ضعف بخش خصوصی برای صادرات سنگ تزئینی

ایرنا - بررسی عملکرد سال گذشته تولید و صادرات سنگ تزئینی ونما نشان می دهد که شرکت‌های ایرانی از مجموع تولید خود، کمتر از پنج درصد آن را صادر کردند که نشانه ضعف بخش خصوصی و شاید عدم ثبات قوانین باشد. آمارهای منتشر شده نشان می‌دهد که سال ۱۳۹۱ بالغ بر ۱۴ میلیون تن سنگ تزئینی و نما در کشور تولید شده که ۶۲۰ هزار تن معادل کمتر از پنج درصد آن صادر شده است. دست‌اندرکاران و فعالان بازار سنگ تزئینی و نما از نبود ثبات قوانین و تغییر تعرفه‌ها سخن به میان می‌آورند، در حالی که به نظر می‌رسد این موضوع در واقع توجیه ضعف عملکرد در این زمینه است. ایران نزدیک به دو دهه گذشته همواره بین پنج کشور اول تولیدکننده سنگ تزئینی و نما معرفی شده که گاهی در رتبه دوم و زمانی در رده سوم قرار داشته است، اما آمارهای سالانه گواهی می‌دهد که در این بخش نتوانسته‌ایم در بین صادرکنندگان برتر جایی داشته باشیم. بررسی‌های صورت گرفته در خصوص شمار واحدهای سنگبری در کشور نشان می‌دهد که اکنون تعداد شش هزار و ۵۰۰ واحد سنگبری در کشور فعالیت دارند، اما مشکل عمده این سنگبری‌ها ماشین‌آلات فرسوده و غیر استاندارد است. بروز شرایط تحریم یکی از دلایل عدم نوسازی و تجهیز کارگاه‌های سنگبری به ماشین‌آلات نوین شده است، اما همچنان بازار داخلی نیز عاملی شده که تولیدکنندگان کمتر به فکر صادرات محصولات این بخش باشند و تولیدات خود را در داخل کشور عرضه می‌کنند و تلاشی برای صادرات صورت نمی‌گیرد. صنعت سنگ ایران در سال‌های آغازین بعد از پیروزی انقلاب اسلامی با مشکل بهره‌برداری به روش انفجاری مواجه بود، اما با برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته از سوی دولت‌ها و وزارتخانه ذی‌ربط امروز، روش انفجاری منسوخ شده و بهره‌گیری از سیم برش الماسه همسو با سایر نقاط جهان به مورد اجرا گذاشته می‌شود، ولی همچنان با ضعف بازاریابی در زمینه صادرات مواجه هستیم. مهرداد صادقیان فعال بازار سنگ تزئینی در این خصوص معتقد است: بعضی از کشورهای رقیب ایران به منظور حمایت از صادرات سنگ، یارانه در زمینه حمل و نقل اختصاص می‌دهند، معافیت‌های گمرکی را به مورد اجرا می‌گذارند، اما در ایران همچنان فعالان این بخش چشم انتظار حمایت‌های دولت به منظور برطرف ساختن موانع هستند. به اعتقاد وی، تامین مواد اولیه و ابزار مورد نیاز به منظور تولید کیفی یکی از دغدغه‌های تولیدکنندگان است، اما همچنان شرکت‌ها باید برای حضور در بازارهای بین‌المللی به جنگ مشکلات و موانع پیش رو بروند. ارزش صادرات سنگ تزئینی در سال گذشته ۱۷۶ میلیون دلار اعلام شد، در حالی که در این بخش در سال ۱۳۹۱ تعداد یک هزار و ۴۵۰ معدن فعال بودند. امروز ایتالیا با داشتن ۸۶ معدن سنگ تزئینی و نما از صادرکنندگان برتر این بخش محسوب می‌شود و در گذشته، سال‌ها سنگ ایران را به شکل خام وارد و با ارزش افزوده قابل توجه به اقصی نقاط جهان به نام سنگ ایتالیا صادر می‌کرد. بر اساس برآوردهای جهانی، مصرف سنگ تزئینی از ۸۸۶ میلیون متر مربع در سال ۲۰۰۴ (۱۳۸۳) به ۹/۴ میلیارد مترمربع در سال ۲۰۲۵ خواهد رسید. بررسی بازارهای صادراتی نشان می‌دهد که کشورهای هند، چین و ترکیه سه کشور شاخص در صادرات سنگ تزئینی و نما به شمار می‌روند. گزارش‌های منتشر شده در سال ۱۳۸۸ نشان داد که ذخیره احتمالی ایران در زمینه سنگ تزئینی و نما بالغ بر ۷/۳ میلیارد تن است که از این رقم ۳/۳ میلیارد تن آن ذخیره قطعی است. تشکل‌های حرفه‌ای در بخش‌های مختلف بیش از یک دهه در کشور فعالیت دارند و شماری از آنها سوابق بیشتری دارند، اما تاکنون در عرصه رسانه‌ای پاسخگوی علل ضعف در این بخش نبوده‌اند انتظار می‌رود دولت یازدهم در بخش صادرات، مساله ضعف فعالیت صادراتی در این زمینه را مورد بررسی دقیق قرار دهد و با برنامه‌ریزی جدی مانع از خواب سرمایه ملی در کشور شود و با ارزش افزوده هر چه بیشتر، بازارهای جدیدی را برای صادرات سنگ ایران باز کند.