گروه صنعت و معدن: رشد شاخص تولید کارگاه‌های بزرگ صنعتی کشور در نیمه نخست امسال به قیمت‌های سال ۱۳۹۰ نسبت به مدت مشابه سال قبل به ۶/۶ درصد رسید. رشد ۶/۶ درصدی شاخص تولید در ۶ ماه نخست سال ۹۳ در حالی است که در بهار امسال نرخ رشد این شاخص نسبت به مدت مشابه سال قبل ۴/۹درصد گزارش شده بود که در تابستان امسال به ۴ درصد کاهش یافته است. بر اساس گزارشی که از سوی معاونت پژوهشی موسسه عالی آموزش و پژوهش مدیریت و برنامه‌ریزی منتشر شده، نرخ رشد شاخص تولید کارگاه‌های بزرگ صنعتی در فصل دوم نیز نسبت به فصل اول سال جاری با افت بسیاری مواجه بوده، به طوری که این نرخ معادل ۵/۱ درصد بوده که بسیار کمتر از رقم هم‌ارز آن در سال ۹۲ یعنی ۸/۶ درصد است.

از سوی دیگر، گزارش منتشر شده نشان‌دهنده آن است که از نرخ رشد ۲۴ رشته فعالیت صنعتی در فصل اول و دوم سال جاری ۱۰ فعالیت وضعیت رو به بهبود و ۱۴ فعالیت نیز وضعیت رو به افت داشته‌اند. اما نکته‌ای که باید مورد توجه قرار گیرد، وزن فعالیت‌هایی است که دارای شرایط رو به بهبود هستند. براساس این گزارش وزن این فعالیت‌ها در فصل اول و دوم سال ۹۲ که به‌عنوان مبنای محاسباتی سال ۹۳ قرار گرفته است حدود ۷ درصد صنایع بوده‌است به عبارت دیگر ۹۳ درصد وزن تولید مربوط به فعالیت‌هایی است که وضعیت آنها در فصل دوم در هر شرایطی بدتر از فصل اول سال ۹۳ بوده است.

همچنین براساس این گزارش تغییر وضعیت فعالیت‌های اقتصادی از نظر نرخ رشد و فراوانی آنها در فصل اول و دوم سال ۹۳ نیز بیانگر آن است که از مجموع ۲۴ رشته فعال صنعتی، فعالیت ۳ رشته دارای رشد مثبت بوده و رشد مثبت آنها افزایش یافته، ۶ رشته نیز دارای رشد مثبت بوده‌اند اما رشد مثبت آنها کاهش یافته، ۵ رشته فعال دارای رشد منفی بوده‌اند اما رشد آنها مثبت شده، ۶ رشته دارای روند مثبت بوده‌اند اما رشد آنها منفی شده، ۲ رشته دارای رشد منفی بوده‌اند و رشد منفی آنها کاهش یافته است، همچنین فعالیت ۲رشته نیز دارای رشد منفی بوده و رشد منفی آن افزایش یافته است.

رشد، مدیون خودروسازان

از سوی دیگر براساس نتایج جدول منتشر شده، ۴/۴واحد درصد از رشد ۶/۶ درصدی شاخص تولید صنایع بزرگ کشور مربوط به صنایع تولید وسایل نقلیه موتوری، تریلر و نیم‌تریلر است که در گروه صنایع خودرو قرار دارند. به عبارت دیگر ۶۷ درصد از رشد کشور در ۶ ماه نخست سال جاری از صنعت خودرو حاصل شده و مابقی یعنی ۳۳ درصد (۲/۲ واحد درصد از ۶/۶ درصد) از فعالیت‌های صنعتی دیگر حاصل شده است.

رفع تحریم‌های اعمال شده بر خودروسازی را می‌توان عمده عامل رشد این بخش در سال‌جاری دانست؛ رشدی که پیش‌بینی ادامه روند آن در ماه‌های آینده را از سوی برخی فعالان این صنعت به همراه داشت اما آمار اعلام شده بیانگر آن است که این رشد در فصل دوم سال کاهشی بوده است. به طوری که براساس داده‌های اعلام شده در ۶ ماه اول سال ۹۳ نرخ رشد صنایع خودرو ۹/۶۸ درصد و نرخ رشد سایر صنایع نیز ۴/۲ درصد شده بود، این در حالی که در فصل اول سال ۹۳ نرخ رشد خودروسازی ۲/۸۶ درصد و نرخ رشد سایر صنایع برابر با ۲/۵ درصد برآورد شده است. اما در فصل دوم سال جاری نرخ رشد خودروسازی به ۴/۵۷ درصد و سایر صنایع نیز به منفی ۲/۰ درصد رسید.

بر اساس گزارش منتشر شده می‌توان گفت قسمت عمده رشد تولید کارگاه‌های بزرگ صنعتی در فصل‌های اول و دوم و نیز ۶ ماه ۹۳، ناشی از رشد بالای صنعت خودرو است. سایر فعالیت‌های صنعتی، در فصل اول و دوم ۹۳ نسبت به دوره مشابه سال قبل، رشد ملایم اما کاهنده‌ای را تجربه کرده‌اند که در فصل دوم، علامت رقم نرخ رشد آنها منفی بوده است. این وضعیت، ضمن اینکه عدم توازن عمیق در رشد صنعتی را نمایان می‌سازد، خروج قطعی از وضعیت رکودی را نیز با چالش‌های اساسی روبه‌رو خواهد ساخت.

چالش صنعتی خروج از رکود