فرید قدیری

در پهناورترین کشور جهان دو روز پیش دکترین جدید نظامی تغییر کرد. وزارت دفاع روسیه با توجه به تغییر شرایط ژئوپلتیک در سطح جهانی اقدام به تدوین دکترین نظامی با هدف تطابق سطح نظامی کشورش با اوضاع منطقه و جهان کرده است. سیاست جدید نظامی روسیه با تکیه بر مسائلی همچون شناسایی تهدیدهای بالقوه و بالفعل پیش روی روسیه و به تبع آن طراحی و تولید تجهیزات و ادوات نظامی برای دفع آنها، شناسایی انگیزه‌های درگیری نظامی در۱۰ تا ۱۵ سال آینده وتوسعه سیستم‌های دفاعی و استفاده از جنگ‌افزارهای تکنولوژیک سعی دارد قوای نیروهای مسلح این کشور را با شرایط جدید تطبیق دهد. مطابق آنچه که به تازگی در بخش نظامی همسایه شمالی ایران اتفاق افتاده می‌تواند در بخش صنعت کشور ما هم اجرا شود، اما چگونه؟

روسیه جزو ۵ کشور اول جهان در زمینه طراحی، ساخت، تولید و صادرات تجهیزات و ادوات نظامی به شمار می‌رود. روابط سیاسی این کشور با دنیای خارج نیز به گونه‌ای است که جنگ و درگیری نظامی چه دردرون و چه با کشوری بیگانه بعید به نظر می‌رسد. اما در عین حال به خاطر آنچه روس‌ها آن را« احتمال درگیری »

می‌نامند اقدام به طراحی و تدوین دکترین جدید نظامی کرده‌اند. شرایط بخش صنعت در ایران اما به گونه‌ای دیگر است. مشکلات برسر راه تولید آنچنان فراوان است که به قول یکی از مدیران صنعتی تولیدکنندگان از فردای خودشان هم نمی‌توانند با خبر باشند.

به عنوان مثال هفته گشته قیمت هر کیلو پشم در استرالیا افزایش چشمگیری پیدا کرد و این مساله موجب شد تولیدکنندگان نخ و پارچه فاستونی در کشورمان با مشکل تامین مواد اولیه روبه‌رو شوند. چند روز پیش یک کارخانه نساجی در بخش بازرگانی خارجی و برای خرید قطعات مورد نیاز ماشین‌آلات خط تولید با طرف خارجی، دچار مشکل شد. طرف خارجی اعلام کرد اجازه فروش به شرکت‌های ایرانی برای او ممنوع شده است. در صنعت لنت ترمز تولیدکنندگان داخلی با مشکلی به نام واردات لنت‌های تقلبی و بی کیفیت روبه‌رو هستند که ارزان بودن این محصولات بی کیفیت بازار آنها را خراب کرده است.

در صنعت کنسروسازی، تولیدکنندگان به علت گرانی برخی مواد غذایی با مشکل تعیین قیمت فروش محصول روبه‌رو هستند.واردات بی رویه، قوانین کار و تامین اجتماعی، عوارض و مالیات، حقوق و دستمزد، صادرات و بازاریابی نیز مجموعه‌ای از مشکلات کل صنایع در کشورمان محسوب می‌شود. به نظر می‌رسد برای تعیین راهکار و روش برای حل تک‌تک مشکلات صنعت باید استراتژی تحت عنوان «عبور از مشکلات پیش روی تولید» تهیه شود. برای تدوین این برنامه باید به چند نکته توجه کرد:

۱ - سیاست‌های کلی در نظر گرفته‌شده در کتاب استراتژی توسعه صنعتی که به همت کارشناسان و مسوولان وزارت صنایع و معادن در دولت نهم ویرایش نهایی شد باید در این برنامه گنجانده و در نظر گرفته شود.

۲ - استراتژی عبور از مشکلات پیش روی صنعت را باید همه صنعتگران، تولیدکنندگان، کارشناسان و تشکل‌های صنعتی با هم‌اندیشی متمرکز و اتفاق‌نظر تهیه کنند به طوری که ریزمشکلات هر صنعت در آن دیده شود تا بتوان با طبقه‌بندی مشکلات مشترک و تخصصی برای هر کدام از آنها راه‌حل تهیه کرد.

۳ - آنچه که در‌حال‌حاضر در کارخانه‌ها و در سطوح مدیریتی و برنامه‌ریزی اتفاق می‌افتد این است که اغلب برنامه‌ریزی‌هایی که هر بنگاه تولیدی برای آینده انجام می‌دهد به دلیل تغییر شرایط اقتصادی از ضمانت لازم برای اجرا برخوردار نیست. به عبارتی، صنعتگران در چنین فضایی نمی‌توانند و نباید به صورت انفرادی برنامه‌ریزی کنند بلکه به هماهنگی با سایر تولیدکنندگان و اجماع در تصمیم‌گیری نیاز دارند.

۴ - صنعتگران باید توجه داشته باشند که این استراتژی بیشتر از آنکه جنبه تئوری داشته باشد به صورت کاربردی نوشته شود.

۵ - تصویر شرایط صنعتی و اقتصادی در کشورمان و در بازار جهانی برای ۱۰سال آینده در این استراتژی می‌تواند در طراحی راهکارهای حل مشکلات در درازمدت کمک کند به طور قطع اگر صنایع به همت خودشان چنین برنامه‌ای را تهیه کنند می‌توانند با نگاه عمیق‌تر و تصویر شرایط حال و آینده به مبارزه با مشکلات برآیند. زیرا در‌حال‌حاضر همه صنعتگران می‌دانند مشکلات چیست اما چون هر کس به تنهایی به راه حل‌ها می اندیشد نمی‌توانند به صورت جامع به آن بپردازند.