گروه تاریخ و اقتصاد: آنچه می‌خوانید بخش ششم از مذاکرات مجلس شورای ملی است در ۲۳ آذر ماه ۱۲۸۸ شمسی. در این جلسه درباره چگونگی کنترات ضرب نقره گفت‌وگو می‌شود: دکتر اسمعیل: بنده برخلاف بعضی از آقایان عرض می‌کنم که وزیر مالیه امروز لازم دانسته است که مقداری نقره وارد این مملکت شود او چهار کرور تصویب کرده. اگر به او اطمینان دارید که پس از این مذاکرات خوب است رای گرفته شود در اساس و اگر چنانچه در مدت و مبلغش باز حرفی است باید او را بخواهید به مجلس تا توضیحات در این باب‌ها بدهد و در باب کنترل ضرابخانه خودش کنترل دارد و مجلس نباید کنترل بگذارد.

تقی‌زاده: بنده در این باب توضیحات دارم و آن این است که بنده عرض کردم باید از روی قانون نقره سکه شود و وزیر هم باید از روی قانون این تقاضا را بکند عرض نکردم اطمینان نداریم بنده همیشه مایل بوده که وزرا در کار خودشان مسلط و مقتدر باشند ودر این باب هم گفته شد که البته اساسا ورود نقره لازم است، ولی باید مطابق قانون باشد و قانونی در این باب وضع بشود.

متین‌السلطنه: گویا عرض بنده نسبت به بعضی از آقایان اشتباه شده است عرض نکردم مجلس کنترل در ادارات جزو(سطح پایین) نگذارد می‌خواهم عرض کنم مجلس خودش یک کنترل است برای تمام ادارات، اما در باب اینکه ضرابخانه کنترل دارد و حالا می‌گوییم با اینکه ضرابخانه کنترل دارد می‌بینیم چقدر معایب پیدا شده است که در سایر ادارات که هیچ کنترل نیست هیچ این‌گونه عیوب پیدا نشده است.

هشترودی: اینکه آقایان می‌گویند که در اساس تصویب باید کرد عرض می‌کنم چیزی را که ما جزئیاتش را ندانیم و نفهمیم چطور رای بدهیم و این لایحه که امروز رسیده است خیلی مجمل و مبهم است در این نمی‌توان رای داد.

ناصر‌الاسلام: بنده عرض می‌کنم در این باب مذاکرات زیاد شد بعضی از آقایان تصویب می‌کنند و بعضی دیگر هیچ تصویب به ورود نقره نمی‌کنند. بعضی مطالب دیگر می‌گویند و یکی اینکه اینجا گفته می‌شود که این لایحه قانونی نیست و نمی‌توان رای داد. بنده نمی‌دانم غرض از لایحه قانونی چیست مثلا آن که چند روز قبل در مساله چاپارخانه‌های راه خراسان مذاکره شد گفته شد که باید لایحه قانونی به مجلس پیشنهاد کند آن وقت رای داده شود و حال آنکه این مساله راجع به خود وزارت پست است وزارت پس حق داشت که این کار را بکند. لازم نبود که برای او یک قانون مفصلی وضع شود که آن قوانین را جلوی خود گذاشته و مطابق او عمل کند.

صدیق حضرت: بنده اساسا در آوردن نقره حرفی ندارم و خیلی مایلم که این هرچه زودتر از مجلس بگذرد، ولی بعضی از آقایان اینجا مکرر لفظ کنترات را گفته می‌خواهم توضیحا اینجا عرض کنم که این کنترات نیست، این یک مساله اساسی است و آن، این است که وزیر مسوول یک لایحه در اینجا پیشنهاد می‌کند. می‌خواهم بدانیم آیا مدافع این لایحه کیست در مجلس سابق غالبا ما خودمان تنها می‌آمدیم می‌نشستیم! نه وزیری در کار بود و نه معاونی، ولی این دفعه امیدوار بودیم که این عیب بروز نکند و حالا می‌بینیم اول لایحه که به مجلس پیشنهاد شده است به هیچ‌وجه برای او مدافع در مجلس حاضر نیست و این را بنده هیچ لایحه قانونی نمی‌دانم. باید هر وقت لایحه قانونی به مجلس می‌آید یا خود وزیر یا معاونش به مجلس بیاید تا در حضور او مذاکره شده توضیح از او خواسته شود و این سه فصلی است که بنده خودم نوشته‌ام اجازه می‌فرمایید بخوانم ملاحظه شود اگر صلاح می‌دانید عین همین را با یک تغییر و تبدیلی یا غیر از این نوشته شود و تصویب شود آن سه فصل از این قرار است:

فصل اول اینکه ضرابخانه می‌تواند دو کرور نقره ضرب نماید.

فصل دوم مدت ضرب این ۲۰ میلیون مثقال از ۶ ماه کمتر نخواهد بود.

فصل سوم اجرای این امر به عهده وزیر مالیه محول است. به نظر بنده این سه فصلی است که تقریبا وزارت مالیه باید به مجلس پیشنهاد نماید.

منتصر السلطان: بنده می‌خواستم عرض کنم منافع ضرب نقره معلوم است، لکن منافع آوردن یک لایحه در این خصوص هم چنانچه فرمودند خیلی زیاد است. وقتی لایحه ضرب نقره آمد و در هر یک از مواد او مذاکرات لازمه به عمل آمد معلوم است زودتر و بهتر معلوم می‌شود که منافع دولت و ملت را چه قسم داراست، طوری که جناب صدیق حضرت فرمودند یک لایحه نوشته شود و آن لایحه به مجلس بیاید و در آن زمینه مجلس مذاکره نماید.