ورود متغیرهای جدید به محیط کسب و کار  صنعتی

گروه انرژی- افزایش نرخ ارز و طلا، برقراری برخی محدودیت‌های تجاری، قطع واردات بنزین، تغییر رفتار تجاری امارات، سیاست جدید بانک‌ها در فروش ارز، شکل‌گیری تقاضای سفته بازانه برای خرید طلا و ارز، همه و همه ازجمله پالس‌های جدید و متداومی ‌است که تمام واحدهای صنعتی را به نوعی تحت تاثیر قرارداده است. گزارش از صنعت تبدیلی پتروشیمی

به گزارش خبرنگار ما از وضعیت صنعت تبدیلی پتروشیمی‌،تعدادی از واحدهای فعال در صنایع پایین دستی همزمان با آغاز طرح بی‌نیازی از واردات بنزین، با متغیرهای جدیدی روبه‌رو شده‌اند که برخی از آنها پیش از اجرای‌این طرح، قابل پیش‌بینی بود. از اواخر مرداد ماه امسال تولید بنزین در ۶ مجتمع پتروشیمی‌با هدف خودکفایی‌ایران در تولید بنزین شروع شد؛ به طوری که با تولید بنزین در مجتمع‌های پتروشیمی‌«بندرامام»، «برزویه» (نوری)، «امیرکبیر»، «اراک»، «بوعلی سینا» و «جم» میزان تولید روزانه بنزین کشور از ۴۵ به ۵/۶۶ میلیون لیتر در روز افزایش پیدا کرد.

افزایش تولید بنزین در مجتمع‌های پتروشیمی‌و تغییر فرآیند تولید در پالایشگاه‌ها در شرایطی صورت گرفته که برخی تولیدکنندگان داخلی از کاهش عرضه مواد اولیه مورد نیاز صنایع شان در بورس، کمبود مواد و افزایش قیمت‌ها خبر می‌دهند.

این در شرایطی است که پتروشیمی‌«بوعلی سینا» که طی چند هفته گذشته در حال تولید بنزین بود، با خروج از طرح ضربتی تولید بنزین، برای تامین نیاز داخلی از دو روز گذشته به تولید مواد آروماتیکی پرداخته و تولید بنزین در پتروشیمی‌«برزویه» (نوری) نیز به دلیل مشکلات فنی به حداقل ممکن رسیده است.

بازار خارج متاثر از بنزین‌ایران

تولید بنزین نه تنها تولیدکنندگان داخلی بلکه بازار خارجی را نیز تحت تاثیر قرار داده است؛ به طوری که وزیر نفت با مطلوب ارزیابی کردن میزان تولید و ذخایر بنزین می‌گوید: «هم اکنون با تولید ضربتی بنزین واردات‌این فرآورده به کشور به حداقل رسیده که ‌این امر موجب کاهش قیمت آن در بازار شده است.»

به گفته «مسعود میرکاظمی» تحریم بنزین‌ایران در شرایطی صورت گرفته که واردات بنزین بسیار محدود شده است.

وی می‌افزاید: «با افزایش ظرفیت تولید بنزین در‌ایران، قیمت‌این حامل انرژی در بازارهای منطقه کاهش یافت. بنابراین اگر قصد خرید بنزین از کشورهای خارجی را داشته باشیم، ‌این حامل انرژی را با قیمت کمتری خریداری می‌کنیم.»

افزایش قیمت مواد اولیه

همزمان با تغییر روند تولید محصولات در ۶ مجتمع پتروشیمی، تامین مواد اولیه برای واحدهای پایین دستی با تغییرات جدیدی روبه‌رو شده است.

در‌این رابطه، «عیسی غریبی کلیبر»، رییس هیات مدیره انجمن صنایع همگن پلاستیک می‌گوید: «تغییر روند تولید در واحدهای پتروشیمی‌در قیمت محصولات ما تاثیر گذاشته است.»

وی در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» اظهار داشت: «قیمت برخی از مواد پلاستیکی طی مدتی که تولید بنزین در مجتمع‌های پتروشیمی‌شروع شده از ۲۰ تا ۱۰۰ درصد افزایش یافته است.»

وی افزود: «در حال حاضر ما برای تامین مواد اولیه مورد نیاز در صنعت پلاستیک دچار مشکل شده‌ایم.»

وی پیش‌بینی می‌کند که مواد اولیه مورد نیاز در صنایع پلاستیک با کمبود بیشتر و افزایش قیمت بیشتری نیز روبه رو شود.

کاهش بی‌کاهش

این اظهارات در حالی عنوان می‌شود که مدیرعامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی ‌نظر دیگری دارد. به گفته «عبدالحسین بیات» تولید بنزین در مجتمع‌های پتروشیمی از نظر مقدار و تناژ هیچ‌گونه کاهشی بر دیگر محصولات پتروشیمی نگذاشته است.

وی در گفت‌وگو با خبرگزاری «فارس» اعلام کرد: «در پتروشیمی به گونه‌ای برنامه‌ریزی کردیم که مازاد بر مصرف صنایع تبدیلی یا پایین دستی را به تولید بنزین تخصیص بدهیم.»

«بیات» می‌گوید: «در طرح ضربتی تولید بنزین ما تولیدات مازاد و آن مقداری که به صادرات اختصاص داشت به تولید بنزین تخصیص دادیم.»

کمبود مواد اولیه رنگ

همزمان با انجمن صنایع همگن پلاستیک، خبرگزاری «ایسنا» نیز به نقل از یک عضو انجمن صنایع رنگ و رزین از کاهش عرضه مواد اولیه ‌این صنعت در بورس به دلیل تغییر فرآیند تولید در پالایشگاه‌های کشور به منظور تولید بنزین گزارش کرده است.

به گفته «رضا علیخان زاده»، عضو انجمن صنایع رنگ و رزین، خودکفایی در تولید بنزین اولویت نظام است؛ اما باید برای تامین حلال‌های موردنیاز صنعت رنگ نیز چاره‌اندیشی شود.

وی می‌گوید: «از مدتی پیش عرضه برخی از مواد اولیه صنعت رنگ مانند حلال‌های ویژه ۴۱۰ در بورس کاهش یافته یا با تاخیر انجام شده که این وضعیت مشکلاتی را برای تولیدکنندگان به‌وجود آورده است.» در این زمینه همچنین برخی خبرها از کاهش عرضه محصولاتی مانند متانول، منواتیلن گلایکول، اسید استیک، کربنات سدیم سنگین و سبک، دی اتیلن گلایکول، اسید سولفوریک و اوره‌ و آمونیاک به بورس حکایت می‌کنند.

این عضو انجمن صنایع رنگ و رزین در ادامه می‌گوید: «در هر طبقه از برج تقطیر پالایشگاه یک محصول تولید می‌شود و بنزین در بالاترین طبقه از برج قرار دارد و برای تولید آن به فرآوری بیشتری نیاز است. در شرایطی که پالایشگاه‌های کشور برای تولید بنزین تغییر فرآیند داده‌اند، قاعدتا تولید فرآورده‌های مربوط به طبقات میانی و تحتانی برج‌های تقطیر کاهش می‌یابند.»

وی خاطرنشان کرد: «اخیرا مشکلاتی نیز در تامین مواد اولیه صنعت رزین از واحدهای پتروشیمی‌ کشور به‌وجود آمده که این مشکل نیز ناشی از تغییر فرآیند تولید در این واحدها است.»

به گفته این فعال صنعتی، بهتر بود شرکت ملی صنایع پتروشیمی سریع‌تر درباره تغییر فرآیند تولید در پالایشگاه‌های کشور به منظور تولید بنزین اطلاع‌رسانی می‌کرد تا صنایع رنگ و رزین بهتر خود را با شرایط جدید تطبیق می‌دادند.

روند صعودی نرخ ارز

از سوی دیگر، کمبود مواد اولیه تنها مشکل صنایع تبدیلی یا پایین دستی نیست؛ به طوری که ‌این صنایع با متغیر نوپدید دیگری که همان افزایش نرخ ارز است نیز روبه‌رو شده‌اند.

در‌این رابطه، رییس هیات مدیره انجمن صنایع همگن پلاستیک می‌گوید: «افزایش نرخ ارز طی روزهای گذشته روی واردات مواد مورد نیاز در صنعت پلاستیک تاثیر گذاشته است.» به نظر کارشناسان در حالی نرخ ارز طی روزهای گذشته روند صعودی به خود گرفته که دولت تاکنون نسبت به آزادسازی نرخ ارز مقاومت کرده است.‌این در شرایطی است که طی روزهایی که نرخ ارز در بازارهای‌ایران روند صعودی به خود گرفته بود، نرخ ارز در بازارهای جهانی روند نزولی داشت. برخی بر‌این باور هستند که دولت دامنه مداخله خود در بازار ارز را کاهش داده است؛ چرا که افزایش نرخ ارز از یک سو باعث افزایش درآمد دولت از محل فروش ارز در بازار می‌شود و می‌تواند بخشی از منابع درآمدی بودجه را جبران بکند و از سوی دیگر، دولت به خواسته افرادی که معتقدند افزایش نرخ ارز منجر به افزایش صادرات می‌شود، تمکین کرده است.

در مقابل ‌این رویداد مهم هفته جاری، برخی تحلیل‌های دیگری نیز وجود دارد. برخی بر‌این باورند در ‌این شرایط که افزایش ۲۵۰ تومانی نرخ دلار تا ‌این ‌اندازه در بازار داخلی تشعشات اقتصادی و اجتماعی دارد، چگونه دولت می‌تواند طی یک دوره یک ماهه به آزادسازی نرخ ارز رای دهد؟ طرفداران آزادسازی نرخ ارز‌این تصمیم را مقدم بر اصلاح قیمت حامل‌های انرژی می‌داند.

اما با‌ این حال صنعتگران تنها با شوک افزایش نرخ ارز، افزایش شدید بهای طلا یا کمبود مواد اولیه روبه‌رو نبودند. رفتار خصمانه جویانه امارات طی هفته جاری باعث شد که بسیاری از صنعتگران نتوانند از امکان مبادلات ارزی از طریق سیستم بانکی ‌این کشور و همچنین تبادلات تجاری از طریق گمرکات ‌این کشور استفاده کنند.

به اعتقاد کارشناسان، صنایع کشور در شرایطی با افزایش نرخ ارز، برقراری محدودیت‌های تجاری و کمبود مواد اولیه روبه‌رو شده‌اند که دولت بر‌این باور است که پیدایش‌این متغیرها نسبت به پیگیری سیاست‌های کلان کشور در بخش خودکفایی بنزین و همچنین عبور از تحریم‌ها موضوع پراهمیتی نیست.