گروه صنعت و معدن- به دنبال انتشار گزارش روز گذشته با عنوان «رقابت با مرد آلومینیوم در کوناکری» سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران با ارسال توضیحی به گروه صنعت و معدن، خواستار درج توضیح خود در این باره شده است. محور گزارش گروه صنعت در رابطه با رقابت مرد آلومینیوم جهان با پیمانکار ایرانی روی یک معدن بوده است. متن کامل این اظهار نظر در زیر می‌آید: تاریخچه:

به دنبال یادداشت‌های توافق و همکاری در زمینه‌های استخراج معدن، انرژی و حمل‌ونقل بین وزارت معادن و فلزات وقت جمهوری اسلامی ایران و وزارت وقت منابع طبیعی و انرژی گینه کوناکری در سال‌های ۱۳۶۹ و ۱۳۷۰، موافقتنامه‌ای به منظور بهره‌برداری از ذخایر بوکسیت مناطق «دابولا» و «توگه» در کشور گینه در قالب یک شرکت مشترک ایرانی- گینه‌ای، در تیرماه سال ۱۳۷۱ بین دو دولت جمهوری اسلامی ایران و جمهوری گینه با مشخصات کلی زیر منعقد شد.

نام: شرکت اقتصادی مختلط بهره‌برداری ذخایر بوکسیت «دابولا» و «توگه» با نام مخفف فرانسوی Societe des Bauxite de Dabola-Tougue) S.B.D.T).

مدت شرکت: ۹۹ ساله، قابل تمدید

سرمایه: ۲۰ میلیون دلار آمریکا

محل ثبت شرکت: جمهوری گینه

سهم طرف گینه‌ای (صاحبان سهام «الف»):

۴۹ درصد، سهم طرف ایرانی (صاحبان سهام «ب»): ۵۱ درصد

سهم طرف ایرانی در ابتدای تشکیل شرکت در اختیار سه شرکت ایرانی با نام‌های «مینرال اکسپورت»، «گروه صنعتی و معدنی امیر» و «شرکت تولید مواد اولیه آلومینیوم (ایرامکو)» بود که با توجه به عدم توفیق این سه شرکت در اجرای پروژه و متوقف شدن فعالیت‌ها برای چند سال، مسوولان وقت در ایمیدرو را بر آن داشت تا با دریافت وکالت سهامداران طرف ایرانی، نسبت به از سرگیری فعالیت‌های شرکت به منظور بهره‌برداری از معادن در اختیار برای تامین ماده اولیه صنعت آلومینیوم کشور و نیز گسترش فعالیت‌ها و افزایش سطح حضور در غرب آفریقا و به‌ویژه کشور گینه کوناکری در سال ۱۳۸۳ اقدام نمایند. سرانجام در سال ۱۳۸۶ با تصویب مجمع عمومی شرکت، کلیه سهام طرف ایرانی به سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران با ۴۹ درصد و صندوق بازنشستگی کارکنان فولاد با دو درصد سهم منتقل شد.

اقدامات انجام‌شده:

فعالیت‌های مجدد شرکت S.B.D.T، تحت‌مدیریت سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران از سال ۲۰۰۵ با ایده انتقال بوکسیت از طریق خط لوله (به صورت دوغاب - PipeLine Slurry) آغاز شد. خلاصه اقدامات انجام‌شده طی این مدت به شرح زیر می‌باشد:

* خرید سهم سرمایه‌ شرکای طرف ایرانی شرکت S.B.D.T

* انجام مطالعات فنی اقتصادی انتقال بوکسیت از طریق خط لوله و مقایسه آن با روش انتقال از طریق راه‌آهن که در فوریه ۲۰۰۶ به اتمام رسید.

* برگزاری مناقصه انتخاب مشاور برای انجام مطالعات تکمیلی فنی و اقتصادی طرح و تهیه اسناد مناقصه بین‌المللی برای اجرای پروژه به صورت EPC و انتخاب شرکت ایرانی نیپک (شرکت مهندسی و ساخت فرآوری صنایع غیرآهنی) برای انجام این کار.

* اسناد مناقصه بین‌المللی برای اجرای پروژه به صورت EPC تهیه و مطالعات تکمیلی فنی و اقتصادی نیز انجام شد.

* دریافت پروانه اکتشافی (به نام ایمیدرو) و عملیات اجرایی اکتشاف محدوده‌ای جدید به وسعت ۷۹۵ کیلومتر مربع در منطقه «بوکه» که در فاصله نزدیک‌تری از دریا و بندر نسبت به منطقه دابولا واقع است.

* برگزاری جلسات کمیته فنی ایرانی - گینه‌ای مطابق با اساسنامه شرکت به منظور بررسی نتایج کار مشاور در برگزاری مناقصه و ارائه گزارش به هیات‌مدیره شرکت.

* تعیین برنده مناقصه و ابلاغ قرارداد تجهیز معدن لگترا و احداث سنگ‌شکن، احداث کارخانه صنعتی تولید اسلاری در لگترا، اجرای خط لوله اسلاری بین معدن لگترا و بندر کوناکری و احداث کارخانه آبگیری و تاسیسات بندری در کوناکری برای تولید ۴ میلیون تن بوکسیت خشک در سال.

شایان ذکر است انتقال مواد معدنی به‌صورت دوغاب توسط لوله در مناطقی که ذخایر آب‌های سطحی و زیرزمینی کافی داشته و موقعیت توپوگرافی معدن نسبت به کارخانه یا بندر مناسب باشد، هم از نظر فنی و هم از نظر اقتصادی نسبت به روش‌های دیگر حمل برتری دارد.

جمع بندی و تحلیل شرایط:

بنابر آنچه آمد، با وجود برخی موانع و مشکلات بر سر راه اجرای این پروژه که برای هر دو کشور ایران و گینه از اهمیت چند جانبه‌ای برخوردار بوده و می‌باشد، وزارت صنایع و معادن و بالطبع سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران با درک صحیح از شرایط، طی سالیان گذشته تلاش نموده تا با برطرف نمودن موانع و فراهم آوردن زمینه‌های لازم، عملیات اجرایی این پروژه را آغاز نماید که با برگزاری مناقصه مربوطه و انتخاب پیمانکار آن به نظر می‌رسد این امر در مراحل نهایی تحقق باشد. از این‌رو و از ابتدای کار بر مسوولان امر در دو کشور روشن بوده که به موازات پیشرفت انجام این کار، رقبای ایران درصدد برخی کارشکنی‌ها برآیند که مطمئنا با وجود اراده معطوف به همکاری نزد مسوولان دو کشور، ره‌ به جایی نخواهند برد. بر کسی پوشیده نیست پروژه مشترک ایران و گینه برای بهره‌برداری از معدن لگترا در منطقه دابولا- توگه و انتقال ماده معدنی از طریق خط لوله، تجربه‌ای نو در آفریقا به حساب آمده که کاری متفاوت با نوع و نحوه حضور شرکت‌های بزرگ و کشورهای مدعی در بهره‌برداری از منابع خدادادی مردم ستمدیده سرزمین آفریقا است. بنابراین با توجه به وجود رقبایی از این دست، ضروری است تا بدون از دست دادن فرصت و تقدیم بدون هزینه آن به رقبایی این چنینی، همت همگان بر انجام به موقع این پروژه عظیم باشد که باعث تامین پایدار مواد اولیه آلومینیوم کشور و در نتیجه افزایش توان رقابتی آن خواهد شد، بدیهی است این پروژه برای مسوولان امر در ایران از اهمیت بسیار بالایی برخوردار بوده و می‌باشد، اما با توجه به حجم بالای سرمایه‌گذاری و فاکتورهای اقتصادی پروژه، منافع دولت جمهوری اسلامی تعیین‌کننده اولویت اجرای آن است.