نشست چهاردهم از دریچه صنعت

گروه صنعت و معدن- صابر دری‌نژاد: روسای جمهور و مقامات ارشد ۱۹کشور عضو گروه «جی۱۵» برای چهاردهمین بار، از فردا دور هم جمع شوند تا فکری به حال وضع اقتصاد «یک سوم» مردم دنیا کنند. تهران در شرایطی از فردا میزبان چهاردهمین دور از سلسله‌ نشست‌های کشورهای عضو گروه «جی‌۱۵» خواهد بود که از ۲۱سال پیش که اولین اجلاس در بلگراد تشکیل شد، کمتر زمانی را سراغ داریم که این اجلاس تا این اندازه اهمیت یافته باشد. تلاش غرب برای منزوی کردن تهران از یک سو و اصرار کشورهای عضو «جی‌۱۵» بر توسعه روابط صنعتی و اقتصادی خود با تهران از سوی دیگر، نتایج اجلاس تهران را برای بسیاری از سیاست‌مداران و سیاست‌گذاران، صنعتگران و بازرگانان و تحلیلگران منطقه‌ای و فرا‌منطقه‌ای مهم کرده است. نشست سه جانبه مقامات ایران، برزیل و ترکیه پیرامون بحث هسته‌ای نیز به تنهایی بر اهمیت اجلاس تهران می‌افزاید.

براساس آنچه که تا امروز قطعی شده، روسای جمهور الجزایر، برزیل، سنگال، زیمبابوه، ونزوئلا، سوریه، سریلانکا و امیر قطر در اجلاس تهران حاضر خواهند بود.

این گزارش حاکی از آن است که «جی‌۱۵» به عنوان فرزند خوانده جنبش عدم تعهد، اصولا با هدف گسترش تعاملات اقتصادی کشورهای عضو، فعالیت خود را آغاز کرده است. تردیدی نیست که توسعه روابط اقتصادی کشورهای عضو «جی ۱۵» هم بدون گسترش همکاری‌های صنعتی طرفین شکل اجرایی به خود نخواهد گرفت.

یک مقام مسوول در وزارت امور خارجه، در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد»، با اشاره به اهداف اجلاس چهاردهم خاطرنشان می‌کند: «اگرچه (جی ۱۵) نهادی است که از دل جنبش عدم تعهد بیرون آمده، اما برخلاف جنبش عدم تعهد که همسوسازی سیاست‌های دیپلماتیک کشورهای عضو را در برنامه دارد، کشورهای عضو (جی ۱۵) هماهنگ‌سازی سیاست‌های اقتصادی و مواضع اقتصادی کشورهای در حال توسعه را هدف گیری کرده است.»

«علی‌محمد موسوی» با اشاره به اهمیت توسعه روابط کشورهای عضو این گروه در بخش صنعت تاکید می‌کند: «با توجه به اینکه بیش از یک سوم مردم دنیا در کشورهای عضو (جی ۱۵) زندگی می‌کنند،‌ فرصت‌های بالقوه فراوانی بخش‌های صنعت، نفت، گاز و ... برای طرفین فراهم است.»

وی همچنین با اشاره تدوین بیانیه ۵۵‌بندی که از سوی رییس جمهور در این اجلاس ارائه خواهد شد، تصریح می‌کند: «عمده این بندها ناظر بر بحران مالی اخیر اروپا،‌ جنبه‌های مختلف همکاری‌های کشورهای عضو و راهکارهای کاهش لطمات بحران اقتصادی دنیا بر کشورهای جهان سومی خواهد بود.»

مدیرکل دفتر همکارهای چندجانبه وزارت امور خارجه، ادامه ‌می‌دهد: «البته در کنار برگزاری اجلاس چهاردهم، وزرا و سران کشورهای حاضر، امضای اسناد و تفاهم‌نامه‌های صنعتی و تجاری را در دستور کار قرار دادند. در این میان، کشور برزیل با توجه به اینکه چندی پیش نیز صنعتگران و بازرگانان این کشور در تهران حاضر بودند،‌ سهم بیشتری از اسناد و تفاهم‌نامه‌های امضا شده خواهد داشت.

با این وصف تحلیل‌گران صنعتی پیش‌بینی می‌کنند که در دور چهاردهم نشست «جی ۱۵» سهم صنعت بیش از سایر ادوار برگزاری این اجلاس باشد.

کارشناسان بر این باورند که کشورهای عضو «جی۱۵» تا اندازه‌ زیادی در سیاست‌گذاری‌های اقتصادی خود استقلال دارند.

این استقلال شرایط را برای عقد موافقت‌نامه‌های دو جانبه و چند جانبه با محور برقراری یک رابطه اقتصادی متوازن (با هدف ایجاد تراز تجاری و بازرگانی) به خوبی فراهم می‌کند. به عقیده تحلیل‌گران، کشورهای عضو این گروه، هرکدام دارای مزیت‌های نسبی فراوانی هستند که عمدتا هم‌پوشانی ندارند. به این مفهوم که اگر ایران در بخش نفت و گاز دارای مزیت نسبی است، کشوری مثل برزیل در بخش صنعت و کشاورزی دارای مزیت است. یا کشور مالزی در بخش فناوری اطلاعات امکان همکاری و توسعه مناسبات را دارا است. افزون براین، سایر کشورهای عضو نیز در بخش‌های مختلفی همچون معدن، صنایع مخابراتی و الکترونیک، دارای قابلیت‌های فراوانی هستند.

به این ترتیب توسعه همکاری‌های صنعتی و اقتصادی تهران با این کشورها در شرایطی که غرب به دنبال تداوم روند سیاست‌های تحریمی خود بر ضد ایران است، امکان خرید ماشین‌آلات و تجهیزات صنعتی را با قیمتی مقرون به صرفه‌تر و ارزان تر از بازارهای سیاه فراهم ‌کند.

کارشناسان بر این عقیده اند که همگرایی میان این کشورها، با تکمیل بخش عمده‌ای از زنجیره تامین آنها، به توسعه صنعتی این کشورها کمک می‌کند. به بیان ساده‌تر این کشور با هم‌افزایی، تعامل و همکاری بیشتر در زمینه‌های مختلف صنعتی و اقتصادی زمینه تکامل یکدیگر را به وجود خواهند آورد.

از سوی دیگر با توجه به اینکه هریک از این کشورها خود به نوعی با کشورهای صنعتی و پیشرفته دنیا ارتباط و تعامل قابل توجهی دارند، تهران می‌تواند از مسیرهای جداگانه در راستای تحقق اهداف استراتژیک استفاده کند.

با این وصف اجلاس چهاردهم که ریاست آن نیز بر عهده ایران است، فرصت مناسبی برای توسعه و تعمیق روابط صنعتی و اقتصادی تهران با سایر اعضای «جی ۱۵» به حساب می‌آید. گروهی که کشورهای عضو آن یک سوم جمعیت جهان را در اختیار دارند و از همین رو بازار مصرف بالقوه‌ای برای طرفین به حساب می‌آید.

اینجا تهران است. کمتر از ۲۴ساعت دیگر، چهاردهمین اجلاس کشورهای عضو گروه «جی۱۵» برگزار خواهد شد. به نظر شما سهم صنعت از بیانیه ۵۵ بندی اجلاس تهران چقدر خواهد بود؟