گروه صنعت و معدن- حسین منصوری- ایران برای دستیابی به ظرفیت یک‌میلیون تنی آلومینیوم، از ذخائر نفلین سینیت استفاده خواهد کرد. طبق برنامه چهارم توسعه، دولت با همکاری بخش‌خصوصی ظرفیت تولید شمش آلومینیوم را از ۲۳۰هزار تن فعلی به یک‌میلیون تن خواهد رساند. در این میان یکی از منابع اصلی تامین ماده اولیه تولید شمش، ذخائر نفلین سینیت آذربایجان شرقی است. تنها در محدوده زرگاه بزگوش و کلیبر آن استان ۵/۳میلیارد تن ذخیره نفلین سینیت وجود د ارد که براساس گزارش‌های فنی و اقتصادی ارائه شده، ذخیره رزگاه برای ۸۰سال تغذیه کارخانه ۲۰۰هزار تنی سراب (که عملیات آن از سال آینده شروع می‌شود) کفایت می‌کند.

در کشور ما به سبب پایین‌بودن ذخائر بوکیت و نیز نامرغوب بودن آن، نفلین مورد توجه قرار گرفته است. هم‌اینکه تنها جاجرم در استان خراسان شمالی از ذخائر ۵میلیون تنی برخوردار است که این میزان ذخیره نمی‌تواند پشتوانه قابل انکاری برای توسعه صنایع آلومینیوم کشور باشد. براساس گزارشی که به تازگی در اختیار سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور قرار گرفته، استفاده از این ماده معدنی مزایای چندگانه‌ای برای صنایع کشور خواهد داشت. ذخیره بالا (بیش از ۶میلیارد تن در کل کشور) نداشتن باطله تولید ماده اولیه کارخانه‌هایی سیمان و کربنات پتاسیم و سدیم سولفات پتاسیم و اشتغالزایی بالا از جمله این مزایا به شمار می‌آیند.

خوراک بزرگ‌ترین کارخانه سیمان

طبق همین گزارش تنها با استفاده از باطله‌های تولید آلومینا از نلفین می‌توان بزرگ‌ترین کارخانه تولید سیمان را در آذربایجان شرقی (سراب) احداث کرد. چرا که می‌تواند خوراک کارخانه‌ای با ظرفیت تولید ۱۰هزار تن در روز را تامین کند. طرح اصلی تولید آلومینا از نفلین قرار است در شهرستان سراب ایجاد شود این پروژه تاکنون تمامی مراحل تست‌های اولین تولید را در واحد جداگانه‌ای (پایلوت آذرشهر) پشت سر گذاشته است.

آلومینت که به سرانجام نرسید

ایران در سال‌های گذشته تکنولوژی‌های مختلفی را برای بالا بردن سطح تولید آلومینیوم آزموده است. یکی از آنها تولید آلومینا از آلومنیت بود. هر چند ذخایر آلومنیت ایران تنها در شهرستان تاکستان به ۱۵۰میلیون تن می‌رسد اما آلودگی ناشی از آن فرآیند و جاری شدن SO۲ و در نهایت اسید سولفوریک به زمین‌های کشاورزی آن نقطه سبب متوقف شدن آن فرآیند تولید شد. از همین رو وزارت صنایع و معادن برای دستیابی به اهداف کلان تولید شمش آلومینیوم، رو به استفاده از نفلین سینیت آورد. در سال‌های اخیر صنعت آلومینیوم ایران، در مصاف با صنعت آلومینیوم امارات و بحرین، بسیار عقب مانده است. ایران نیز مدتی است برنامه ظرفیت‌سازی برای تولید یک‌میلیون تن آلومینیوم در انتهای برنامه چهارم را پیگیری می‌کند. طبق این برنامه قرار است، آلومینیوم جنوب (با ظرفیت ۲۷۶هزار تن)، آلومنیوم کرمان (با ظرفیت ۳۱۰هزار تن در دو فاز)، هرمز آل (۱۴۷هزار تن) و نوسازی ایرالکو (۱۱۰هزار تن) به بهره‌برداری برسند.این طرح‌ها در کنار کارخانه‌های المهدی و ایرالکو با مجموع ۲۳۰هزار تن ظرفیت، ظرفیت تولید این شمش را از یک میلیون تن نیز فراتر خواهد رفت.