گام بلند برای مبارزه با قاچاق کتاب

دنیای اقتصاد: بازار کتاب در هفته‌های اخیر وضعیت ثابتی پیدا کرده و فروش این کالای فرهنگی تغییر محسوسی نداشته است. اگرچه به نظر می‌رسد پس از پایان یافتن طرح پاییزه کتاب بازار نشر تا اندازه‌ای با کاهش فروش مواجه شده است اما تزریق آثار جدید به ویترین کتابفروشی‌ها توانسته شرایط فروش را تثبیت کند. البته باید در نظر گرفت که تحرکات بازار کتاب همواره در ماه‌های پایانی سال اتفاق می‌افتد و بی‌تردید بسیاری از علاقه‌مندان در انتظار این رویداد به سر می‌برند و خرید‌های خود را به همان بازه زمانی موکول می‌کنند. با این حال یکی دو کتاب داستانی همانند چند ماه گذشته در صدر پرفروش‌های بازار در هفته‌های اخیر قرار گرفته است؛ این در حالی است که موج استقبال از کتاب «تاریخ عشق» نوشته نیکول کراوس با ترجمه ترانه علیدوستی، همچنان ادامه دارد و رقیبی جدی برای پرفروش‌های بازار به حساب می‌آید. با این حال نکته قابل تاملی که همیشه در لیست پرفروش‌های بازار کتاب توجه مخاطب را جلب می‌کند حضور آثاری همچون مقلدها‌ نوشته گراهام گرین با ترجمه محمدعلی سپانلو، میرا نوشته کریستوفر فرانک با ترجمه لیلی گلستان، وداع با اسلحه نوشته ارنست همینگوی با ترجمه نجف دریابندری، شازده کوچولو نوشته آنتوان دوسنت اگزوپری با ترجمه احمد شاملو و... در میان کتاب‌های پرطرفدار است که دیگر جایگاه ثابتی پیدا کرده‌اند و در شرایط متفاوت با اقبال عمومی روبه‌رو می‌شوند.

یکی دیگر از اتفاق‌های مهمی که روز گذشته شکل گرفت و بی‌تردید بر بازار کتاب تاثیر خواهد گذاشت امضای تفاهم‌نامه مقابله با جریان تکثیر و عرضه غیرقانونی کتاب‌ها به روش‌های چاپی، الکترونیکی، صوتی و نرم‌افزاری چندرسانه‌ای در فضای حقیقی و مجازی، بین ارشاد و اتحادیه ناشران است که روز گذشته انجام شد. این در حالی است که پدیده قاچاق در ماه‌های اخیر به موضوع اصلی حوزه نشر تبدیل شده است و عزمی جدی برای مبارزه با این پدیده در حال شکل‌گیری است. بر این اساس جلسه امضای تفاهم‌نامه میان معاونت امور فرهنگی و اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران با حضور سیدعباس صالحی معاون امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برگزار شد و صالحی در این جلسه با تاکید بر جلوگیری از انتشار غیرقانونی کتاب به روش‌های مختلف گفت: موضوع مبارزه با قاچاق کتاب یکی از مسائل اصلی در حوزه نشر است و در صورت تداوم این کار ضربه‌های مُهلکی بر پیکر صنعت نشر وارد خواهد شد. از این رو برای جلوگیری از متضرر شدن ناشران و مولفان و به‌طور کلی چرخه نشر، مقابله با این موضوع یکی از اولویت‌های مهم معاونت امور فرهنگی بوده است.

به گفته معاون فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با همین نگاه چندین جلسه با حضور اعضای صنف و تشکل‌های نشر در سال گذشته برگزار شد تا ابعاد این موضوع را بررسی کنند. با توجه به اینکه ۷۰ درصد از ظرفیت نشر کشور در تهران تمرکز دارد، این تفاهم‌نامه با اتحادیه ناشران و کتابفروشان به امضا می‌رسد. معاون امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با تاکید بر حضور همه‌جانبه صنف در مقابله با این پدیده، گفت که خود صنوف و انجمن‌ها و تشکل‌ها باید همراه باشند تا این کار، دولتی تلقی نشود. این اقدام، یک اقدام صنفی است و البته معاونت امور فرهنگی وزارت ارشاد از وظایف خود در این حوزه شانه خالی نکرده و به صنف درباره این موضوع کمک می‌کند.

صالحی همچنین درباره گسترش فعالیت‌های پیش‌بینی شده در این تفاهم‌نامه در استان‌های دیگر گفت که در شهرستان‌ها، ناشران آسیب‌پذیرتر هستند و تکثیر غیرقانونی کتاب در شهرستان‌ها منجر به متضرر شدن ناشرانی خواهد شد که با جان و دل به فعالیت می‌پردازند. وی افزود: امیدوارم این اقدام منجر به حفاظت و حمایت از ناشران شهرستانی شود که با عشق و علاقه در حوزه نشر به فعالیت می‌پردازند. با این حال به گواهی آمار ارائه شده از سوی خبرگزاری کتاب، همچنین در هفته گذشته کتاب‌هایی چون «گفت‌وگوهای برگزیده آیندگان»، «اعترافات یک جوان سرخورده امروزی»، «همین امشب برگردی»، «سفر زمستانی»، «آنته کریستا»، «ما مردم... (داستان آمریکا)»، «پیر مردی که داستان عاشقانه می‌خواند»، «قصه‌های منو خرسی»، «پیام‌هایی از ملکوت» و «حکایت گل‌های رازیان» نیز از آثاری بودند که نخستین‌بار به فهرست پرفروش‌های بازار کتاب تهران راه یافته‌اند. از آثار غیرداستانی که این هفته با استقبال مخاطبان به‌ویژه علاقه‌مندان مسائل تئوری هنر مواجه شد می‌توان به کتاب «نئورئالیسم چیست؟» با عنوان فرعی (تاریخ اجمالی سینمای نئورئالیسم ایتالیا) اثر کامران شیردل اشاره کرد که از سوی انتشارات دنیای اقتصاد منتشر شده است.

محتوای اصلی این کتاب خلاصه و چکیده‌ای از انبوه مطالب و یادداشت‌هایی است که شیردل در طول این سال‌ها تهیه و تدوین کرده است و سپس با مراجعات مکرر به کتاب‌های تاریخ سینمای ایتالیا و مجموعه مقالات بخش پژوهش‌های تاریخی جشنواره بین‌المللی فیلم ونیز، پزارو، لوکارنو و... مورد ارزیابی مجدد قرار داده است. این فیلمساز نام آشنا اصل یادداشت‌ها و مطالب این کتاب را که حجمی بسیار بیشتر دارند به زبان ایتالیایی نوشته و به رسم یادبود در اختیار دبیرخانه و کتابخانه مرکز تجربی سینمایی رم و فدراسیون انجمن‌های فیلم ایتالیا قرار داده است. این کتاب مشتمل بر ۱۰ بخش و یک ضمیمه است. در بخشی از این کتاب تعریف و خاستگاه نئورئالیسم دیده می‌شود و وجوه سه‌گانه تشکیل‌دهنده این پدیده مورد بررسی و مطالعه قرار می‌گیرد. در بخش دیگری از این کتاب نویسنده، روبرتو روسلینی، فیلم‌هایی درباره جنگ و نهضت مقاومت و فیلم‌های نئورئالیستی‌ای که جنگ جهانی دوم را موضوع خود قرار می‌دهد مورد بررسی قرار می‌دهد و به‌طور خاص به روبرتو روسلینی به عنوان «پدر نئورئالیسم» و به‌فیلم رم شهر بی‌دفاع به عنوان «مانیفست نئورئالیسم» پرداخته می‌شود.

گام بلند برای مبارزه با قاچاق کتاب