گروه بنگاه‌های اقتصادی: «ضرورت تشکیل هلدینگ‌های صادراتی برای صادرات کالاهای تولیدی واحدهای صنعتی کوچک»، «انتقاد از اقتصاد دولتی در کشور»، «انتقاد از کمبود منابع مالی برای راه‌اندازی و تکمیل فعالیت‌های صادراتی واحدهای صنعتی»، «ضعف مدیریتی در صنایع کوچک»، «تفکر سنتی و بی‌توجهی به بازار صنایع کوچک»، «تعرفه تجاری بالا برای صنایع کوچک»، «عدم تطابق استانداردها با بازارهای هدف» و «عدم شناخت مناسب و برنامه‌ریزی مناسب برای بازارهای صادراتی صنایع کوچک» از جمله چالش‌ها و راهکارهای مطرح شده برای بهبود وضعیت صنایع کوچک، در همایش تجلیل از بنگاه‌های کوچک صادراتی بود. این همایش که روز گذشته با حضور معاونان وزیر صنعت، معدن و تجارت، جمعی از مسوولان حوزه صادرات و فعالان صنایع کوچک برگزار شد، فرصتی بود تا در آن مباحث و چالش‌های پیش روی صنایع کوچک و چشم‌اندازها و راهکارهای آینده آن هر چند مختصر مطرح شود. معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت نیز در این آیین گفت که گزارشی از وضعیت و مشکلات صنایع کوچک و متوسط به رئیس‌جمهور ارائه می‌دهد. سیدمحمدعلی سیدابریشمی معتقد است: تجربه تلخ بنگاه‌های زودبازده مانع از ارائه تسهیلات جدید از سوی بانک‌ها به واحدهای صنعتی کوچک و متوسط شده است. این در حالی است که رئیس کل بانک مرکزی چندی پیش «سودآوری» را اولویت ارائه تسهیلات بانکی به صنایع کوچک و متوسط خواند و اشتغال‌زایی و زودبازده بودن را در اولویت بعدی نسبت به سوددهی ارزیابی کرد.

تجمیع تولیدات در قالب هلدینگ‌ها

معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت با اشاره به ضرورت تشکیل هلدینگ‌ها و کنسرسیوم‌های صادراتی برای صادرات کالاهای تولیدی واحدهای صنعتی کوچک گفت: نباید بازارهایی را که به سختی برای صادرات مهیا شده، به راحتی از دست داد.

ولی‌اله افخمی راد در همایش تجلیل از بنگاه‌های کوچک صادراتی گفت: باید در بخش تولید، برنامه‌ریزی‌های لازم برای ارائه کالاها و خدمات قابل عرضه به بازار داخل و خارج صورت گیرد؛ زیرا مادامی که بنگاه‌های تولیدی در تامین نیاز واحدهای داخلی مشکل داشته باشند، نمی‌توانند کالاهای مازاد را به بازارهای صادراتی عرضه کنند.

معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت افزود: اولین گام برای ورود به بازارهای صادراتی، رونق تولید رقابتی است و بنابراین باید برای افزایش تولید داخلی، ظرفیت‌سازی کرد.

وی تصریح کرد: دولت و فعالان بخش خصوصی هر یک در افزایش صادرات غیرنفتی سهم عمده‌ای دارند؛ به نحوی که واحدهای تولیدی باید با افزایش بهره‌وری و کیفیت، راه کالاهای ایرانی را به بازارهای صادراتی هموار کنند.

به گفته رئیس کل سازمان توسعه تجارت ایران، دولت نیز مقررات‌زدایی، ارائه تسهیلات، تعداد مجوزهای مورد نیاز برای صادرات و کوتاه کردن مسیر دریافت مجوزها را صورت دهد.

افخمی راد افزود: برای حضور در بازارهای صادراتی، باید به ماندگاری نیز توجه شود؛ چرا که نمی‌توان در یک بازار به سختی حضور یافت و در مقابل از آن به سرعت خارج شد.

وی گفت: واحدهای مقیاس کوچک و متوسط باید با تشکیل کنسرسیوم‌ها و هلدینگ‌ها، راه کالاهای تولیدی خود را در بازارهای صادراتی هموار کنند.

ارائه گزارش به رئیس‌جمهور

مدیرعامل سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی ایران نیز در این آیین از ارائه گزارش وضعیت و مشکلات صنایع کوچک و متوسط به رئیس‌جمهور در آینده‌ای نزدیک خبر داد و گفت: تجربه تلخ بنگاه‌های زودبازده مانع از ارائه تسهیلات جدید از سوی بانک‌ها به واحدهای صنعتی کوچک و متوسط شده است.

سیدمحمدعلی سیدابریشمی گفت: واحدهای صنعتی کوچک و متوسط در شرایط فعلی تنها راه خروج اقتصاد از رکود هستند؛ در حالی که هنوز این باور به وجود نیامده است. وی تصریح کرد: تجربه تلخ بنگاه‌های زودبازده مانع از ارائه تسهیلات جدید از سوی بانک‌ها به واحدهای صنعتی کوچک و متوسط شده که این امر دسترسی واحدها به منابع بانکی را مشکل کرده است.

تامین مالی ۱۰ درصد صادرات کشور

رئیس صندوق ضمانت صادرات ایران نیز با بیان اینکه واحدهای صنعتی برای راه‌اندازی و تکمیل فعالیت‌های صادراتی از کمبود منابع مالی رنج می‌برند، گفت: در حالی که اکنون تنها ۱۰ درصد صادرات کشور تامین مالی می‌شود، اما این رقم در دنیا بیش از ۶۰ درصد است. طاهر شه حامد تصریح کرد: این میزان تامین مالی صادرات متاسفانه با بیش از نرخ ۲۶ درصد صورت می‌گیرد که این موضوع کار را برای تولیدکنندگان و صادرکنندگان ما با هدف رقابت در بازار جهانی سخت و دشوار می‌سازد. وی با بیان اینکه نتوانستیم شرایط را فراهم کنیم تا منابع کافی با شرایط مناسب در اختیار صادرکنندگان قرار گیرد، افزود: صندوق ضمانت صادرات ابزارهای مختلفی را پیش‌بینی کرده که صادرکنندگان را قبل از حمل کالاهای خود مورد حمایت قرار می‌دهد. وی اظهارکرد: این صندوق، خرید دین اسناد صادراتی و اعتبار خریدار را فعال کرده به شرطی که سیستم بانکی هم در این خصوص صندوق ضمانت صادرات را یاری دهد تا صادرکنندگان بتوانند به صورت اعتباری کالاهای خود را به طرف خارجی بفروشند.

انتقاد از اقتصاد دولتی

دبیر کل اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران نیز در این همایش گفت: در حال حاضر اقتصاد ایران ۷۰ درصد دولتی است و طبق سیاست‌هایی که دولت جدید در پیش گرفته عزم راسخ این است که به خصوصی سازی و واگذاری پرداخته شود. حسین نقره‌کار شیرازی با بیان اینکه واقعیت نظام و دولت باید رسیدگی به وظایف حاکمیتی باشد، گفت:‌ اگر ۱۰۰ درصد کار به مردم واگذار شود اقتصاد ایران می‌تواند به جایگاه واقعی خود دست یابد.

وی با بیان اینکه هدف اتاق بازرگانی، صنایع و معادن قرار گرفتن در کنار صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی است، اظهار کرد: در حال حاضر ۳۴ اتاق صنایع و معادن در کشور فعالیت می‌کنند تا بتوانند پا به پای صنایع کوچک گام‌های بزرگی را بردارند. وی ادامه داد: در حال حاضر کشور با مشکلات فراوانی روبه‌رو است و شاید بتوان اصلی‌ترین مشکل را ورود به بازارهای جهانی عنوان کرد. نقره‌کار شیرازی معتقد است: شهرک‌های صنعتی در ابتدا باید در نظر بگیرند که چه کالایی را و به چه منظوری تولید می‌کنند و با توجه به جایگاه خوب ایران می‌توان گفت به زودی ایران در بازار صادراتی حرف‌های زیادی برای گفتن پیدا می‌کند. وی با بیان اینکه ایران می‌تواند به بازارهای سخت صادراتی نیز وارد شود، گفت: در حال حاضر نیز فرصت‌های صادراتی خوبی در دنیا داریم و تمام کشورها برای ورود به بازارهای بزرگ دنیا در ابتدا از کشورهای همسایه استفاده کرده‌اند.

ضعف مدیریتی و تفکر سنتی!

عزیزی نیز به‌عنوان نماینده واحدهای صنعتی صنایع کوچک گفت: صادرات در بعد کلان، موتور توسعه کشورها است و جایگاه ویژه‌ای در ارتقای کشورها دارد که منجر به افزایش فروش و کسب مهارت در تولید کالای نهایی می‌شود.

وی با بیان اینکه صادرات پایدار محور توسعه کشور است، گفت: ضعف مدیریتی و تفکر سنتی و بی‌توجهی به بازار یکی از عمده‌ترین مشکلات صنایع کوچک است. عزیزی ادامه داد: در صنایع کوچک قبل از هر چیزی باید به این موضوع توجه شود که کالا به چه منظور و با چه هدفی تولید می‌شود.

وی یکی دیگر از مشکلات صنایع کوچک را کمبود نقدینگی و سرمایه عنوان و اظهار کرد: شاید این مساله در کوتاه مدت با حمایت‌های دولت برطرف شود اما برای حل بلندمدت این مشکل باید بهره‌وری صنایع کوچک ارتقا پیدا کند. عزیزی با بیان اینکه نبود ثبات در قوانین صادرات و واردات یکی دیگر از مشکلات صنایع کوچک است، گفت:‌ اگر این مشکلات برطرف نشود صنایع کوچک جایگاه خود را از دست می‌دهند. نماینده واحدهای صنعتی صنایع کوچک گفت: عدم تناسب نرخ ارز با تورم، تعرفه تجاری بالا که صنایع کوچک را به خام فروشی وادار کرده است، اسناد اعتباری بانک، گمرک، حمل‌و‌نقل، بیمه، مالیات، تحریم‌ها، عدم تطابق استانداردها با بازارهای هدف، عدم شناخت مناسب و برنامه‌ریزی مناسب برای بازارهای صادراتی از دیگر مشکلات صنایع کوچک است. وی ادامه داد: اگر می‌خواهیم در صنایع کوچک موفق باشیم در درجه اول باید نسبت به صادرات متعهد شویم و برنامه‌ریزی دقیقی را در این راستا داشته باشیم. عزیزی گفت: پیشنهاد من این است که بانک اطلاعاتی جامع صنایع کوچک ایجاد شود، چراکه انجام طرح پایش سلامت صنایع کوچک و ایجاد کسب و کار در این راستا می‌تواند موثر باشد.

سهم ۱۰ درصدی صنایع کوچک از صادرات

معاون سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی نیز با بیان اینکه سهم صادرات واحدهای صنعتی کوچک ۱۰ درصد از مجموع صادرات کشور است، گفت: جهت‌گیری سازمان به سمت تدوین برنامه‌های اثربخش برای صنایع کوچک در راستای توسعه صادرات این صنایع است. غلامرضا سلیمانی اظهارکرد: هم اکنون تعداد ۸۱ هزار واحد صنایع کوچک به بهره‌برداری رسیده که سهم این صنایع از کل صنایع کشور ۹۲ درصد به شمار می‌آید.

وی مجموع اشتغال ایجاد شده در صنایع کوچک را حدود یک میلیون نفر برشمرد و گفت: سهم ارزش افزوده صنایع کوچک از مجموع ارزش افزوده صنعتی کشور نیز ۸/۱۶ درصد است. سلیمانی با اشاره به مشکلات فراروی واحدهای صنعتی کوچک، افزود: کمبود متخصص در حوزه‌های مختلف، پایین بودن سطح فناوری و

ارزش افزوده، فعالیت مجزا و غیرشبکه، عدم وجود بخش‌های تحقیق و توسعه و عدم دسترسی مناسب به منابع مالی از جمله مشکلات صنایع کوچک در کشور است.