌ها را از دیدن پرفروش‌ترین فیلم این روزهای سینمای ایران محروم خواهد کرد. با این حال معاون پارلمانی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی احتمال داد برخی مسوولان استانی به‌دلیل حساسیت‌های منطقه‌ای، تصمیم به ممنوعیت اکران «ایران برگر» در برخی شهرهای استان لرستان گرفته باشند. او از مخالفت وزارت ارشاد با چنین ممنوعیت‌هایی خبر داد.‌حسین نوش آبادی در گفت‌وگو با خانه ملت درباره تصمیم مدیران فرهنگی استان لرستان برای عدم اکران «ایران برگر» در شهرهای خرم آباد و بروجرد گفت: ممنوعیت اکران «ایران برگر» در برخی شهرهای استان لرستان تصمیم رسمی وزارت ارشاد نبوده و این وزارتخانه با این ممنوعیت مخالف است و احتمال دارد برخی مسوولان استانی به‌دلیل حساسیت‌های منطقه‌ای، این اقدام را انجام داده باشند که آن هم با گفت‌وگو قابل حل است. سخنگوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با بیان اینکه فیلم «ایران برگر» از فیلم‌های پرمخاطب اکران نوروزی بوده است، گفت: این فیلم مورد استقبال مردم قرار گرفته و بخش اعظمی از گیشه را به خود اختصاص داده؛ لذا اگر فیلمی در قالب طنز، برخی واقعیت‌های اجتماعی را به گویش یا زبان اقوام مختلف کشوربیان کند، صرفا به این معنا نیست که به قومیت یا قشر و گروه خاصی توهین شده باشد. وی در ادامه با بیان اینکه شخصا این فیلم را دیده، عنوان کرد: اینکه یک فیلم با گویش یا لهجه خاصی ساخته شود، به معنای جسارت یا توهین به آن لهجه و فرهنگ نیست بلکه بیانگر تنوع فرهنگ در سطح کشور است که موجب این تنوع زبانی نیز شده است.نوش آبادی تنوع زبان و گویش در ایران را یک امتیاز دانست و افزود: این مساله که ملت ایران با وجود تنوع فرهنگی، زبانی و گویشی تحت پرچم جمهوری اسلامی ایران فعالیت می‌کنند، یک امتیاز است و نیازی نیست گروهی در این زمینه نگران باشند.