آب مشترکان کم‌مصرف رایگان می‌شود

گروه انرژی- اگر مصرف آب منزل یا محل کارتان کمتر از ۷ مترمکعب در ماه است، بد نیست بدانید که وزیر نیرو اعلام کرده «قبض آب برای مشترکان کم مصرف مجانی می‌شود.» همزمان با آغاز شمارش معکوس برای اجرای قانون هدفمند کردن یارانه‌ها، وزارت نیرو درصدد برآمده، برای کاهش مصرف آب مشترکان، مشوق‌هایی را در نظر بگیرد. رایگان کردن قبض مشترکان کم مصرف، یکی از همین مشوق‌ها است.

«مجید نامجو»، وزیر نیرو با اعلام‌اینکه مشترکان با مصرف زیر ۷ مترمکعب آب در ماه، هزینه‌ای بابت آب مصرفی خود پرداخت نمی‌کنند، به «فارس» گفته است: «اصلاح تعرفه‌های آب و برق همزمان با اجرای قانون هدفمند کردن یارانه‌ها مورد اجرا گذاشته می‌شود؛ به طوری که اصلاح وضعیت کنونی مصرف آب و برق از مزایای اجرای قانون هدفمندسازی یارانه‌ها ا‌ست.»

به گزارش خبرنگار «دنیای اقتصاد»، در حال حاضر متوسط مصرف آب در فصول عادی سال ۲۰ مترمکعب و در فصل گرما ۲۵ مترمکعب در ماه است. با این حساب، اگر مشترکان به طور متوسط بتوانند بین ۶۵ تا ۷۲ درصد در مصرف آب خود صرفه‌جویی کنند، دیگر لازم نیست سر ماه هزینه‌ای بابت مصرف آب بپردازند.

این مشوق‌ها دست یافتنی است؟

در این میان بسیاری از کارشناسان براین باورند، از آنجایی که درصد کمی از مشترکان آب، مصرفی کمتر از ۷ مترمکعب در ماه دارند، وزارت نیرو حداقل در مرحله اول باید سیاست تشویقی را به گونه‌ای در نظر بگیرد که مشترکان پرمصرف به سمت کاهش مصرف حرکت کنند. به بیان ساده‌تر، این سیاست‌ها باید برای بخش قابل توجهی از مصرف‌کنندگان قابل دستیابی باشد؛ نه اینکه به اندازه‌ای سخت و دور از دسترس در نظر گرفته شود که مصرف‌کنندگان تمایلی برای کاهش مصرف آب پیدا نکنند.

سیاست تشویق مشترکان کم مصرف در حالی در دستور کار وزارت نیرو قرار گرفته است که براساس آمارهای بین‌المللی، مصرف آب در میان مشترکان ایرانی حداقل دو برابر میانگین جهانی است؛ به گونه‌ای که میانگین آب مصرفی سرانه جهان، حدود ۵۸۰ مترمکعب برای هر نفر در سال است، اما هر ایرانی، به طور متوسط سالانه ۱۳۰۰ مترمکعب آب مصرف می‌کند.

از سوی دیگر، سیاست‌های تشویقی وزارت نیرو در شرایطی در دستور کار وزارت نیرو قرار گرفته است که به گفته وزیر نیرو، قیمت برق در صدر آزادسازی است، اما قیمت آب فعلا نه.

وزیر نیرو در ‌این رابطه می‌گوید: «قانون هدفمند کردن یارانه‌ها در بخش آب و آبفا تکلیفی به دولت ارائه نکرده است. با ‌این وجود تلاش می‌کنیم تا با آگاه‌سازی مردم، زمینه یک تحول جدی را در مصرف آب و برق در کشور فراهم کنیم.»

رابطه مستقیم مصرف و قیمت

وزیر نیرو در ادامه با بیان ‌اینکه خانواده‌های کم مصرف بهره لازم را از هدفمندسازی یارانه‌ها در بخش نیرو می‌برند، اظهار داشت: «تاکنون هیچ‌گونه افزایشی در قیمت آب صورت نگرفته و تصمیم‌گیری‌های جدید نیز به اطلاع عموم مردم می‌رسد. اما بر اساس این الگو و تعرفه جدید، مشترکان با مصرف زیر ۷ مترمکعب در ماه هزینه‌ای بابت آب مصرفی خود پرداخت نمی‌کنند و مشترکان با مصرف زیر الگوی مصرف نیز حداقل قیمت آب را می‌پردازند.»

با این حال کارشناسان براین باورند، از آنجایی که کاهش مصرف و تقاضا برای آب با قیمت آن رابطه مستقیمی ‌دارد، بهتر بود وزارت نیرو بعد از مشخص شدن قیمت واقعی آب و اجرای قانون هدفمند کردن یارانه‌ها، الگوی مناسب برای مصرف را در نظر می‌گرفت و در آن زمان اقدام به اجرای سیاست‌های تشویقی می‌کرد.

معضلی به نام کنتور مشترک

در همین حال، از آنجایی که اکثر مشترکان آب به خصوص در شهرهای بزرگ در مجتمع‌ها و آپارتمان‌ها زندگی می‌کنند، جدا کردن مشترکان پرمصرف و کم مصرف از یکدیگر امکان‌پذیر نیست. چرا که با وجود اجرایی شدن قانون هدفمندی یارانه‌ها، معضلی به نام «کنتورهای مشترک آب» هنوز وجود دارد.

بنابراین به نظر می‌رسد وزارت نیرو قبل از اینکه برای کاهش مصرف آب اقدام به در نظر گرفتن محرک‌های تشویقی کند، باید طرح جداسازی کنتورهای آب را به نتیجه برساند. طرحی که به گفته وزیر نیرو امکان اجرایی شدن آن برای تمامی ‌کنتورها میسر نیست. به گفته «نامجو»، بررسی‌ها نشان می‌دهد، فقط ۵ درصد مشترکان مستقر در آپارتمان‌ها می‌توانند از چنین مزیتی استفاده کنند که جزئیات اجرایی کار در دست تدوین است.

وزیر نیرو پیش از این با اشاره به ‌اینکه در قانون هدفمند کردن یارانه‌ها، وزارت نیرو مکلف است که جداسازی کنتورهای آب را دنبال کند، اعلام کرده بود: «امکان جداسازی تمامی کنتورها میسر نیست. تاسیسات برخی ساختمان‌ها چنین اجازه‌ای را به ما نمی‌دهد.»