یادداشت
سهم «تحقیق و توسعه» از تولید ناخالص داخلی چگونه افزایش مییابد؟
وزیر صنایع و معادن دو روز پیش و در همایشی که با موضوع تحقیق و توسعه در تهران برگزار شد به واقعیت مهمی اشاره کرد که شاید پیش از این به این واضحی به آن توجه نشده بود.
فرید قدیری
وزیر صنایع و معادن دو روز پیش و در همایشی که با موضوع تحقیق و توسعه در تهران برگزار شد به واقعیت مهمی اشاره کرد که شاید پیش از این به این واضحی به آن توجه نشده بود. سطح پایین اعتبارات مالی تحقیق و توسعه در بخش صنعت که شاخص توسعه فناوری صنعتی نیز محسوب میشود واقعیتی بود که وزیر صنایع به آن اشاره کرد و در مقابل گفت: این در حالی است که سهم دولت از این اعتبارات بیش از ۹۰درصد است. دکتر طهماسبی با ارائه آمار و ارقام متنوع بر این نکته تاکید کرد که در ایران باید بخش خصوصی فعال بهخصوص در صنعت به تحقیق و توسعه توجه کند و بر روی آن سرمایهگذاری کند زیرا واحدهای تحقیق و توسعه مهمترین بستر و گذرگاه ورود فناوری به صنعت هستند.
در این میان بیان چند نکته به نظر میرسد اهمیت داشته باشد:
۱ - به کار بردن واژه «سرمایهگذاری» به جای «هزینه» در بخش تحقیق و توسعه که از زبان وزیر صنایع و معادن در همایش دو روز پیش مکررا استفاده شد، نشان میدهد دولت به مقوله تحقیق و توسعه صنعتی به عنوان هزینه نگاه نمیکند. این در حالی است که در معدود بنگاههای صنعتی که به این مقوله توجه میشود در برخی موارد تحقیقات به نتیجه مطلوب و مورد هدف مدیران صنعتی منتهی نمیشود. پس اگر به فعالیتهای تحقیقاتی با نگاه سرمایهگذاری و عملکرد ارزشمند و پرسود نگاه شود این مقوله راحتتر در بخش صنعت ریشه میدواند و مدیران صنایع بدون هر گونه محدودیت مالی بودجه لازم را در اختیار کارشناسان خود قرار میدهند. پس همان طور که وزیر صنایع بر این امر تاکید دارد، باید گفت: تحقیق و توسعه در بنگاههای صنعتی رمز پایداری و توسعه محسوب میشود و توجه به آن میتواند به ارتقای قابلیتهای تکنولوژیک صنعت ختم شود.
۲ - برای نهادینه شدن مقوله R&D در واحدهای صنعتی چه ابزارهایی لازم است؟ به بیان سادهتر برای آنکه در هر بنگاه صنعتی مجموعهای به نام «تحقیق و توسعه» بهوجود بیاید چه کار باید کرد؟
عمیقتر کردن رابطه صنعت و دانشگاه کلید حل این مساله است. اگر بستری فراهم شود تا موضوع تحقیقات دانشگاهی به صورت هدفمند و بر اساس نیاز صنایع تعریف شود از این طریق نتایج تحقیقات و پایاننامههای دانشگاهی خواهد توانست به توسعه صنعتی کمک کند و در صنایع بهکار گرفته شود.
۳ - به گفته وزیر صنایع و معادن کشورمان و به استناد آمارهای رسمی سهم تحقیق و توسعه از تولید ناخالص داخلی حدود ۶/۰درصد است.
این در حالی است که در کشورهای پیشرفته این شاخص بالای ۲درصد از تولید ناخالص داخلی را به خود اختصاص داده است. بنابراین لازم است سهم R&D از GDP در کشور ما هم حداقل به سه برابر رقم کنونی افزایش پیدا کند. اما نکته اینکه بالا بردن این شاخص جز توسط بخشخصوصی از هیچ طریق دیگری امکانپذیر نیست.
ارسال نظر