روح‌ا... شرفیان اردکانی *

sharafianar@alum.sharif.edu

بخش نخست این مقاله روز هفتم تیر به چاپ رسید اینک بخش دوم و پایانی آن از نظر خوانندگان محترم می‌گذرد: در برهه توسعه اقتصادی، خرید ماشین آلات و تجهیزات همراه با انتقال تکنولوژی (در حد دانش فنی) برای کشورهای در حال توسعه و تشنه تکنولوژی و فن، با توجه به عدم اشراف بر کلیت زمینه فنی، معمولا بسیار گرانتر از حد معمول آن انجام می‌شود. عدم آگاهی از ارتباط دو سویه میزان نیاز و حجم تکنولوژی ارائه شده نیز به این مساله دامن می‌زند. در حالی که نیاز به توسعه و پیشرفت صنایع داخلی و ایجاد ارزش افزوده در صنعت با اجرای خطوط تولیدی آینده‌دار قابل بررسی است، می‌توان با تکیه بر توانایی‌های داخلی و کسب دانش جدید به همراه ظرفیت‌های کسب شده، با اجرای درست و هدفمند قراردادهای سرمایه‌گذاری خارجی، شالوده تحقیق و توسعه با دیدگاه کسب و کار بازار داخلی در وهله اول و در پی آن خارجی را پایه‌ریزی کرد.

بخش دوم تدوین استراتژی جهت واحد تحقیق و توسعه، شامل نگاه و نتیجه‌گیری از تحولات لحظه‌ای کنونی در صنعت و اقتصاد خارجی است. تغییرات در شکل‌گیری و الحاق شرکت‌ها، شروع دوره‌های جدید در خلق و نمو تکنولوژی و شرایط بازارها از ویژگی‌های بارز تحولات نوین عرصه اقتصاد خارجی است. در این مقال برداشت‌های مناسب از تغییرات همراه با پیش‌بینی درست از آینده تحولات و نتیجه‌گیری متناسب با نوع و چگونگی تحولات به عنوان قدم اول شناخته می‌شود. شناسایی و تعریف جهت‌گیری‌های بر مبنای سود و درک دوره‌های آغازهای تکنولوژی‌ها بسیار با اهمیت است. مهم‌تر اینکه وجه اقتصادی و بازار متحول آینده می‌باید به عنوان فاکتور پراهمیت در تعیین فاز اجرایی تحقیقات داخلی، در نظر گرفته شود. ارائه فن و یا مشارکت در تولید و نمو علم با رویکرد اقتصادی باعث می‌شود که شرکت در عرصه جهانی وارد شده و به راحتی امکان حذف نداشته باشد.

در هر دو بخش به صورت مجزا می‌باید توجیه اقتصادی در نظر گرفته شود و تعریف رویکردها به صورت جداگانه صورت می‌پذیرد. برای تعریف ارتباط میان بخش‌ها می‌توان مسیری از تجربیات و دانش‌های نهادینه شده در بخش توسعه داخلی به سوی بخش توسعه علوم جدید باز کرد. جریان باز و محافظت شده اطلاعات از ویژگی‌های این مسیر است. محافظت از اطلاعات امری ضروری است. هر دو بخش باید دارای اتصال به قسمت‌های مختلف با وظایف متفاوت شرکت باشند تا به طور همزمان از اطلاعات به دست آمده و مشترک، در طی پروژه‌ها استفاده شود. حتی سمت و سوی آینده‌نگری در طرح‌های تحقیق و توسعه را می‌توان در قراردادهای جدید وارد کرد و به نوعی از فعالیت‌های موجود به صورت دو جانبه بهره‌برداری کرد. استفاده از قراردادهای انجامی‌و تعریف درست از انتقال تکنولوژی و فن یک توجیه درست برای صرف منابع داخلی و تخصیص آن به آینده است. تعریف درست دو استراتژی و دقت و ظرافت در فعالیت‌های شرکت در تعریف ارتباطات و استفاده از پتانسیل شرکت نیاز به مدیریت نکته‌سنجی دارد که بر خلاف موارد معمول و کنونی است که در حال حاضر انجام می‌شود.

*کارشناس ارشد مکانیک