ورود چین برای تامین کالاهای اساسی ایران

گروه صنعت و معدن- همزمان با افزایش محدودیت‌های بین‌المللی از سال گذشته تاکنون، بیش از کمبود منابع ارزی، نقل و انتقال ارز بین کشورهای دیگر و ایران در توسعه روابط تجاری، روند صادرات و واردات کالا را با مشکل اساسی روبه‌رو کرد. در این میان، تهاتر کالا به جای دریافت ارز حاصل از صادرات، از جمله راهکارهایی بوده که دولتمردان آن را در ماه‌های اخیر در دستور کار قرار دادند. البته چالشی که در مورد تهاتر کالا به جای ارز مطرح است، تعیین کالاهای مورد تبادل است. حال مسوولان جدید وزارت صنعت، معدن و تجارت در دیداری که با یک هیات اقتصادی- تجاری چینی داشتند، خواستار گسترش روابط تجاری، صنعتی و معدنی بین دو کشور شدند و در زمینه تامین برخی از کالاهای اساسی مورد نیاز بحث و گفت‌و‌گو کردند. چین از جمله کشورهای اصلی واردکننده نفت از ایران است که بعد از تحریم‌های بین‌المللی روند انتقال ارز از این کشور به ایران با مشکلاتی روبه‌رو شد. همچنین حجم مبادلات تجاری دو کشور ایران و چین در سال ۲۰۱۲ میلادی و با وجود تحریم‌های بین‌المللی بدون احتساب نفت، بالغ بر ۵/۱۳ میلیارد دلار ارزیابی شده که از این رقم ۴/۵ میلیارد دلار آن صادرات ایران به چین و ۱/۸میلیارد دلار آن واردات ایران از چین است. بر اساس آمار گمرک ایران، حجم مبادلات دو کشور با احتساب نفت نیز حدود ۳۰ میلیارد دلار ارزیابی می‌شود. به گزارش «دنیای اقتصاد»، بر اساس گزارش گمرک ایران در پنج ماه منتهی به مرداد ماه امسال، از مجموع صادرات غیرنفتی کشور (به ارزش ۱۵میلیارد و ۱۹۲میلیون دلار) بیشترین میزان کالاهای صادراتی به کشور چین به ارزش ۲میلیارد و ۵۴۰ میلیون دلار بود. همچنین در پنج ‌ماه منتهی به مرداد ماه سال جاری، چین دومین کشور از پنج کشور عمده صادرکننده کالا به ایران محسوب شده؛ به طوری که از مجموع کالاهای وارداتی (به ارزش ۱۶میلیارد و ۳۰۷ میلیون دلار) سه میلیارد و ۲میلیون دلار از چین وارد کشور شده است.

حال در شرایطی که دولت یازدهم یکی از اولویت‌های کاری خود را تامین کالاهای اساسی مورد نیاز مردم قرار داده، مسوولان وزارت صنعت در صدد واردات برخی از این اقلام از کشور چین هستند.

گسترش روابط تجاری ایران و چین

در این مورد، وزیر صنعت، معدن و تجارت روز یکشنبه در ملاقات با یک هیات اقتصادی- تجاری چینی در مورد موضوعات تجاری از جمله تامین برخی کالاهای اساسی بحث و گفت‌و‌گو کرد.

محمدرضا نعمت‌زاده با اشاره به روابط تجاری گسترده ایران و چین گفت: چین به عنوان یک شریک راهبردی و اولویت دار برای ایران از اهمیت خاصی برخوردار است و خوشبختانه روند رو به رشد تجارت با این کشور این اهمیت را به خوبی نشان می‌دهد. نعمت‌زاده با اشاره به همکاری‌های خوب هیات تجاری چینی اظهار امیدواری کرد که این همکاری‌ها گسترش یابد.

امضای تفاهم‌نامه همکاری هیات تجاری چینی با شرکت بازرگانی دولتی و نهایی شدن این تفاهم‌نامه در خصوص تامین برخی کالاها که به امضای طرف چینی رسیده، از دیگر موارد تاکید شده از سوی وزیر صنعت، معدن و تجارت در این نشست بود. همچنین همکاری در زمینه تامین مالی شرکت‌های ایرانی در قالب تفاهم نامه با بانک مرکزی و شرکت بازرگانی داخلی ( که تاکنون اجرایی نشده است) از دیگر مواردی بود که نعمت زاده بر آن تاکید ویژه داشت. در ادامه هیات چینی نیز تمایل خود را برای سرمایه‌گذاری در بخش‌های صنعتی و معدنی اعلام کرد.

وابستگی به واردات نهاده‌های دامی

تلاش دولت برای تامین به‌موقع کالاهای اساسی مورد نیاز کشور در حالی است که مدیرکل تامین و توزیع کالای وزارت صنعت، معدن و تجارت با اشاره به نیاز سالانه کشور به برخی از کالاهای اساسی اعلام کرد: نیاز سالانه کشور به گوشت مرغ حدود دو میلیون تن و گوشت قرمز یک میلیون و ۲۰۰ هزار تن است. بر اساس گزارش خبرگزاری «مهر»، علی پورکاوه گفت: ظرفیت‌های لازم برای تولید و تامین کل گوشت مرغ مصرفی و بیش از ۸۰ درصد از گوشت قرمز مورد نیاز (یک میلیون تن) در داخل وجود دارد.

وی با بیان اینکه تولید گوشت مرغ و گوشت قرمز به واردات بخشی از نهاده‌های دامی وابسته است، اظهار کرد: در صورت تامین ارز واردات نهاده‌های دامی، تامین نقدینگی واحدهای تولیدی، رفع موانع و مشکلات از سر راه تولید و نیز اطمینان بخشی برای خرید مواد مورد نیاز تولید، امکان تولید به اندازه نیاز داخلی وجود دارد. پورکاوه در این حال تاکید کرد: در صورت تامین نشدن نیازهای واحدهای تولیدی ، بخشی از گوشت مرغ و قرمز مصرفی با واردات تامین خواهد شد.

ذخیره مناسب کالاهای اساسی

از سوی دیگر، معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت نیز از ذخیره مطمئن کالاهای اساسی در کشور خبر داد. به گفته حسن رادمرد، بر اساس برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت اقلام مورد نیاز تامین خواهد شد. برای عید قربان و ماه محرم و صفر نیز برنامه‌ریزی‌های لازم صورت گرفته تا بتوان مایحتاج مردم در آن زمان را نیز بدون مشکل تامین کرد. وی گفت: هم‌اکنون کار ترخیص برخی از اقلام اساسی در گمرک‌ها در حال انجام است و با توجه به ذخیره‌ای که در شبکه وجود دارد، کمبود کالا در کشور وجود ندارد.

مابه‌التفاوت ارز نرسید!

معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت در حالی اعلام می‌کند که ترخیص اقلام اساسی از گمرک‌ها کشور در حال انجام است که برخی از فعالان بخش خصوصی از عدم تامین مابه‌التفاوت ارز کالاهای اساسی خبر می‌دهند. پیش از این دولت از بازگشت دلار مرجع با قیمت ۱۲۲۶ تومانی برای کالاهای اساسی خبر داده بود تا جلوی افزایش قیمت کالاها را در بازار بگیرد. بر این اساس مسوولان وزارت صنعت، معدن و تجارت اعلام کردند همه کالاها با نرخ ارز مبادله‌ای وارد کشور می‌شوند، اما برای برخی از اقلام اساسی و برای آنکه این کالاها افزایش قیمت نداشته باشند، مابه‌التفاوت دلار مرجع ۱۲۲۶ تومانی و دلار مبادله‌ای ۲۴۷۷ تومانی را دولت از محلی که در بودجه پیش‌بینی می‌شود، پرداخت می‌کند.

با این حال یک عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی ایران در این رابطه می‌گوید: قرار بود طی هفته قبل دستورالعمل بانک مرکزی مبنی بر اختصاص ارز مرجع برای ترخیص کالاهای اساسی صادر شود، ولی این اتفاق هنوز رخ نداده است.

مسعود دانشمند، رییس کمیسیون حمل و نقل اتاق بازرگانی ایران در گفت‌وگو «ایسنا»، گفت: تا زمانی که دستورالعمل بانک مرکزی صادر نشده، امکان ترخیص کالاها از گمرک وجود ندارد.

دانشمند با تاکید بر اینکه پرداخت مابه‌التفاوت ارز مرجع و ارز مبادله‌ای به کالاهای اساسی هنوز اجرایی نشده است، تصریح کرد: کشتی‌هایی که حامل کالاهای اساسی بوده‌اند، هنوز بار آنها به گمرک‌های داخلی اظهار نشده و همچنان در کشتی مانده است. رییس کمیسیون حمل و نقل اتاق بازرگانی ایران تصریح کرد: تا زمانی که بار این کشتی‌ها تخلیه نشده گمرک نمی تواند آماری از میزان کالاهای اساسی در بندرها ارائه کند. وی در پایان گفت: تا زمانی که اظهارنامه ترخیص این کالاها به گمرک داده نشود از میزان انباشت این کالاها آماری وجود ندارد.