میدان‌داری رمان‌های طنز در بازار کتاب

دنیای اقتصاد: نبود رسانه‌های تاثیرگذار در حوزه ادبیات و هنر، کم‌کاری منتقدان ادبی و توجه به سطحی‌گرایی در دنیای مجازی موجب شده در سال‌های اخیر با پدیده‌های شگفت‌انگیزی مواجه شویم که پیش از این کمتر شاهدش بودیم؛ وقایعی مثل صف کشیدن خیل انبوهی از نوجوان و جوانان که برای خرید مجموعه شعر و داستانی‌هایی که فارغ از اهمیت ساختاری و درون‌مایه‌شان تنها به صرف تبلیغات در سایت‌های اجتماعی و گاه فضاهای عامه‌پسندشان مشهور شده‌اند. از میان آثاری که اخیرا به این شکل توانسته در بازار خود را نشان دهد می‌توان به رمان «قهوه سرد آقای نویسنده» نوشته روزبه معین اشاره کرد؛ این رمان که پیشتر در شبکه‌ پیام‌رسان تلگرام به صورت دنباله‌دار منتشر می‌شد، پس از انتشار از سوی انتشارات نیماژ در هفته‌های گذشته، با استقبال خوانندگان رمان همراه شد که این استقبال همچنان ادامه دارد؛ به نحوی‌که در صدر جدول پرفروش‌های هفته گذشته قرار گرفت.

در میان آثار حاضر در فهرست پرفروش‌های ادبیات در هفته گذشته به آثار مهم‌تری نیز می‌توان برخورد؛ آثاری که اگر چه در حوزه طنز جای می‌گیرند اما رمانی جدی محسوب می‌شوند. رمان «اندرس قاتل و معنای هر آنچه هست» نوشته یوناس یوناسون با ترجمه میلاد شالیکاریان از انتشارات چترنگ، نشان می‌دهد که مخاطبان به آثار پیشین نویسنده و موفقیت‌های نوشته‌های گذشته‌اش توجه دارند. این کتاب طنزآلود به اندازه دیگر رمان‌های پرفروش یوناسون، مانند «پیرمردی صدساله که از پنجره بیرون پرید و ناپدید شد» مخاطبش را به خنده وامی‌دارد. داستان این کتاب در جنوب استکهلم با گم شدن ۵ هزار کرون آغاز می‌شود و اثری خواندنی و مفرح با تخیلی غنی و به شکل هوشمندانه‌ای ابلهانه را پیش روی مخاطب قرار می‌دهد. همچنین رمان «مردی به نام اوه» اثر فردریک بکمان نیز مورد توجه مخاطب‌هاست. این کتاب به ترجمه فرناز تیمورازف در نشر «نون» به ترجمه‌ محمد عباس‌آبادی در نشر «کتابسرای تندیس» و با ترجمه حسین تهرانی در نشر «چشمه» به فارسی منتشر شده است. این رمان داستان مردی است که از عالم و آدم طلبکار است و فکر می‌کند هیچ‌چیز سر جایش نیست و شاید تا حدی هم حق دارد.

در «مردی به نام اوه» نویسنده با وجود ارائه دیالوگ‌هایی طنز آمیز، حقایق تلخی را نهفته است؛ حقایقی که شاید بخشی از وجود تمام انسان‌ها و جوامع را دربر می‌گیرد؛ «این روزها مردم فقط کامپیوتر دارند و دستگاه اسپرسو. جامعه‌ای که در آن هیچ‌کس نمی‌تواند به طریقی منطقی با دست بنویسد و قهوه دم کند، به کجا می‌رود؟ به کجا؟ اصلا به کجا می‌رویم اگر هر‌کس اتومبیلش را هرجا که عشقش می‌کشد، پارک کند؟ و به کجا می‌رویم اگر مردم یک روز دیگر سر کار نروند، تنها به این دلیل که خودشان را کشته‌اند؟» شخصیت دوم کتاب زنی ایرانی به نام پروانه است که اُوه به‌رغم میلش مجبور به اعتراف است که او، بر خلاف بقیه آدم‌ها «خیلی هم خنگ نیست!» بکمن شخصیت‌ها را به خوبی شکل داده، آنها را همان‌طور که باید باشند، ساخته و پرداخته و اختلاف و تلفیق فرهنگ‌ها را به زیبایی بیان کرده است. شاید وجود شخصیتی ایرانی در میان اثری از نویسنده‌ای سوئدی و احساس نزدیکی با آن از دلایل دیگر محبوبیت این رمان میان خوانندگان هموطنمان باشد.

همچنین به گزارش خبرگزاری کتاب ایران براساس آمار فروش کتاب‌فروشی‌های شهرکتاب‌های مرکزی، ابن‌سینا، شهید بهشتی، پاسداران و کتابفروشی‌های چشمه کریمخان، چشمه آرن، افق، امیرکبیر، کتابسرای تندیس، دف، مرکز، چتر، همیشه و فراموشی، آثاری چون «سه قصه» نوشته ایرج طهماسب از نشر چشمه، «ملت عشق» نوشته الیف شافاک با ترجمه ارسلان فصیحی از نشر ققنوس، «دختری که رهایش کردی» نوشته جوجو مویز با ترجمه کتایون اسماعیلی از نشر میلکان، «عقاید یک دلقک» نوشته هاینریش بل با ترجمه شریف لنکرانی از نشر امیرکبیر، «خانه درختی ۱۳‌طبقه» نوشته اندی گریفیتس و تری دنتون با ترجمه آنیتا یارمحمدی از نشر هوپا، «من پیش از تو» نوشته جوجو مویز با ترجمه مریم مفتاحی از نشر آموت و «سیزده دلیل برای اینکه» نوشته جی اشر با ترجمه فرمهر امیردوست از نشر میلکان از دیگر آثار پرفروش‌ هفته گذشته بودند.