گروه انرژی- غزاله طایفه: پانزدهمین نمایشگاه نفت، گاز، پالایش و پتروشیمی ‌بعد از ۵ روز فعالیت، روز گذشته به کار خود پایان داد. نمایشگاهی که به اعتقاد دست‌اندرکاران آن نمادی از شکست تحریم‌های بین‌المللی است. در این بین نکته‌ای که بیش از هر چیز توجه بازدیدکنندگان را به خود جلب می‌کند، ترکیب شرکت‌های شرکت‌کننده در این نمایشگاه است که هر ساله چهره متفاوتی را به خود می‌بیند.

خارجی یعنی چشم بادامی؟

نمایشگاه پانزدهم با حضور ۱۳۴۲ شرکت در حالی برگزار شد که از این میزان ۹۰۷ شرکت داخلی و ۴۳۵ شرکت خارجی از ۳۲ کشور جهان در آن شرکت داشتند. در این بین سهم چینی‌ها از میان شرکت‌های خارجی ۱۰۷ شرکت بود که فعال‌ترین کشور در نمایشگاه نفت تهران محسوب می‌شد.این در حالی است که در سال گذشته کشور آلمان با حضور ۹۰ شرکت یکی از فعال‌ترین کشورها در نمایشگاه چهاردهم بود و بعد از آن چین با ۷۴ شرکت و انگلستان با ۴۶ شرکت به ترتیب در رتبه دوم و سوم قرار داشتند.به گزارش خبرنگار ما، فعال شدن مناسبات بین ایران و چین شاید یکی از دلایل اصلی حضور پررنگ چینی‌ها در این نمایشگاه محسوب می‌شود. وضعیت قراردادهای سال‌های اخیر در حوزه نفت و گاز کشور نشان می‌دهد، کشور چین در غیاب شرکت‌های اروپایی به پای ثابتی در ایران تبدیل شده است؛ به طوری که حدود ۵۰ میلیارد دلار ارزش قراردادها و توافقاتی است که با این کشور در چند سال اخیر امضا شده یا در دست انعقاد است. همین موضوع سبب شده است که شرکت‌های چینی گوی رقابت را از آلمان‌ها ربوده و در نمایشگاه امسال حضور فعال‌تری داشته باشند.

روسیه خواهان همکاری

در مقابل، حضور شرکت‌های تراز اول روسی (همچون گازپروم) در این نمایشگاه همانند سال گذشته دیده نمی‌شد. با اینکه روس‌ها بارها اعلام کرده‌اند که خواهان سرمایه‌گذاری نفتی در ایران هستند و حتی در اواخر سال ۸۷ تفاهم‌نامه همکاری با ایران امضا کردند، اما واقعیت قضیه حکایت از موضوع دیگری دارد. انجام سوآپ گازی بین دو کشور، ایجاد شرکت مشترک نفت و گاز و سوآپ نفت خام، توسعه ۱۷ حوزه نفتی و گازی از جمله محورهای مهم مذاکرات بین ایران با این همسایه شمالی است؛ اما اینکه بازی روس‌ها برای حضور در ایران به چه نحو خواهد بود و دلیل حضور کم رنگ آنها در نمایشگاه‌های نفت تهران به چه دلیل است، سوالی است که جواب آن فعلا مشخص نیست.

ابراز علاقه‌مندی دولت روسیه برای حضور در پروژه‌های نفت و گاز ایران حتی در حاشیه نمایشگاه پانزدهم نفت نیز مورد تاکید قرار گرفته است؛ به طوری که روز گذشته در پایان نشست مشترک یک هیات روسی با مدیران نفتی ایران، مدیر نظارت بر تولید شرکت ملی نفت ایران، «بهمن سروشی» پیرامون همکاری‌های ایران و روسیه برای حل مسائل امنیت انرژی جهان اعلام کرد که دولت روسیه بسیار علاقه‌مند است که در ایران سرمایه‌گذاری کند و امیدواریم بتوانیم از فناوری‌ها و تجربه این کشور در زمینه صنایع نفت و گاز استفاده کنیم.

اروپایی‌ها عقب نمی‌مانند

در میان غرفه‌های خارجی، شرکت‌های بزرگ نفتی اروپا چون «توتال» فرانسه، شرکت هلندی- انگلیسی «شل» و شرکت «استات اویل» نروژ همچون سال‌های گذشته در میان شرکت‌کنندگان دیده می‌شد.

اگر چه روند حضور این شرکت‌ها در پروژه‌های نفت و گاز ایران به خصوص «توتال» و «شل» با تاخیر‌های زیادی روبه رو شده، اما ظاهرا هنوز این شرکت‌ها حاضر نیستند که برند خود را از نمایشگاه نفت ایران که در سطح وسیعی برگزار می‌شود، خارج کنند. از آنجایی که آینده بازار انرژی حداقل تا دو دهه آینده روی نفت و گاز متمرکز خواهد بود یکی از دلایلی است که سبب شده این شرکت‌ها حداقل در شکل ظاهری حضور خود را در ایران حفظ کنند.

شرکت‌های داخلی درگیر خبررسانی

به گزارش خبرنگار ما، در هیاهوی برگزاری نمایشگاه پانزدهم، شرکت‌های زیر مجموعه وزارت نفت بیش از هر چیز دیگر درگیر نشست‌های خبری بودند که در فواصل یک ساعته در ستاد خبری نمایشگاه برگزار می‌شد و مجال تمرکز بر رویدادها و حاشیه‌های نمایشگاه را از خبرنگاران حوزه انرژی گرفته بود.

در این بین نکته قابل‌توجهی که در میان تمامی ‌نشست‌های خبری مدیران نفتی مشترک بود، بحث تامین منابع مالی مورد نیاز جهت اجرای پروژه‌های نفتی طی برنامه پنجم توسعه است.

به گونه‌ای که بر اساس اعلام مدیران باید به سمتی پیش رفت که ۲۰۰ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری تکلیف شده به صنعت نفت، طی برنامه پنجم توسعه جذب شود.

تغییرات در سطح معاونین

در مقابل حاشیه‌سازترین رویداد خبری که در نمایشگاه پانزدهم نفت، گاز، پالایش و پتروشیمی‌ بازتاب‌های متفاوتی داشت، تغییر مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران بود، البته این تغییر به همین جا ختم نشد و گمانه‌زنی‌ها جهت تغییر یکی دیگر از معاونین وزیر نفت نیز در صدر خبرها قرار گرفت.

اگر چه شروع این تغییرات در فواصل برگزاری نمایشگاه شروع شد، اما به نظر می‌رسد که دامنه این تغییرات همچنان ادامه داشته باشد.

رونمایی از شیر اولین چاه نفتی

یکی از اقدامات نمادین که نمایشگاه امسال را با سال‌های گذشته متفاوت می‌کرد، رونمایی از شیر چاه شماره ۷ مسجد سلیمان بود که بعد از ۸۰ سال از انگلستان به کشور بازگردانده شد.

چاه شماره ۷ مسجد سلیمان مشهور به F۷ در آگوست ۱۹۱۱ میلادی با تولید روزانه حدود ۱۳۰ تن نفت خام در مدار بهره‌برداری قرار گرفت و یک سال بعد به طور ناگهانی تولید آن به روزانه یک هزار و ۶۰۰ تن افزایش یافت و یک شگفتی در صنعت نفت جهان بر جای گذاشت.

این چاه با تولید سالانه نزدیک به ۶۰۰ هزار تن نفت خام، بیش از ۱۰ سال رکورددار تولید صنعت نفت بود تا این که در سال ۱۹۲۶ به دلیل افت فشار در مخزن و نبود صرفه، تولید از آن متوقف شد و به میراث صنعت نفت ایران پیوست.