واکنش صنایع روغنی به جنجال پالم

گروه صنعت و معدن: هیاهوی ایجاد شده بر سر استفاده از روغن پالم در محصولات لبنی و روغن خوراکی پای بهارستان‌نشین‌ها را نیز به میان آورد، به طوری که روز گذشته رئیس مجلس شورای اسلامی دستور رسیدگی به موضوع روغن پالم در کمیسیون بهداشت مجلس را صادر کرد. خبر استفاده از روغن پالم اولین بار توسط وزیر بهداشت مطرح و پس از آن جنجال بر سر اثر سوء این روغن بر بخش سلامت مردم آغاز شد اما با گذشت نزدیک به یک هفته هنوز هیچ منبع موثقی مُهر تایید بر مضر بودن یا نبودن این روغن نزده و این امر تنها سردرگمی مصرف‌کنندگان را به همراه داشته است. سوالی که این روزها شاید ذهن بسیاری از مصرف‌کنندگان را به خود درگیر کرده باشد این است که این روغن پرهیاهو چیست؟ در تعریف روغن پالم می‌توان گفت این روغن در کشورهای اندونزی- مالزی و بعضا کشورهای آفریقایی و از دانه گیاهی به نام پالم استحصال می‌شود. به گفته لطف‌الله نائب‌زاده، عضو هیات‌مدیره انجمن صنایع لبنی، در کشورهای مختلف از این روغن در صنایع غذایی استفاده می‌کنند و در ایران نیز نزدیک ۵۰ درصد روغن وارداتی، روغن پالم است که علاوه بر مصرف در صنایع غذایی به صورت روغن خوراکی نیز عرضه می‌شود. وی همچنین می‌گوید: روغن پالم در رده روغن‌های گیاهی طبقه‌بندی می‌شود و تفاوت آن با سایر روغن‌های گیاهی نظیر روغن سویا - آفتابگردان- کانولا- در طیف کربوهیدرات‌های آنها و میزان اسید چرب و عامل ذوب شوندگی آنها است.

مجلسی‌ها به میدان آمدند

از سوی دیگر هرچند تولیدکنندگان از بی‌ضرر بودن روغن پالم سخن می‌گویند و استفاده از این روغن را در دنیا مرسوم اعلام می‌کنند، بهارستان‌نشین‌ها از پیگیری تخلف صورت‌گرفته از سوی تولیدکنندگان خبر می‌دهند. در این خصوص رئیس کمیسیون بهداشت مجلس شورای اسلامی از دستور لاریجانی به کمیسیون بهداشت برای رسیدگی به موضوع استفاده از روغن پالم در شیر و لبنیات خبر داده و به «ایسنا» می‌گوید: در جلسه دیروز کمیسیون بهداشت به صورت اجمالی مساله وجود روغن پالم در لبنیات را بررسی کردیم. همچنین به دلیل اینکه مساله شیر نیز به صورت غیرمنتظره‌ای مطرح شد، در حاشیه جلسه کمیسیون این موضوع را بررسی کردیم.

رئیس کمیسیون بهداشت مجلس شورای اسلامی تاکید کرد: روز یکشنبه هفته آینده قرار است جلسه‌ای با حضور مسوولان وزارت بهداشت و سازمان استاندارد برای بررسی این موضوع تشکیل شود.

واحدهای تولیدی زیر نظر ناظران بهداشت

در این خصوص دبیر انجمن صنایع روغن‌ نباتی نیز در جمع خبرنگاران با بیان اینکه ناظران وزارت بهداشت و سازمان استاندارد در خطوط تولید صنایع حضور دارند و اگر تخلفی در مورد استفاده از روغن پالم در واحدهای صنعتی صورت گرفته است، باید به جای ایجاد نگرانی برای مردم، با متخلف برخورد شود، اظهار کرد: وقتی مدیری با تخلف در یک واحد تولیدی روبه‌رو می‌شود، بهتر است به جای رسانه‌ای کردن آن مساله و ایجاد نگرانی بین مردم، به برخورد با واحد متخلف بپردازد.

محمد قبله تصریح کرد: از سال ۸۶ که قیمت‌گذاری محصولات لبنی تا ۲/۵ درصد چربی مشمول قانون تعزیرات حکومتی و محصولات با میزان چربی بالای ۵/۲ درصد از نظر قیمت‌گذاری آزاد اعلام شد، قابل پیش‌بینی بود که ممکن است برخی واحدهای تولیدی برای اینکه محصولات خود را بدون زیان عرضه کنند، به استفاده از برخی مواد اولیه ارزان‌تر روی آوردند.

قبله تصریح کرد: واردات روغن پالم از سال ۶۱ آغاز و در سال ۸۶ اداره نظارت بر مواد غذایی و بهداشتی وزارت بهداشت مجوز استفاده از روغن پالم در صنعت روغن نباتی را صادر کرد.

به گفته دبیر انجمن روغن نباتی، در سال ۸۶، ۲۸ درصد ترکیب روغن وارداتی به کشور به روغن پالم اختصاص داشت که این رقم در سال ۸۷ به ۵۷ درصد، سال ۸۸ به ۵۰ درصد، سال ۸۹ به ۴۴ درصد، سال ۹۰ به ۴۶ درصد و سال ۹۱ به ۴۴ درصد و سال ۹۲ نیز به ۴۶ درصد رسید.

به گفته وی، ۴۰ درصد تجارت روغن خام دنیا به روغن پالم اختصاص دارد و در حال حاضر کشور مالزی سالانه ۱۶ میلیون تن روغن پالم تولید می‌کند که ۱۰ میلیون تن آن صادر و ۶ میلیون تن نیز در داخل این کشور مصرف می‌شود. وی اظهار کرد: سال گذشته در شورای تولید و توزیع روغن‌ نباتی، ترکیب واردات روغن با اختصاص ۳۰ درصد به روغن پالم، ۵۰ درصد به روغن سویا و ۲۰ درصد به روغن آفتابگردان مصوب شد تا این ترکیب در سال ۹۳ توسط وزارت صنعت و انجمن روغن رعایت شود.

قبله با بیان اینکه هیچ کالایی بدون تاییدیه وزارت بهداشت نمی‌تواند از کارخانه‌ خارج شود، گفت: نماینده وزارت بهداشت در هر کارخانه صنایع غذایی حضور دارد و تولید هر کالایی با استفاده از روغن پالم با نظارت وزارت بهداشت انجام می‌شود.

واردات روغن پالم مجاز است

وی در مورد استفاده از روغن پالم در روغن مایع نیز گفت: استفاده از روغن پالم در روغن نباتی در حد مجاز زیانی ندارد بلکه اگر میزان مصرف روغن زیاد باشد، زیان ناشی از آن متوجه فرد خواهد شد.

قبله با بیان اینکه ۳۰ درصد از ترکیبات روغن سرخ‌کردنی به روغن پالم اختصاص دارد، در پاسخ به اینکه گفته می‌شود پس از اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها به کارخانه‌های صنایع غذایی اجازه داده شد برای کاهش قیمت تمام‌شده تولید از روغن پالم استفاده کنند، گفت: از این موضوع اطلاعی ندارم، اما با توجه به اینکه از سال ۸۷ تا ۹۱ میزان واردات روغن پالم یکسان بوده و افزایشی در واردات نداشته‌ایم نمی‌توان گفت برای کنترل قیمت چنین مجوزی صادر شده باشد.

دبیر انجمن روغن‌نباتی درخصوص ترکیب واردات روغن برای سال ۹۳ نیز عنوان کرد: برای سال جاری واردات ۳۰ درصد روغن پالم، ۵۰ درصد روغن سویا و ۲۰ درصد روغن آفتابگردان پیش‌بینی شده است.

قبله در پاسخ به این سوال که گفته می‌شود ۹۵ درصد روغن پالم وارداتی، در صنعت روغن‌نباتی مورد استفاده قرار می‌گیرد و بقیه آن در صنایع لبنی مصرف می‌شود، نیز گفت: از نظر ما ۱۰۰ درصد روغن پالم وارداتی، وارد صنعت روغن می‌شود زیرا ما تولیدکننده روغن هستیم و اگر قرار باشد روغنی به صنایعی دیگر وارد شود، باید توسط صنعت روغن‌نباتی تولید شود. وی در واکنش به اظهارات مطرح شده مبنی بر سرطان‌زا بودن روغن پالم گفت: چه تفاوتی بین روغن پالم و سویا وجود دارد که پالم را سرطان‌زا می‌دانند. اختلاف روغن سویا، آفتابگردان یا پالم از نظر ترکیبات چه چیزی است که روغن پالم را سرطان‌زا می‌دانند؟

در این خصوص کوشا نائب‌زاده، عضو هیات علمی دانشگاه آزاد نیز با بیان اینکه روغن پالم کاربرد خاص خود را دارد، می‌گوید: نمی‌توان در خصوص مضر بودن یا نبودن روغن پالم اظهار نظر کرد اما اینکه در شیر یا روغن نباتی از این روغن استفاده شود تفاوتی وجود ندارد با این حال شما مجاز نیستید که در شیر پرچرب به غیر از چربی شیر از چربی دیگری استفاده کنید.

منوچهر بهمئی، عضو انجمن روغن نباتی نیز با بیان اینکه ۶۰ میلیون تن روغن پالم در دنیا تولید می‌شود، می‌گوید: حدود ۳۵ درصد از روغن تولیدی در دنیا را روغن پالم تشکیل می‌دهد و میزان مصرف ایران حدود ۷۶۰ هزار تن است و با این میزان ایران در رتبه ۱۵ دنیا قرار دارد.

عضو انجمن روغن نباتی در مورد دلیل عدم ذکر نام روغن خام مصرفی روی برچسب روغن نباتی، نیز گفت: به دلیل مسائلی مانند در دسترس نبودن برخی انواع روغن خام در بعضی مقاطع زمانی، نمی‌توانیم به طور دقیق روغن خام مصرفی در تولید روغن نباتی را ذکر کنیم.

بهمئی با بیان اینکه نقطه ذوب روغن پالم ۳۶ درجه است، اظهار کرد: در تولید روغن‌نباتی از اولئین با درجه ذوب ۲۰ یا سوپر اولئین با دمای کدرشدن ۱۲ درجه استفاده می‌شود که البته در روغن سرخ‌کردنی از روغن سوپر اولئین که کاملا مایع است، استفاده می‌شود.

به گفته وی، حدود ۵۰ درصد ترکیب روغن سرخ‌کردنی را سوپر اولئین تشکیل می‌دهد. وی در پاسخ به این سوال که چرا روی بسته‌بندی روغن‌نباتی به طور مشخص عنوان نمی‌شود که از چه نوع روغن خامی استفاده شده است و تنها با ذکر نام چند نوع روغن خام بین اسم آنها واژه «یا» استفاده می‌شود مانند «روغن ذرت یا کلزا یا ...» گفت: وزارت بهداشت از ما خواسته تا روی بسته‌بندی عنوان کنیم که از چه روغنی استفاده شده است، ولی با توجه به تغییر مواد اولیه به دلیل مسائلی مانند در دسترس بودن، ممکن است در هر مقطع زمانی از یک نوع روغن خام استفاده شود و ما نمی‌توانیم هر دفعه برچسب بسته‌بندی روغن را تغییر دهیم.

به گفته بهمئی، در حال حاضر از نظر تناژ تولیدی روغن در دنیا، رقابت بین روغن سویا و پالم است و ۳۵ درصد روغن تولیدی در دنیا به روغن پالم اختصاص دارد.