پیرو گزارش درج شده در تاریخ ۳۱/۲/۸۶ با عنوان «تنها نیم درصد ذخایر معدنی برداشت می‌شود»

زین‌العابدین نجفی تبریزی نایب رییس هیات مدیره انجمن سنگ ایران یادداشتی فرستاد که متن آن به شرح ذیل است: احتراما روز دوشنبه مورخ ۳۱/۲/۸۶ روزنامه دنیای اقتصاد (که در حال حاضر به نظر اینجانب یکی از بهترین روزنامه‌های اقتصادی کشور است) در صفحه سوم (گروه صنعت و معدن) گزارشی از برداشت ذخایر معدنی در ایران درج کرده بود که اینجانب براساس سوابق و تجارب کاری خود مناسب دیدم در این رابطه مطالبی را به استحضار برسانم تا در صورت صلاح‌دید جنابعالی در شماره‌های بعدی به چاپ برسد و البته خواهشمند است مطالب ارسالی عینا مورد استفاده قرار گیرند.

مدیر کل محترم دفتر امور بهره‌برداری معدن در وزارت صنایع و معادن میزان استخراج از معادن کشور در سال گذشته را ۲۰۰میلیون تن و به معنی سالانه تنها نیم‌درصد از ذخایر معدنی اعلام کرده‌اند. ذخایری که به طور قطعی و احتمالی نزدیک به ۵۵میلیارد تن برآورد شده است که از این میزان ۲۷میلیارد تن ذخایر قطعی و شناخته شده است بنده درصدد تکرار مطالب گزارش نیستم و به لحاظ مسوولیت و مشغله فعلی خودم در انجمن سنگ ایران با توجه به اینکه رتبه سوم اشتغالزایی در این گزارش به معادن سنگ تزئینی اختصاص یافته است و ظاهرا ۱۸هزار و ۴۰۳ نفر در معادن سنگ‌های ساختمانی و تزئینی مشغول به کار هستند، همچنین در سال از ۱۲۶۵ معدن سنگ حدود ۱۰میلیون تن سنگ خام استخراج می‌شود (که به طور عمده این معادن در اختیار بخش خصوصی است) یادآوری مواردی را به جهت اهمیت موضوع ضروری دانستم که به ترتیب ذیل ارائه می‌شوند:

۱ - سیاست‌های مسوولان محترم دولت جمهوری اسلامی تقویت و رشد فعالیت‌های بخش خصوصی است و در این زمینه معادنی که توسط این بخش بهره‌برداری می‌شوند متعلق به شرکت‌ها و یا اشخاص حقیقی در بخش خصوصی هستند.

۲ - با توجه به میزان ذخایر شناخته شده و تنوع سنگ‌های تزئینی در ایران که واقعا با کشورهایی مانند ترکیه، پاکستان، یونان و حتی هند قابل مقایسه نیستند چرا جایگاه ما در صحنه‌های بین‌المللی تا این حد ضعیف و به عبارتی کاملا نامحسوس است و در بسیاری از آمار و اطلاعات بین‌المللی حتی اسمی از ایران وجود ندارد؟

۳ - آیا اگر امکانات و تسهیلات بانکی و حمایت‌های لازم توسط دولت محترم از صنعت سنگ کشور به عمل آید تعداد معادن و امکان بهره‌برداری محدوده‌های اکتشافی بیشتر نخواهد شد؟ و بدین ترتیب تولید افزایش نمی‌یابد؟

ولی متاسفانه به‌رغم همه تلاش‌های وزارت صنایع و معادن و تشکل‌های فعال در این صنعت هنوز بسیاری از موانع و مشکلات برای رشد و ارتقای صنعت سنگ و صادرات محصولات نهایی آن مواجه با انواع معضلات است و ما از این نعمت خدادادی بهره لازم و کافی را حاصل نمی‌کنیم.

حال راه‌حل‌های مناسب برای حصول نتایج مطلوب چه مواردی هستند؟ و اگر مدیرکل محترم امور بهره‌برداری به این امر مهم عنایت و توجهی بنمایند، مسلما وضعیت از جهات مختلف تغییراتی اساسی و عمده خواهد کرد.

۴ - ما به عنوان انجمن سنگ ایران که اولین و تنها تشکل فراگیر در صنعت سنگ کشور است بارها در جلسات متعدد آمادگی خود را با ارائه راهکارهای مناسب اعلام کرده‌ایم و اولین درخواست تهیه آمار و اطلاعات مستند از معادن سنگ تزئینی و وضعیت کارخانجات فرآوری سنگ بوده است که متاسفانه بعد از سه سال هنوز نتیجه‌ای حاصل نشده و به‌رغم همکاری‌های مثبت اداره کل صنایع معدنی کماکان درگیر همان مباحث تکراری هستیم.

مسلما تایید می‌فرمایید که تا اطلاعات کامل و دقیق از وضعیت موجود وجود نداشته باشد، امکان برنامه‌ریزی و اقدامات بعدی میسر و مقدور نخواهد بود و یا آنکه تصمیمات به نحوی اتخاذ می‌شود که بعدا با مشکلات جدیدتری مواجه می‌شویم مانند بحث اخیر تعیین عوارض برای صادرات سنگ خام.

ضمنا در آمار و ارقامی که بیان می‌شود تفاوت‌ها و مغایرت‌ها قابل توجه‌اند، زمانی تولید معادن سنگ ۱۳میلیون تن و در مقطعی ۱۰میلیون تن است و این مطلب بیانگر نبود منابع مستند در ارائه آمار است.

۵ - انجمن سنگ ایران بارها به مسوولان محترم وزارت صنایع و معادن اعلام کرده است که در بسیاری از صنایع و به خصوص در صنعت سنگ باید کلیه مسائل به طور اساسی و ریشه‌ای از اولین مرحله پی‌جویی و اکتشافات تا آخرین مرحله فروش داخلی یا صادرات به صورت یک مجموعه مورد توجه قرار گیرد و نمی‌توان در این صنعت فقط بخشی را مورد نظر قرار داد با این دلیل که ارزش افزوده در صادرات سنگ خام از دست می‌رود.در حالی که اکنون بسیاری از کارخانه‌های فرآوری با مشکل تامین سنگ‌خام مواجه هستند و تعدادی از آنها با خطوط مدرن تجهیز شده‌اند که قطعا اگر برنامه‌ریزی اصولی انجام شود می‌توانند در بازارهای جهانی از قدرت رقابت برخوردار شوند.

۶ - اگر امکاناتی برای ایجاد همکاری واقعی و اساسی بین وزارت صنایع و معادن و گمرک ایران و ارائه آمار صحیح سنگ‌های وارداتی و صادراتی به وجود آید و این آمار مورد بررسی‌های کارشناسی قرار گیرند قطعا زمینه‌های بهتری برای اتخاذ تصمیمات اصولی و پیشرفت صنعت سنگ که به طور عمده توسط بخش‌خصوصی اداره می‌شود به وجود خواهد آمد.

در این رابطه نیز انجمن سنگ ایران ضمن تقدیر و تشکر از همکاری‌های اداره کل امور بهره‌برداری به دلیل ارسال آمار دریافتی از گمرک ایران پیشنهاد می‌کند که با همکاری سازمان‌های صنایع و معادن استان‌ها که مسلما از آخرین وضعیت معادن اطلاع دارند، در اسرع وقت گزارشی حاوی تعداد واقعی معادن فعال و در حال بهره‌برداری و همچنین محدوده‌های اکتشافی فعال در زمینه سنگ‌های تزئینی با دستور مسوولان و به‌خصوص معاون امور معادن وزارت صنایع و معادن تهیه و تنظیم شود تا با استفاده از این گزارش بتوان نسبت به برنامه‌ریزی‌های اصولی و انشاءا... رفع نواقص و مشکلات موجود اقدامات لازم را به عمل آورد.

بدیهی است که انجمن سنگ ایران در هر حال ضمن تقدیر از زحمات و تلاش‌های تمامی مسوولان محترم وزارت صنایع و معادن و سازمان‌های استان‌ها ادامه و استمرار برنامه‌های جلسات کار-گروه را توصیه و درخواست کرده و آمادگی کامل خود را در حد امکانات برای هرگونه همکاری در راستای پیشرفت صنعت سنگ کشور اعلام می‌کند.