مهم‌ترین بحث روز اقتصادی و حتی اجتماعی مساله اصلاح قیمت‌های شیر و فرآورده‌های لبنی بود.

به گزارش خبرگزاری موج، در پی تشدید بحران ریشه دار در صنایع لبنی و موافقت شورای عالی اقتصاد با افزایش ۱۰‌درصدی قیمت شیر یارانه‌ای، پنیر UF و ماست ۵/۲‌درصد چربی (که بعدها به چهار‌درصد افزایش یافت) این بحث به اوج خود رسیده است و سپس تحت‌الشعاع مساله بنزین در محاق باقی بماند و همین فراموشی مساله از سوی برخی شرکت‌های خصوصی فرصت خوبی برای افزایش غیر منطقی قیمت محصولات لبنی ایجاد کرد و موجب شد مشکلات این صنعت برای تولیدکنندگان بزرگ و مردم همچنان باقی بماند. واقعیت این است که اذهان عمومی به تبع فضای رسانه‌ای کشور، موضوع بنزین مصرفی خودروها را بر شیر و لبنیات مورد نیاز بدن صاحب خودروها ارجح دانست.در این نوشتار سعی خواهیم کرد ابعاد مختلف همین مشکلات و راهکارهای آن را مورد بررسی قرار دهیم:

مشکلات صنعت شیر و لبنیات

هر صنعتی که واحدهای آن با حدود نیمی از ظرفیت به فعالیت خود ادامه دهد، حتما دچار چالش، مشکل و یا لااقل رکود است، صنایع شیر و لبنیات کشور ما نیز از این قاعده کلی مستثنی نیست.

اما ریشه این مشکلات چیست و راهکارهای حل آن کدام است؟ برای پاسخ گفتن به این سوال بایستی در ابتدا به‌ترکیب هزینه‌های قیمت تمام شده شیر و محصولات لبنی پر مصرف توجه شود.

قیمت شیرخام ۷۰‌درصد، مواد اولیه ۱۱‌درصد، هزینه‌های بسته بندی هفت‌درصد، هزینه دستمزد پنج‌درصد و سایر هزینه‌های سربار، نگهداری و حمل و نقل حدود هفت‌درصد است.

بزرگترین مساله صنعت شیر در کشور دریافت و تولید غیرصنعتی آن است هم اینک تعداد واحدهای تولید شیرخام صنعتی در کشور به اندازه کافی نبوده و مابقی به صورت سنتی و در سطح کشور پراکنده است.

از طرفی به دلیل اینکه مبنای محاسبه یارانه شیر، شیرخام است، دولت نرخ خریداری شیر خام را خود تعیین می‌کند و واحدهای تولید و عرضه کننده محصولات لبنی یارانه‌ای چنانچه شیرخام را با قیمت بالاتری خریداری ‌کنند بایستی مابه‌التفاوت آن را از جیب پرداخت کنند.

به همین سبب همواره بین تولید‌کنندگان شیرخام و کارخانه‌های تولید محصولات لبنی، به خصوص محصولات یارانه‌ای یک چالش اساسی بر سر قیمت وجود دارد.

پر واضح است که صنعت فرآوری لبنیات با زیان انبوهی مواجه شده است که ضرر آن نه تنها خود، بلکه درنهایت به مردم خواهد رسید. به عنوان مثال یکی از شرکت‌های کشور (صنایع شیر ایران) فقط بابت سه قلم کالا شامل شیر و ماست پاستوریزه و پنیر UF رقمی برابر ۵/۳۲میلیارد تومان زیان داشته است.

راهکارها

به نظر می‌رسد دولت باید راهکارهای دیگری را برای تامین هم زمان خواست تولید‌کنندگان و مصرف کننده شیر و فرآورده‌های لبنی چاره جویی کند که از جمله این تمهیدات می‌تواند تبدیل یارانه شیر از روش فعلی به اعطای یارانه بیشتر برای شیر رایگان و ارزان مدارس از ابتدایی تا دانشگاه‌ها و مراکز درمانی و افزایش میزان یارانه شیر و فرآورده‌های لبنی از محل صرفه جویی بنزین یارانه‌ای تامین معافیت تجمیع عوارض و حتی معافیت‌های مالیاتی، پرداخت تسهیلات ارزان به بخش کشاورزی و... باشد. گرچه اصلاح قیمتها و یکسان سازی آن برای تمامی تولید‌کنندگان در این مقطع تنها راه‌ نجات صنعت لبنیات کشور است.