حکایت «افسانه سلطان و شبان»سریالی که هنوز برای مردم جذاب است
نوستالژی مخاطبان تلویزیون
هنوز خاطره به یادماندنی سریال تلویزیونی «افسانه سلطان و شبان» در خاطر خیلی‌ها مانده است. سریالی که خیلی‌ها را پای تلویزیون میخکوب می‌کرد. اکنون بعد از گذشت سال‌ها، هنوز هم مرور خاطره‌های آن سریال به یادماندنی و جذاب است. خبرگزاری مهر گفت‌وگویی با دو بازیگر این سریال و یک منتقد انجام داده که مرور آن خالی از لطف نخواهد بود. در این مجموعه مهدی‌هاشمی(سلطان و شیرزاد شبان)، گلاب آدینه (سلطان بانو)، محمد مطیع (وزیر اعظم)، زنده یاد حسین کسبیان (تلخک)، محمدعلی کشاورز (خوابگزار اعظم)، زنده یاد احمد آقالو (کاتب)، علیرضا مجلل (مقام لشگری)، سیاوش تهمورث (مقام کشوری)، صادق‌هاتفی (مقام تشریفات)، زنده‌یاد جمشید لایق (مقام خزانه‌داری)، حسین محجوب (روستایی)، زنده یاد اکبر دودکار (محافظ) به ایفای نقش پرداختند.
حاصل طرح‌های خاک خورده در کتابخانه
داریوش فرهنگ، نویسنده و کارگردان سریال «سلطان و شبان» درباره ساخت این مجموعه در دهه ۶۰ گفت: قبل از انقلاب از همان دوران دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران، تماما کار تئاتر می‌کردیم و هیچ‌وقت در تلویزیون و سینما ظاهر نشده بودم. نه خودم را «آماده» می‌دیدم و نه با سلیقه و افکارم جور در می‌آمد. آخرین تئاتری که گروه ما «گروه تئاتر پیاده» انجام داد «دایره گچی قفقاز» بود که سال ۱۳۵۸ بود که طراح و کارگردانش بودم. از همان روزهای نخستین انقلاب، یک هرج و مرج و آشفتگی بر سر تصاحب تئاتر و کارگزاری فرهنگی آن به راه افتاده بود! یک هفته در میان یک نفر به عنوان مدیر تئاتر شهر می‌آمد و حرف‌هایی می‌زد و می‌رفت. وی در ادامه افزود: احساس کردم جای من دیگر در تئاتر نیست. به اتفاق دوست و همکار قدیمی و همیشگی خودم مهدی‌هاشمی تصمیم گرفتیم که عطای تئاتر را به لقای مدیران و وضعیت نابسامانش ببخشیم و سراغ تلویزیون برویم. بعد از زیر و رو کردن طرح‌های خاک خورده در کتابخانه کوچک و معصوم خودمان یک شب مهدی‌هاشمی‌زنگ زد و گفت: «یافتم! یافتم!» انگار که آن سیب معروف که به کله «نیوتن» خورد به ما هم اصابت کرد «بلا تشبیه» در کتاب «عالم آرای
عباسی» چند سطر درباره پادشاه و چوپانی نوشته شده بود که داستان چند خط آن در زمان شاه عباس می‌گذشت. هر دوی ما ذوق زده شدیم و احساس کردیم چقدر این زمینه مناسب روحیه و سلیقه ماست. این کارگردان در ادامه خاطرنشان ساخت: با وضع بد اقتصادی تئاتری که به ما هم سرایت کرده بود، خواستیم کاری بکنیم که هم پاسخگوی امورات روزمره ما باشد و هم از تازگی و طراوت برخوردار باشد. یادم می‌آید که سوسن تسلیمی سه سکه پس انداز داشت که به ما داد تا به شمال و جای خلوتی برویم و این سریال را بنویسیم. ما هم رفتیم هتل «صحرا» بین چالوس و نوشهر و شبانه روز گفتیم و خندیدیم و نوشتیم و نتیجه کار را به تلویزیون دادیم که آنها هم سخت استقبال کردند. یادم می‌آید سال گذشته دوباره با هاشمی به یادگار به آن هتل سری زدیم که ۲۹ سال پیش در آن اتاقک کوچک طبقه دوم هتل در ضلع غربی آن، سلطان و شبان را با هم نوشتیم. یادش خوش. یک نکته جالب در نویسندگی این سریال بود که هرگز فراموش نمی‌کنم. فرهنگ در پاسخ به این سوال که این نوشته هر دوی شما بود، گفت: بله، در حقیقت هنوز هم نمی‌دانیم چه قسمت‌هایی را مهدی‌هاشمی نوشت و چه قسمت‌هایی را من نوشتم.
همه عاشقانه بازی کردند
محمد مطیع بازیگر نقش وزیر اعظم در سریال «افسانه سلطان و شبان» بود. او درباره بازی در این پروژه تلویزیونی که دهه ۶۰ توانست نظر اکثر مخاطبان تلویزیون را جذب کند، گفته بود: من با داریوش فرهنگ دوست بودم و قبل از بازی در سریال «افسانه سلطان و شبان» با او اثری با عنوان «رسول پسر ابوالقاسم» را کار کرده بودم. تا اینکه بازی در این مجموعه پیشنهاد شد. من قبل از کار تلویزیونی فرهنگ را از صحنه تئاتر می‌شناختم و کارهایش را دوست داشتم.وی در ادامه افزود: از سوی دیگر قرار بود در مجموعه «افسانه سلطان و شبان» مهدی‌هاشمی هم همکاری کند که همیشه به بازی‌های او علاقه‌مند بودم. این بازیگر درباره ماندگار شدن مجموعه «افسانه سلطان و شبان» خاطرنشان ساخت: دلیل ماندگار شدن این اثر عشق است. تک تک بچه‌هایی که در این پروژه کار می‌کردند به کار عشق می‌ورزیدند و عاشقانه کار می‌کردند. این طور نبود که برای پول کاری انجام دهند. همه این مجموعه را دوست داشتند و دست به دست هم دادند تا باری را از این مجموعه بردارند تا کار خوب پیش برود. مطیع خاطرنشان ساخت: خوشبختانه این سریال نوستالژی مخاطبان تلویزیون است، حتی جوانان ۱۶ و ۱۷ ساله وقتی من را در
خیابان می‌بینند، تاکید می‌کنند سی دی‌های این سریال را دیدند و لذت بردند. عشق و صداقت در مجموعه «افسانه سلطان و شبان»
دیده می‌شود.
در زمان خودش تجربه‌ای نو بود
جبار آذین، منتقد درباره مجموعه تلویزیونی «افسانه سلطان و شبان» گفت: برنامه، مجموعه و فیلمسازی در صدا و سیما در هر دوره‌ای تابع شرایط اجتماعی، سیاست‌های سلیقه‌ای و گروهی از مدیران این سازمان و تحت تاثیر تحولات سیاسی و فرهنگی جامعه بوده است؛ به گونه‌ای که در دوره‌ای تاکید بر تولید مبتنی بر موضوع‌های خاص و در دوره‌ای دیگر دستور ساخت بر مبنای سوژه‌های متفاوتی مدنظر بوده است. جالب اینکه بخشی از محصولات این سازمان که زیر نظر مدیران و برنامه‌سازان در دوره‌ای تولید شده در نظر مدیران و برنامه‌سازان بعدی مقبول واقع نشده و ادامه تولید و حتی پخش مجدد نیافتند و این همه پیش از آنکه نتیجه و ماحصل سیاست‌ها و برنامه‌های اصولی و مدون باشد، حاصل سلیقه‌ها بوده است. وی در ادامه افزود: یکی از مجموعه‌های سالم، خوش ساخت و بیننده پسند سیما که در نوع و زمان خود تازه بود و در شرایط اجتماعی پخش‌اش مورد توجه قرار گرفت و تولید گونه‌هایی از آن می‌توانست توفیق‌های بیشتری را نصیب سازندگان آن و روند معقولی را در دستور کار صدا و سیما قرار دهد.
ارسال نظر