قاچاق گازوئیل در مسیر زیارتی

گروه انرژی- «هنوز چند دقیقه‌ای از شروع سفر ما نگذشته بود که تنفس برایمان مشکل شد. هوای داخل اتوبوس سنگین شده بود. البته فقط من این حس را نداشتم، با گذشت چند دقیقه متوجه شدم که همه مسافران به حالت من دچار شده‌اند. بوی بدی هوای داخل اتوبوس را پر کرده بود. یکی از مسافران که شامه قوی تری داشت، گفت: این بوی گازوئیل است. اول فکر کردیم که باک اتوبوس نشتی دارد. هر چی به آقای راننده متذکر شدیم، توجهی به این موضوع نکرد و به مسیر خود ادامه داد.» این بخشی از گزارش سفر یکی از زائران به سوریه است که تازه از سفر آمده است.وی می‌گوید : «رانندگان بعضی از اتوبوس‌ها اقلام کمیاب در کشورهای سوریه و ترکیه را از ایران به صورت قاچاق و غیرقانونی حمل و نقل می‌کنند که یک مورد آن قاچاق گازوئیل است.»

توقف‌های طولانی

این زائر با بیان اینکه با عبور از مرز ایران و ورود به ترکیه تازه مشکلات سفر زمینی را دریافتم، اضافه می‌کند: «توقف ۴ تا ۵ ساعته برای تخلیه گازوئیل از مخازن غیرمجاز، تحویل کالای قاچاق به مغازه‌داران و بازرگانان در نقاط مختلف و شهرهای طول مسیر و سرگردانی مسافران از جمله مشکلات موجود در سفرهای زیارتی سوریه است که البته در پاسخ به اعتراض مسافران تنها این جمله را خواهید شنید: «شما فقط مسوول بار و اثاثیه خودتان هستید؛ به بقیه امور کاری نداشته باشید.»

بورس گازوئیل

از سوی دیگر، یک زائر دیگر در مورد معضل قاچاق گازوئیل در کاروان‌های زیارتی عنوان می‌کند که در یکی از شهرهای نزدیک به مرز سوریه، یک خیابان مخصوص تجارت گازوئیل اتوبوس‌های ایرانی وجود دارد و هیچ اعتراضی هم به این بورس صورت نمی‌گیرد.

وی در خصوص نحوه تخلیه گازوئیل قاچاق از سوی رانندگان می‌گوید: «در قسمت بار اتوبوس یک سری مخازن حاوی گازوئیل قاچاق جاسازی شده است. پس از عبور از مرز ایران و ورود به ترکیه، رانندگان در طول راه چندین بار توقف دارند و مسافران را به بهانه خرید از مراکز سرراهی پیاده می‌کنند و مخازن گازوئیل را تخلیه می‌کنند.»در این بین سوال این است که چه کسی مسوول جلوگیری از این بورس جدید است؟ به گزارش خبرنگار ما، در حالی این سوخت استراتژیک در ایران لیتری ۱۶ تومان عرضه می‌شود که در ترکیه و کشورهای اروپایی قیمت هر لیتر گازوئیل بیش از ۱۰۰۰ تومان است، یعنی از محل قاچاق گازوئیل به ازای هر لیتر، ۹۸۴ تومان سود نصیب رانندگان می‌شود.کارشناسان عرضه فرآورده‌های سوختی این نرخ یارانه‌ای و تفاوت قیمت عرضه فرآورده‌های نفتی در کشور در مقایسه با کشورهای همسایه را از عوامل اصلی رشد قاچاق سوخت می‌دانند. از سوی دیگر، با توجه به اینکه کشور ترکیه تولیدکننده فرآورده نفتی نیست و نیاز شدیدی به واردات این فرآورده‌ دارد، این قاچاق افزایش بیشتری یافته است.

تایید یا تکذیب قاچاق گازوئیل

در این بین «فرید عامری»، مدیر عامل شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی ایران، قاچاق گازوئیل از طریق کاروان‌های زیارتی را رد نکرد و اظهار داشت: «با اجرای طرح سهمیه بندی بنزین، قاچاق این ماده سوختی از مرزهای کشور به صفر رسیده است، ولی با توجه به تفاوت قیمت آشکار گازوئیل در دو سوی مرزها، احتمال قاچاق این فرآورده از کشور وجود دارد.» وی در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» اظهار داشت: «اینکه میزان قاچاق گازوئیل تا چه حد است، مشخص نیست، اما با توجه به قیمت پایین این فرآورده (۱۶ تومان به ازای هر لیتر) احتمال قاچاق آن وجود دارد.»

«عامری» در پاسخ به این سوال که چرا نظارتی روی این موضوع صورت نمی‌گیرد، اظهار داشت: «ما در بعضی از گمرکات کشور (به خصوص مرز بازرگان) نماینده داریم که میزان گازوئیل را کنترل می‌کنند، اما در بعضی از گمرکات، شرکت پخش نمایندگی ندارد، بنابراین جلوگیری از قاچاق سوخت از کشور به عهده گمرک خواهد بود.»

مشکلات قانونی

مدیر عامل شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی ایران در ادامه اظهار داشت: «البته یکی از مشکلات ما در زمینه کنترل سوخت خودروهای دیزلی این است که ما فقط امکان کنترل باک خودروها را داریم، در حالی‌که بیشتر رانندگانی که اقدام به قاچاق سوخت می‌کنند در قسمت بار مسافران مخازن گازوئیل را جاسازی می‌کنند که کنترل آن از دست ما خارج است.»

به نظر می‌رسد که با توجه به تایید تلویحی و دریافت گزارش‌هایی از این بخش از سوی رسانه‌ها، سازمان‌های مسوول امر نظارت، به جای فرافکنی و عدم تقبل مسوولیت، با تدابیر ویژه، از خروج سرمایه ملی از کشور جلوگیری کند. گروه انرژی هم آمادگی دارد با آگاه‌سازی افراد جامعه، نسبت به وظایفی که در خصوص مقابله همگانی با قاچاق سوخت (به ویژه بعداز اجرای طرح مهم سهمیه‌بندی و جلوگیری از اتلاف انرژی) دارد، سازمان‌های مسوول را یاری کند.