دنیای اقتصاد- همزمان با اجرای طرح هدفمند کردن یارانه‌ها یا به فاصله کمی بعد از آن، طرح خروج لوازم خانگی فرسوده به اجرا در خواهد آمد؛ سال گذشته هیات دولت‌، وزارت صنایع و معادن را مکلف کرد، طرحی تهیه کند که براساس آن لوازم برقی پرمصرف و فرسوده خانوارها از رده خارج و لوازم نو و کم مصرف جایگزین آنها شود. خبرهای رسیده حاکی از آن است که مطالعات مربوط به این طرح مراحل پایانی خود را سپری می‌کند تا همزمان با هدفمندشدن یارانه‌ها، به اجرا درآید.هدف اصلی اجرای این طرح،‌ کاهش مصرف و افزایش راندمان لوازم خانگی موجود در میان خانواده‌ها است. همزمان با هدفمند شدن یارانه‌ها اجرا می‌شود

طرح تعویض لوازم خانگی دست دوم

کولر، یخچال، ماشین لباسشویی و جاروبرقی در فاز اول طرح تعویض می‌شوند

گروه صنعت و معدن- همزمان با اجرای طرح هدفمند کردن یارانه‌ها یا به فاصله کمی بعد از آن، طرح خروج لوازم خانگی فرسوده به اجرا در خواهد آمد.

به گزارش «دنیای اقتصاد» سال گذشته هیات دولت‌ وزارت صنایع و معادن را مکلف کرد، طرحی تهیه کند که براساس آن لوازم برقی پرمصرف و فرسوده خانوارها از رده خارج و لوازم نو و کم مصرف جایگزین آنها شود. حال، بعد از گذشت نزدیک به ۹ماه از این ابلاغیه دولت، خبرهای رسیده حاکی از آن است که مطالعات مربوط به این طرح مراحل پایانی خود را سپری می‌کند تا همزمان با هدفمندشدن یارانه‌ها، به اجرا درآید.

انواع کولرهای آبی،‌ ماشین لباسشویی، یخچال، فریزر و جاروبرقی از جمله لوازم خانگی برقی هستند که مشمول این طرح می‌شوند.

مدیرکل دفتر صنایع فلزی، برق، الکترونیک و فناوری اطلاعات وزارت صنایع که تدوین طرح خروج لوازم خانگی پرمصرف را برعهده دارد، در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» به جزییات این طرح اشاره می‌کند و می‌گوید: «در فاز اول اجرای این طرح که تلاش می‌کنیم همزمان با اجرای طرح یارانه‌ای دولت آغاز ‌شود،‌ ۵ نوع از لوازم خانگی برقی که بخش قابل توجهی از مصرف خانگی را به خود اختصاص می‌دهند،‌ از رده خارج و براساس ضوابط و تسهیلاتی که ارائه خواهد شد، لوازم نو و کم مصرف جایگزین آنها کنیم.»

«محمود لیائی» با بیان اینکه هدف اصلی اجرای این طرح،‌ کاهش مصرف و افزایش راندمان لوازم خانگی موجود در میان خانواده‌ها است، خاطرنشان می‌کند: اما این فقط خانواده‌ها نیستند که مشمول این طرح می‌شوند، بلکه با ضوابط و تسهیلات جداگانه‌ای آمادگی خروج لوازم برقی پر مصرف و فرسوده واحدهای دولتی، غیر دولتی و صنفی را هم داریم.»

به گفته لیائی، اگرچه وزارت صنایع و معادن مسوول اجرای این طرح شده،‌ اما قرار نیست به تنهایی این طرح را به اجرا درآورد، بلکه با توافقات و هماهنگی‌هایی که با وزارت نیرو، سازمان بهره‌وری انرژی ایران و تشکل‌های تولیدی انجام داده‌ایم، این طرح را با همکاری آنها اجرا خواهد کرد.

در این میان ناگفته نماند که وزارت صنایع و معادن برای اجرای فاز بعدی این طرح، جایگزینی لوازم خانگی گازسوز پر مصرف را در دستور کار دارد و هم‌اکنون در حال رایزنی با وزارت نفت برای تدوین ضوابط اجرایی فاز بعدی طرح خروج لوازم خانگی پرمصرف است.

مدیرکل دفتر برق و الکترونیک وزارت صنایع همچنین از برنامه‌ریزی برای ارائه تسهیلات بانکی بلندمدت و کم‌بهره‌ برای تولیدکنندگان لوازم خانگی کم مصرف خبر داد و گفت: «مقرر کرده‌ایم برای تولیدکنندگانی که الکتروموتور و لوازم برقی کم مصرف و متناسب با استانداردهای جهانی اقدام به تولید می‌کنند، تسهیلات کم بهره و درازمدت در نظر گرفته شود.»

این مقام مسوول در ادامه تاکید می‌کند که نحوه اجرای این طرح شبیه به طرح از رده خارج کردن لامپ‌های رشته‌ای و پرمصرف و جایگزینی لامپ‌های کم مصرف، خواهد بود.

طرح خروج لامپ‌های کم مصرف سال گذشته با تخصیص ۱۵۰میلیارد تومان یارانه‌ دولتی اجرا شد و مردم در ازای تحویل لامپ‌های پر مصرف، لامپ کم مصرف با قیمت یارانه‌ای دریافت کردند. اجرای طرح جایگزینی لامپ‌های کم مصرف معایبی هم داشت؛ چراکه وقتی سیاست‌گذاران با استقبال مردم از این طرح روبه‌رو شدند، اقدام به واردات لامپ‌های کم مصرف کردند تا پاسخگوی نیاز مردم باشند که این اقدام دولت نارضایتی برخی از تولیدکنندگان لامپ‌ کم مصرف را به دنبال داشت.

به عقیده بسیاری از کارشناسان اگرچه طرح خروج لامپ‌های کم‌مصرف با برخی کاستی‌ها روبه‌رو بود، اما با وجود این شباهت طرح خروج لوازم خانگی پرمصرف با این طرح چندان هم بد نیست؛ چراکه اجرای این طرح اگر قرار بود با طرح خروج خودروهای فرسوده شباهت داشته باشد، نواقص بیشتری دامن‌گیر این طرح می‌شد. این گزارش حاکی از آن است که براساس این طرح نه تنها مقرر شده لوازم خانگی کم مصرف جایگزین پر مصرف‌ها شوند، بلکه با تمهیداتی که وزارت صنایع با همکاری سایر نهاد‌های مسوول اندیشیده، ضوابط واردات لوازم خانگی نیز سفت و سخت‌تر خواهد شد. به گونه‌ای که با اجرای این طرح معیار مصرف انرژی لوازم برقی وارداتی سختگیرانه‌تر خواهد شد.

تسهیلات، حتی بلاعوض‌

از سوی دیگر، مدیرعامل سازمان بهره‌وری انرژی ایران نیز با تایید ارائه تسهیلات ارزان قیمت به تولیدکنندگان لوازم کم مصرف خاطرنشان می‌کند: «میزان تسهیلات براساس میزان صرفه‌جویی طرح تعیین می‌شود و اولویت پروژه نیز براساس دستورالعمل کارگروه تعیین خواهد شد.» به گزارش وزارت نیرو، «مجید صالحی» تاکید می‌کند: «تولیدکنندگان لوازم خانگی کم مصرف و پربازده می‌توانند با ارائه طرح‌هایی که موجب کاهش مصرف انرژی در کشور می‌شود، با حمایت سازمان سابا از تسهیلات کم بهره استفاده کنند.»

مدیرعامل سابا می‌افزاید: «سازمان بهره‌وری انرژی ایران پس از بررسی طرح توجیه فنی و اقتصادی در کمیته فنی، نظر خود را به همراه طرح ارائه شده به کارگروه طرح یارانه می‌دهد تا این کارگروه میزان اعطای یارانه سود تسهیلات و همچنین وجوه اداره شده یا کمک بلاعوض به هر پروژه و چگونگی پرداخت تسهیلات و توجیه پروژه‌ها و اخذ وثیقه را تعیین کند.»

صالحی در خصوص شرایط دریافت‌کنندگان تسهیلات هم می‌گوید: تسهیلات در قالب وجوه اداره شده به صورت قرض‌الحسنه توسط بانک عامل با معرفی سازمان پرداخت خواهد شد و وام گیرندگان باید توانایی و امکانات انجام پروژه ارائه شده را داشته باشند.

به قیمت واردات اجرا نکنید

در همین حال، تولیدکنندگان داخلی لوازم خانگی نیز اگرچه از اجرای این طرح استقبال می‌کنند، اما در عین حال از این موضوع نگرانند که مبادا اجرای این طرح به قیمت واردات کالای خارجی در ابعاد گسترده و در نهایت کسادی بازار داخلی، اجرایی شود.

دبیرکل انجمن صنایع گاز و لوازم خانگی، در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد»، با اشاره به اجرای این طرح در سطح کشور، پیشنهاد می‌کند: «مجریان این طرح باید در کنار ارائه تسهیلات ارزان‌قیمت به مصرف‌کنندگان برای خرید لوازم خانگی جدید، تولیدکنندگان را نیز مدنظر قرار داده و با ارائه تسهیلات بانکی به آنها، راندمان تولید در کارخانجات تولید لوازم خانگی را افزایش دهند.»

«حبیب‌الله انصاری» با بیان اینکه طی سال‌های اخیر در تولید آبگرمکن و بخاری به استانداردهای مناسبی دست پیدا کرده‌ایم و امروز کمتر آبگرمکنی است که پر مصرف باشد، ابراز امیدواری می‌کند: «با اجرای این طرح سایر لوازم خانگی نیز کم مصرف و استاندارد شوند.»

به گفته انصاری، امروز درصد قابل توجهی از یخچال‌ها و ماشین‌های لباسشویی موجود در منازل عمری بیش از ۲۰ سال دارند. این در حالی است که متوسط عمر لوازم خانگی حدود ۱۵سال است.