گزارشی از اقتصاد صنعت لاستیک
۵ /۸۷درصد از بازار لاستیک خودرو در اختیار تولیدکنندگان داخلی است
طی برنامه سوم توسعه صنعت لاستیک کشور از رشد قابل قبولی برخوردار بوده است.آمارها می‌گویند در سال ۸۴ سهم مصرف لاستیک ساخت داخل در مقایسه با سهم واردات رقمی معادل ۹/۶۹ درصد بوده است.
در سال 84 از مجموع 260هزار تن انواع تایر تولید شده تنها 184هزار تن لاستیک در کشور توزیع شده که این تفاوت در میزان تولید و توزیع نشان می‌دهد حدود 25هزار تن لاستیک در انبار شرکت‌ها انباشته شده است.
تعرفه گمرکی تایر خودرو
نشریه برنامه در گزارشی از وضعیت واردات لاستیک خودرو نوشته است: با آغاز برنامه سوم توسعه کشور و برداشته شدن موانع غیر تعرفه‌ای برای بسیاری از کالاها از جمله لاستیک (تیوپ و تایر) انتظار می‌رفت که تعرفه‌های در نظر گرفته شده به گونه‌ای باشد که بتواند از سرمایه‌گذاری انجام شده در این صنعت به بهترین شکل بهره‌برداری کند و پس از دستیابی به حداکثر ظرفیت و توان بازپرداخت سرمایه‌گذاری‌ها با کاهش تعرفه، فضای رقابتی منطقی‌تری را پیش روی این صنعت قرار دهد. (تغییرات میزان تعرفه طی سال‌های اخیر در جدول شماره 1 قابل مشاهده است.)
وضعیت واردات لاستیک
در سال 1384 واردات انواع لاستیک همچون سال‌های قبل وجود داشته است. در این سال میزان واردات برای دو گروه «سواری و باری سبک» و «اتوبوسی و کامیونی» برابر با 79هزارو197 تن بوده است. (جدول شماره 2 میزان واردات انواع تایر را نشان می‌دهد.)
افزایش واردات تایر به کشور بیانگر تمایل عمومی به مصرف تایرهای خارجی و کاهش مصرف تایرهای ساخت داخل در خودروهای لوکس و گران‌قیمت است. این مساله بدان علت است که با توجه به تعرفه صددرصدی گمرک، همچنان قیمت لاستیک وارداتی بین ۳۰ تا ۴۰درصد گران‌تر از لاستیک‌های داخلی است و با توجه به کیفیت مطلوب و عمر مفید بالاتر این نوع لاستیک‌ها، تمایل عمومی به سمت خرید «گران‌تر، اما مرغوب‌تر» است.
مشکلات کنونی صنعت لاستیک
عقب‌ماندگی فناوری یکی از مشکلات صنعت لاستیک‌سازی در کشور است. نشریه برنامه دلایل عقب‌ماندگی تولیدکننده‌های داخلی را به این شرح نوشته است:
الف: بی‌توجهی به تغییرات فناوری در دنیا: صنایع لاستیک کشور از تغییر و تحول فناوری در جهان غافل مانده‌اند و نتوانستند به موقع اقدام به سرمایه‌گذاری کنند.
ب: وجود بازارهای انحصاری: قوانین ناکارآمد حمایتی دولت، باعث ایجاد بازار انحصاری برای این صنایع شده است و باعث شده هر لاستیکی را با هر کیفیتی به فروش می‌رسانند.
ج: عقب‌ماندگی صنایع خودرو کشور: صنایع لاستیک‌سازی (تایرسازی) وابسته به صنایع خودروسازی هستند و خودروهای تولیدی کشور تا چند سال پیش امکان مصرف لاستیک رادیال را نداشتند اما در‌حال‌حاضر به تدریج استانداردهای خودروهای تولید داخل در جهت مصرف لاستیک رادیال تغییر کرده است. بنابر دلایل فوق، صنعت لاستیک کشور با عدم‌توسعه فناوری مواجه شده است. در چند سال گذشته کوشش‌هایی انجام شده و چند شرکت توانسته‌اند فناوری لاستیک رادیال را وارد و در داخل کشور تولید کنند. پراکنده بودن صنایع لاستیک ایران و جزیره‌ای عمل کردن آنها از دیگر مشکلات صنعت لاستیک‌سازی در کشور است. در حالی که در داخل کشور 9کارخانه تولید تایر وجود دارد، با این حال، حجم تولیدی مجموع آنها به اندازه مقیاس مناسب تولید یک کارخانه مطابق با استانداردهای جهانی است.(جدول 3)
بر اساس این گزارش اهم مشکلات تولیدکنندگان در صنعت لاستیک به شرح زیر است:
بالا بودن تعرفه واردات مواد اولیه، پایین بودن کیفیت مواد اولیه داخلی، افزایش نامتعادل و مداوم قیمت مواد اولیه وارداتی و تولید داخلی، کمبود نقدینگی برخی از تایرسازان، ورود بی‌رویه تایرهای بی‌کیفیت خارجی، هزینه‌های سنگین مالیاتی و عوارض، بالا بودن بهره بانکی، فرسودگی ماشین‌آلات و قدیمی بودن فناوری، نبود سیاستگذاری راهبردی در صنعت تایر کشور، عدم‌تطابق فناوری و مصرف تولیدات بالادستی و پایین دستی (خودرو - تایر)، لزوم تغییر سریع فناوری تایر خودروهای مصرفی و هزینه بالای تغییر فناوری.
همچنین افزایش پی‌‌در‌پی و مستمر قیمت لاستیک، کیفیت نه‌چندان مطلوب محصولات داخلی، بالا بودن تعرفه لاستیک وارداتی و در نتیجه قیمت بالای آنها و واردات لاستیک بی‌کیفیت، فروش عمده لاستیک‌های تولیدی به برخی عوامل واسطه از سوی برخی تولیدکنندگان که بازار قیمت را به دلخواه خود تغییر می‌دهند نیز برخی از مشکلات مصرف‌کنندگان محصولات این صنعت است.
ارسال نظر