دنیای اقتصاد: وزارت صنعت، معدن و تجارت نسبت به تعمیق رکود در بخش تولید هشدار داد. آمارهای جدید تولید در بهار سال جاری، نشان می‌دهد که اغلب محصولات منتخب با رشد منفی یا با رشد مثبت بسیار کم، رو‌به‌رو بوده‌اند. نکته امیدوار‌کننده در این بخش می‌تواند رشد تولیدات انواع خودروی سواری، محصولات پتروشیمی و فولاد خام باشد که با در نظر گرفتن سهم بالای این سه قلم کالای استراتژیک در ارزش افزوده بخش صنعت انتظار می‌رود که رشد صنعت در سه ماه منتهی به خرداد سال جاری کماکان مثبت باشد.
گروه صنعت و معدن: وضعیت تولید در بهار 94 از خطر عمیق شدن رکود حکایت دارد؛ به طوری که بر اساس آمار منتشر شده از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت اغلب محصولات منتخب با رشد منفی یا با رشد مثبت بسیار کم نسبت به مدت مشابه سال گذشته روبه‌رو بوده‌اند. متولیان حوزه صنعت این وضعیت را نگران‌کننده توصیف کرده و معتقدند با کاهش تدریجی تولید، مطمئنا دوباره صنعت کشور با رشد منفی روبه‌رو خواهد شد. عدم اجرای درست سیاست‌های تعریف شده در بخش تقاضا عمده دلیلی است که منجر به کاهش تولید محصولات منتخب صنعتی، معدنی و شیمیایی و پلیمری شده است.

انتظار تولیدکنندگان برای لغو تحریم‌های بین‌المللی را می‌توان یکی از دلایل شدت گرفتن رکود تولید در مدت زمان مورد بررسی دانست. به گفته برخی فعالان صنعتی در حال حاضر تولیدکنندگان صنعتی منتظر مشخص شدن وضعیت قیمت‌ مواد اولیه در صورت لغو تحریم‌ها هستند و به این دلیل تولید خود را متوقف کرده‌اند که مبادا با تولید محصول گران‌قیمت، موفق به عرضه آن در بازار نشوند که با این شرایط می‌توان گفت تولیدکنندگان در انتظارند تا با ورود مواد اولیه ارزان‌تر بتوانند کالای ارزان‌تر و با هزینه سربار پایین‌تر تولید کنند. از سوی دیگر مشکل نقل و انتقال پول بین شرکت‌های ایرانی و خارجی هنوز برطرف نشده و این امیدواری وجود دارد که با لغو تحریم‌ها و حل مشکل نقل و انتقال پول، هزینه تولید از این محل تعدیل شود. موارد مذکور موجب شده تا از میان ۳۰ محصول منتخب صنعتی در سه ماه منتهی به خرداد، ۱۵ محصول افت تولید را در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته تجربه کنند، این در حالی است که تولید این محصولات در خرداد ماه نسبت به اردیبهشت سال جاری افت بیشتری را تجربه کرده‌اند، براساس آمار اعلام شده در خرداد ماه ۱۷ محصول با افت تولید مواجه بوده‌اند. از سوی دیگر از میان ۱۳ محصول منتخب معدنی و صنایع معدنی نیز در سه ماه منتهی به خرداد ۷ محصول افت تولید را در مقایسه با مدت مشابه سال قبل تجربه کردند که این روند در خرداد ماه نسبت به اردیبهشت ماه نیز تکرار شد. در خصوص کالاهای منتخب پتروشیمی نیز از میان ۱۵ محصول در سه ماه منتهی به خرداد ماه ۸ محصول در مقایسه با مدت مشابه سال قبل با افت تولید مواجه بوده‌اند که این افت در خرداد ماه نسبت به اردیبهشت ماه به ۹ محصول رسیده است.


در گزارش منتشر شده از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت آمده در بهار سال جاری اغلب محصولات منتخب با رشد منفی یا با رشد مثبت اندک مواجه بوده‌اند. در میان محصولات منتخب ارزیابی شده رشد تولید انواع خودرو سواری، محصولات پتروشیمی و فولاد خام موجب شده تا با در نظر گرفتن سهم بالای این سه قلم کالای استراتژیک در ارزش افزوده بخش صنعت انتظار داشته باشیم که رشد صنعت در سه ماه اول سال جاری کماکان مثبت باشد، اما در صورت ادامه این روند رشد صعودی سال گذشته متوقف خواهد شد. براساس آمار اعلام شده از سوی این وزارتخانه رشد بخش صنعت در سال 1393 برابر با 7/ 6 درصد بود اما کاهش تدریجی تولیدات صنعتی مطمئنا دوباره صنعت کشور را با رشد منفی مواجه خواهد کرد. کاهش تقاضا یکی دیگر از دلایلی است که این وزارتخانه افت تولید را به آن نسبت می‌دهد. در این گزارش آمده سیاست‌های دولت در زمینه خروج غیرتورمی از رکود، تمرکز عمده در بخش تولید یا همان عرضه است و سیاست‌های تعریف شده در بخش تقاضا به‌صورت جدی اجرا نشده است؛ روندی که با تحریک درست تقاضا می‌توان انتظار داشت که تولید محصولات منتخب از روند کاهشی خارج شوند. مسوولان این وزارتخانه معتقدند راهکار اساسی و اثربخش تحریک تقاضا اجرای برنامه‌های توسعه صادرات است. اما با توجه به ادامه روند کنونی احتمال بازگشت به دوران رکود با عمق بیشتر بیش از پیش خواهد بود.


منتخبان صنعتی

براساس آمار اعلام شده از میان ۳۰ محصول منتخب صنعتی در سه ماه منتهی به خرداد ماه کمباین، کامیون کشنده، نخ فلامنت پلی‌استر، انواع سواری، نخ سیستم پنبه‌ای و ترکیبی الیاف مصنوعی بیشترین رشد تولید را تجربه کرده‌اند. رشد سه ماهه این محصولات در حالی است که برخی از این محصولات در خرداد ماه نسبت به اردیبهشت ماه افت تولید را تجربه کرده‌اند. آمار اعلام شده بیانگر آن است که تولیدکنندگان کمباین در این مدت رشدی حدود ۲۰۸ درصدی را ثبت کرده‌اند. این بخش در خردادماه نسبت به ماه ماقبل نیز رشدی ۴۰۰ درصدی داشته است. رشد تولید کامیون کشنده نیز در این مدت بیش از ۴۸ درصد بوده، اما تولید این بخش در خرداد ماه نسبت به اردیبهشت ماه افتی ۶درصدی داشته است. نخ فلامنت پلی‌استر سومین محصولی است که در مدت زمان مورد بررسی رشد بیش از ۳۳ درصدی را ثبت کرده، رشد این بخش در خرداد ماه نسبت به اردیبهشت ماه نیز حدود ۲۵ درصد بوده است. انواع سواری نیز در این مدت رشدی در حدود ۲۷ درصد داشته است رشدی که در خرداد ماه نسبت به اردیبهشت ماه افت کرده به طوری که در این ماه خودروسازان افت ۳ درصدی را تجربه کردند. تولیدکنندگان نخ سیستم پنبه‌ای و ترکیبی الیاف مصنوعی نیز در این مدت رشدی در حدود ۱۴ درصد را تجربه کردند، اما در خرداد ماه تولیدکنندگان این محصول صنعتی نیز با افتی در حدود ۳ درصد مواجه بوده‌اند. اما در مدت زمان مورد بررسی تولیدکنندگان وانت، ماشین لباسشویی، تراکتور، الیاف اکریلیک و یخچال و فریزر با افت تولید مواجه بوده‌اند.


بر اساس آمار اعلام شده در میان 30 محصول منتخب صنعتی وانت با افتی در حدود 60 درصد بیشترین افت تولید را در مدت زمان مورد بررسی ثبت کرده است، ماشین لباسشویی دومین محصولی است که در مدت زمان مورد بررسی با افت بیش از 48 درصد همراه بود، نبود تقاضا برای خرید و رکود به وجود آمده در حوزه لوازم خانگی را شاید بتوان یکی از علل افت تولید این محصول صنعتی دانست.


تراکتور سومین محصول صنعتی است که در مدت زمان مورد بررسی افت تولید را تجربه کرد. تولید تراکتور نیز در این مدت با افت بیش از ۴۱ درصدی مواجه بوده ،اما مجموع الیاف اکریلیک تولید شده نیز در سه ماه منتهی به خرداد افتی در حدود ۴۰ درصد را در مقایسه با مدت مشابه سال قبل تجربه کرده است و تولیدکنندگان یخچال فریزر نیز در این مدت با افت ۵/ ۳۵ درصدی تولید مواجه بوده‌اند.


افت تولید بخشی از لوازم خانگی از جمله انواع تلویزیون، یخچال، فریزر و ماشین لباسشویی را می‌توان یکی از دلایل افت تولید پلی‌کربنات به‌عنوان یکی از مواد اولیه اصلی این صنعت دانست. براساس آمار اعلام شده تولید پلی‌کربنات در مدت زمان مورد بررسی افتی بیش از 73 درصد داشته و این در حالی است که درخرداد ماه نسبت به اردیبهشت ماه تولید این محصول پلیمری افتی 100 درصدی را تجربه کرده است. آمار مذکور همچنین از رشد بیش از 6 درصدی مجموع محصولات پلیمری و افت 27/ 0 درصدی از مجموع محصولات شیمیایی حکایت دارد.


منتخبان معدنی و صنایع معدنی

اما در میان ۱۳ کالای منتخب معدنی و صنایع معدنی در سه ماه منتهی به خرداد ماه ۷ محصول افت تولید را تجربه کردند، روندی که در خرداد ماه نسبت به اردیبهشت ماه نیز تکرار شد.


در این مدت شیشه جام، ظروف شیشه‌ای، ظروف چینی، چینی بهداشتی و شمش آلومینیوم رتبه اول تا پنجم را از لحاظ میزان رشد تولید کسب کرده‌اند و کنسانتره زغال‌سنگ، کاشی و سرامیک، سیمان، محصولات فولادی و سنگ‌آهن، پنج محصول دیگری هستند که در این مدت افت تولید را ثبت کرده‌اند. براساس این گزارش تولیدکنندگان شیشه جام در مدت زمان مورد بررسی در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته توانستند رشدی 22 درصدی را تجربه کنند. تولید ظروف شیشه‌ای نیز در خرداد ماه نسبت به مدت مشابه سال گذشته در حدود 20 درصد رشد داشته است. مجموع تولید ظروف چینی نیز در مدت زمان مورد بررسی رشدی در حدود 13 درصد را از آن خود کرد. چینی بهداشتی نیز در مقایسه با مدت مشابه سال قبل رشدی 5/ 7 درصدی را ثبت کرد اما رشد تولید شمش آلومینیوم به‌عنوان پنجمین محصول در مدت زمان مورد بررسی برابر با 5/ 4 درصد بوده است.


اما در میان محصولات منتخب معدنی و صنایع معدنی که افت تولید را تجربه کرده‌اند، در مدت زمان مورد بررسی بیشترین افت به کنسانتره زغال‌سنگ با افت بیش از ۶۳ درصدی بازمی‌گردد. کاشی و سرامیک نیز در این مدت افتی در حدود ۳۶ درصد را تجربه کرد اما سیمان نیز در این مدت افتی ۵/ ۱۲ درصدی را ثبت کرده و محصولات فولادی نیز در این مدت افت بیش از ۸ درصد را تجربه کرد و در جایگاه چهارم قرار گرفت، اما سنگ‌آهن پنجمین محصولی است که در این مدت افت تولید را تجربه کرد. براساس آمار اعلام شده افت این محصول معدنی بیش از ۴ درصد بوده است.

جو ناپایدار اتمسفر صنعتی