توافق تاریخی

هزار واحد صنعتی آلاینده در کشور فعال است

گروه صنعت و معدن- بعد از سال‌ها اختلاف میان وزارت صنایع و سازمان حفاظت از محیط زیست که مانع تصویب بسیاری از قوانین و مقررات شده بود، سرانجام این سازمان با رویکرد متفاوت به اولویت‌های صنعتی کشور به ویژه در امر اشتغال، با وزارت صنایع کنار آمده است؛ به‌طوری که این دو نهاد دارای وظایف حاکمیتی، بر سر تجدید نظر در نحوه استقرار صنایع در مناطق مختلف به توافق رسیده‌اند. براساس این توافق، از این پس ممکن یا ناممکن بودن تاسیس یک واحد صنعتی در هر نقطه از کشور، با توجه به شرایط منطقه‌ای، مورد ارزیابی قرار خواهد گرفت. این بدان معنا است که امکان احداث دو واحد صنعتی با ضریب آلایندگی یکسان، ممکن است در یک شهر وجود داشته باشد؛ اما در یک شهر دیگر امکان‌پذیر نباشد.

این گزارش حاکی از آن است که ‌ به زودی ضوابط جدید استقرار صنایع در مناطق مختلف کشور، با همکاری وزارت صنایع و سازمان محیط زیست نهایی می‌شود و صنعتگران برای اطلاع از امکان راه‌اندازی واحد صنعتی مدنظرشان باید به پایگاه اطلاع‌رسانی وزارت صنایع و معادن مراجعه کنند.

ابر و باد موسمی و ارتفاع و...

وزیر صنایع و معادن در خصوص جزئیات این طرح به «دنیای اقتصاد» گفت: «باید بپذیریم که محیط زیست تابعی از اقلیم، جغرافیا و شرایط محیطی هر منطقه است. به عنوان مثال ممکن است در یک شهرستان به دلیل بادهای موسمی، قرار داشتن در ارتفاع و منطقه‌ای که تراکم جمعیت‌ کمتری دارد، امکان تاسیس واحدهایی که آلایندگی بیشتری نسبت به سایر صنایع دارند،‌ وجود داشته باشد؛ چراکه در این مناطق طبیعت به صورت خودکار این آلودگی‌ها را دفع خواهد کرد، اما شاید در یک شهرستان دیگر، به دلیل تراکم جمعیت، نبود بادهای موسمی و قرار نداشتن در ارتفاع، مجوز تاسیس هیچ واحد صنعتی آلاینده‌ به صنعتگران داده نشود.»

به این ترتیب، از هم‌اکنون می‌توان حدس زد که در طرح جدید تجدیدنظر در نحوه استقرار صنایع، چه مواردی مدنظر تدوین‌کنندگان این طرح قرار گرفته است. به احتمال فراوان صنعتگرانی که در زمینه‌ صنایع دارای آلودگی(که عمدتا انرژی‌بر هم محسوب می‌شوند) مشغول به فعالیت‌ هستند، برای راه‌اندازی یک کارخانه جدید، باید به دنبال مکانی با حداقل جمعیت، مرتفع و بادخیز باشند.

«علی اکبر محرابیان» در بخش دیگری از سخنانش با بیان اینکه در مناطق کم جمعیت امکان بارگذاری بیشتری برای صنعتگران وجود دارد، تاکید کرد: «موضوع ظرفیت‌ و نیاز کشور به یک محصول صنعتی، از جمله موارد موثر در تعیین شاخص، برای استقرار صنایع خواهد بود.»

محیط‌زیست: اطلس توسعه صنعت را می‌کشیم

در همین حال، رییس سازمان حفاظت محیط‌زیست هم در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» با بیان اینکه استقرار صنایع در مناطق مختلف باید براساس مزیت‌ها باشد، گفت: « مساله مهم این است که چه منطقه‌ای از کشور چه مزیتی دارد و چه صنعتی در آن منطقه باید توسعه پیدا کند.»

«محمد جواد محمدی‌زاده» با انتقاد از رقابت نادرست برخی شهر‌ها و استان‌ها با یکدیگر تصریح کرد:‌ «برخی از مسوولان استانی بر این عقیده‌اند که همه نوع صنعتی باید در شهرشان وجود داشته باشد. یعنی همه باید پالایشگاه‌ داشته باشند،‌ همه باید کارخانه سیمان داشته باشند، همه باید ....، این در حالی است که ما وظیفه داریم براساس ظرفیت‌ها و استعدادهای منطقه‌ای اطلس توسعه صنعتی را با همکاری وزارت صنایع و معادن تهیه کنیم.»

وی ادامه داد: «به عنوان مثال با تکمیل طرح تجدید نظر در نحوه استقرار صنایع، تحت هیچ شرایطی اجازه تاسیس یک پالایشگاه‌ پتروشیمی را نخواهیم داد، اما در یک منطقه دیگر، فقط اجازه تاسیس پالایشگاه خواهیم داد.»

معاون رییس جمهور با تاکید بر اینکه در شهرهای بزرگی همچون تهران ممکن است آلایندگی‌های فراوانی داشته باشد، خاطرنشان کرد: «در مناطق پرجمعیت و شهرهای بزرگ فقط به دسته خاصی از صنایع مانند صنایع‌های تک(High-Tech)،‌ صنایع مبتنی بر فن‌آوری اطلاعات و صنایع پیشرفته الکترونیکی امکان توسعه می‌دهیم. این در حالی است که در همین مناطق اجازه تاسیس صنایع چرم را نخواهیم داد.»

یک حرف و یک موضع؛ همین!

وی خطاب به وزیر صنایع گفت:‌ «برای اینکه این طرح به درستی انجام شود، وزارت صنایع و سازمان حفاظت محیط‌زیست حتما باید یک حرف بزنند و یک موضع داشته باشند.»

محمدی زاده در بخش پایانی سخنانش با بیان اینکه در حال حاضر بیش از یکصد واحد صنعتی از نظر میزان آلایندگی به صورت آنلاین پایش می‌شوند، خاطرنشان کرد: «با وجود اینکه امروز اراده توجه به محیط زیست در وزارت صنایع وجود دارد؛ اما هنوز یک هزار واحد صنعتی آلاینده در کشور مشغول به کار هستند که باید در آینده‌ای نه‌چندان دور باید مشکل آلودگی آنها هم حل شود.» براساس این گزارش، وزیر صنایع و معادن به تازگی از سوی سازمان حفاظت محیط زیست به عنوان «وزیر دوستدار محیط‌زیست» انتخاب شده است.