آغازموج مخالفت‌ها با چالش آب یخ

دنیا سهرابی: شاید پرحاشیه‌ترین اخبار حوزه فرهنگ و هنر در این هفته را بتوان به دو بخش مهم خلاصه کرد: «اکران شهر موش‌ها» و «چالش سطل آب یخ»! بخش دوم مهم‌ترین فعالیت‌ دسته‌جمعی هنرمندان، فوتبالیست‌‌ها و بسیاری از چهره‌های معروف در سراسر جهان در هفته گذشته بوده است. این کمپین به قصد کمک به بیماران مبتلا به بیماری عصبی اسکلروز جانبی آمیوتروفیک (ALS) و اطلاع‌رسانی عمومی درباره این بیماری بسیار نادر آغاز شد. بیماری که باعث تحلیل بافت عصبی مغز طی مدت زمان طولانی می‌شود و بیمار مبتلا را ذره ذره به فلج کامل بدنی مبتلا می‌کند آن‌هم در شرایطی که مغزش بدون هیچ عیب و نقصی به کار خود ادامه می‌دهد. معروف‌ترین شخص مبتلا به این بیماری استیفن هاوکینگ است.

حالا این بیماری ناشناخته و خاص به کمک کوری گرفین جوان آمریکایی ابداع کننده «چالش آب یخ» به مردم جهان معرفی شده است. این چالش به این شکل طراحی شده که در ابتدا فرد به چالش کشیده شده باید ظرف کمتر از ۲۴ ساعت یک سطل آب یخ را روی سر خودش خالی یا صد دلار به مبتلایان به این بیماری کمک کند و پس از آن سه نفر دیگر را نیز به این چالش دعوت کند. به همین خاطر و به یاری شبکه‌های اجتماعی این چالش که از آمریکا شروع شده بود به سرعت در تمام جهان فراگیر شد. بسیاری از چهره‌های معروف در سراسر جهان این چالش را پذیرفته و به جز ریختن ظرف آب یخ روی سر خود صد دلار کمک لازم را نیز پرداخت کردند. چهره‌هایی همچون بیل گیتس، مارک زاکربرگ، مورینیو و کریستین رونالدو از پذیرندگان این چالش بودند. براساس اخبار غیررسمی منتشر شده از همین رهگذر رقمی چندین میلیون دلاری تاکنون جمع شده است.

همراهان چالش در ایران

این کمپین جهانی به سرعت راه خود را میان چهره‌های معروف ایرانی باز کرد و نخستین و معروف‌ترین ایرانی که سطل آب یخ را روی سر خود خالی کرد، علی کریمی، فوتبالیست محبوب بود که رضا عطاران، علی دایی و مازیار فلاحی را به این چالش دعوت کرد و سطل آب یخ و کمک را نیز پذیرفت. رضا عطاران و مازیار فلاحی هم به دعوت او لبیک گفته و در زمانی کمتر از ۲۴ ساعت خود را به آب یخ سپردند. علی دایی هم چالش را پذیرفت اما زمان انجام آن را به بعد از بازی پرسپولیس با تیم پدیده شاندیز موکول کرد که در نهایت انجام نشد. رضا عطاران به نوبه خود ترانه علیدوستی، عادل فردوسی‌پور و کلاه قرمزی را دعوت کرد که ترانه علیدوستی نیز در زمان تعیین شده سطل آب یخ را روی سر خود خالی کرد. این بازی در میان ستاره‌های ایرانی همین‌طور ادامه پیدا کرد و مهدی مهدوی‌کیا نیز فرهاد مجیدی را به آن فراخواند. همایون شجریان هم که به دعوت رامبد جوان به چالش وارد شده بود از کریم باقری، حامد بهداد و تهمورس پورناظری خواست تا یک سطل آب یخ روی سر خود خالی کنند. پیمان معادی بازیگر، کارگردان و نویسنده سینما از اصغر فرهادی و هدیه تهرانی برای پیوستن به این چالش دعوت کرد.

مخالفان و دلایل قابل تاملشان

سلبریتی‌های ایرانی مانند بقیه کشورها واکنش یکدستی را در مقابل این کمپین نشان ندادند و برخی از چهره‌ها نظراتی کاملا متفاوت و مخالف راجع به آن داشتند. علی ضیا، مجری معروف صدا و سیما که پیش از این با تراشیدن موهای سر خود با پسربچه‌ای که بیماری خاص داشت همراهی و همدردی کرده بود در ابتدا دعوت سهراب پاکزاد و فرزاد فرزین برای شرکت در چالش آب یخ را پذیرفت و طی آن دکترمحمدجواد ظریف، احسان علیخانی و حبیب کاشانی را به چالش فراخواند اما روز بعد با انتشار نامه‌ای چالش خود را پس گرفت. او در این نامه که در خبرگزاری‌ها منتشر شد عنوان کرد که اشتباه کرده است و گفت: «فکر می‌کنم باید به جای آب روی سرم خاک بریزم؛ برای همدردی با کودکانی که میان خون و دود و آتش زندگی می‌کنند. من چالش آب را پس می‌گیرم و برای همدردی با کودکان غزه همه کار می‌کنم.» نیکی کریمی، بازیگر و کارگردان سینما نیز با انتشار متنی در صفحه اینستاگرامش گفت: «میشه تو این کم آبی یک سطل آب رو به هدر ندیم و اگه قراره کمک کنیم خودمون یواشکی بریم به این همه مراکزی که تو کشورمون به کمک احتیاج دارن رسیدگی کنیم؟»

رضا کیانیان و ایده‌های خاصش

در ادامه این داستان پرماجرا رضا کیانیان هم به دعوت مهناز افشار پاسخ گفت و به کمپین «چالش سطل آب یخ» پیوست اما به سرعت اعلام کرد که قصد دارد با یک برنامه‌ریزی متفاوت این کار را انجام بدهد. رضا کیانیان درباره این برنامه که شکل متفاوتی خواهد داشت گفت: روز یکشنبه ۹ شهریور ماه ساعت ۱۴ در بیمارستان «محک» یک سطل آب یخ روی سر خودم می‌ریزم اما به جز آن سطل آب، چند سطل دیگر که حاوی مواد دیگری هستند، هم بر سر افراد دیگری ریخته خواهد شد. او از مهناز افشار خواسته که خودش سطل آب یخ را روی سرش بریزد و اعلام کرد که قرار است کودکان «محک» هم دو سطل دیگر با مواد دیگر را بر سر دو شخص دیگر بریزند. او نام دو شخص دعوت شده و جریان مواد خاصی که در سطل‌های کودکان محک هستند را فاش نکرد اما درست فردای همان روز موسسه محک طی بیانیه‌ای ضمن تحسین حرکت جهانی انجام‌شده اعلام کرد که همه حقوق مادی و معنوی چالش آب یخ متعلق به بیماران ALS است و هدایت و تخصیص این آثار به موسسه خیریه محک و کودکان مبتلا به سرطان خارج از اصول حاکم بر این موسسه است. پس‌از انتشار این بیانیه رضا کیانیان نیز با اعلام لغو برنامه خود در محک از دعوت شدگان خواست که به منظور آرامش کودکان معصوم مبتلا به سرطان به محک مراجعه نکنند.

مصدومان، مجروحان و کما رفتگان!

طی چند روز گذشته ویدئوی دیگری از فیلم‌های شرکت‌کنندگان در این چالش که دچار آسیب‌دیدگی شده‌اند در شبکه‌های اجتماعی منتشر و بارها دیده شد. این ویدئو بیش از ۵۰ فرد مختلف را نشان می‌دهد که هنگام خالی کردن ظرف آب یخ روی سرشان دچار صدماتی اندک یا حتی بسیار جدی شده‌اند. حالا به نظر می‌رسد تعداد افرادی که با این چالش دچار آسیب جسمی شده‌اند از تعداد مبتلایان به این بیماری (احتمال بروز بیماری ۲ نفر در هر صد هزار نفر است) در جهان بیشتر شده باشد.

چالش سطل خاک

در ادامه این داستان سه روز قبل و با انتشار تصویری که در آن کودکی غزه‌ای در حال خالی کردن سطل آب بر روی سرش بود به سرعت کمپین آب یخ را تحت الشعاع قرار داد به طوری که به سرعت تعداد زیادی تصویر از افرادی که در حمایت از کودکان غزه سطل خاک روی سر خود خالی می‌کردند منتشر شد و به کمپینی تبدیل شد. در سراسر جهان نیز کمپین‌های مختلفی در مخالفت با این چالش به وجود آمد که یکی ازآنها «با یک سطل آب چه می‌توان کرد؟» نام دارد که به سرعت طرفدارانی هم در صفحات دنیای مجازی پیدا کرده است.