810 میلیارد تومان زباله هدر می‌رود

ایرانی‌ها سالانه ۹۰۰میلیارد تومان زباله تولید می‌کنند و فقط ۱۰درصد زباله‌ها بازیافت صنعتی می‌شوند

گروه صنعت و معدن- صابر دری‌نژاد: فکر می‌کنید چقدر طول می‌کشد تا یک شهر با هزار ساختمان ۵ طبقه که هر واحد آن ۵۰۰ مترمربع است، ساخته شود؟ یک سال؟‌ دوسال؟ یا بیشتر؟‌ شاید تعجب کنید اگر خبردار شوید ایرانی‌ها هر روز یکی از این شهرها را می‌سازند، البته این شهر نه با خشت و گل ساخته می‌شود و نه با تیرآهن و آجر. اینجا تا چشم کار می‌کند زباله است. اینجا شهر «زباله‌» است.

هم‌اکنون شهرنشینان به طور میانگین روزانه یک کیلوگرم و روستایی‌ها نیز به طور متوسط روزانه ۵۰۰گرم زباله تولید می‌کنند. این یعنی هر روز ۰۰۰/۰۰۰/۵۰ کیلو زباله در کشور تولید می‌شود.

ظرفیت بازیافت، ۹۵ درصد

به گزارش خبرنگار ما، اگرچه روزانه بیش از ۵۰ هزار تن زباله و ضایعات صنعتی در ایران تولید می‌شود، اما هنوز آنچنان که باید و شاید فکری به حال بازیافت این زباله‌ها نشده است. این در حالی است که صنعتگران حوزه بازیافت نه تنها ظرفیت بازیافت بیش از ۹۵ درصد این زباله‌ها را دارند، بلکه قادرند از خارج هم زباله وارد کنند و آن را بازیافت کنند، اما هیچ یک از این اتفاق‌ها نمی‌افتد؛ چراکه به گفته نایب رییس اتحادیه صنایع بازیافت ایران، هنوز قانون جامع مدیریت پسماند در کشور اجرایی نشده است.

تازه‌ترین آمار رسمی حاکی از این است که از میان ۵۰ هزار تن زباله خانگی که روزانه در کشور تولید می‌شود فقط ۱۰ تا ۱۵ درصد آن به صورت صنعتی بازیافت می‌شود که البته همه این زباله‌های بازیافتی هم به چرخه صنعت بازنمی‌گردند، بلکه فقط آلودگی‌زدایی می‌شوند.

این واحدهای تعطیل

نایب رییس اتحادیه صنایع بازیافت ایران، در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد»، با اشاره به اینکه هم‌اکنون بیش از ۱۲ هزار واحد مرتبط با صنعت بازیافت در کشور وجود دارد، خاطرنشان می‌کند: «امروز بیش از ۸۵ درصد این واحد‌ها یا ورشکسته شده‌اند یا تعطیل هستند.»

«کامیار فیلسوفی» ادامه می‌دهد: «این واحدها تعطیل شده‌اند، چون قانون مدیریت پسماند به درستی در کشور اجرا نمی‌شود. این واحدها تعطیل شده‌اند چون طرح تفکیک زباله از مبدا اجرا نمی‌شود. فقط یک سری سطل زباله در سطح شهر قرار داده‌اند که وجود میکروب در شعاع یک متری آن محرز شده است.» به گفته فیلسوفی فقط در سال گذشته ۳ نفر به دلیل آلودگی سطل‌های زباله موجود در سطح شهر، به بیماری هاری مبتلا شده‌اند.

بطری آب معدنی، کیلویی ۵۳۰ تومان

وی در بخش دیگری از سخنانش به عدم تفکیک زباله تر و خشک از مبدا اشاره می‌کند و می‌گوید: «همین بطری‌های آب معدنی که مردم روانه سطل زباله ‌می‌کنند، بازیافت کنندگان کیلویی ۵۳۰ تومان آن را خریداری می‌کنند.»

او می‌افزاید: «البته همین بطری‌هایی که به ظاهر یک بار مصرف هستند، بعد از صرف هزینه‌ای معادل ۱۵۰ تا ۲۰۰ تومان برای انجام عملیات بازیافت، بین ۱۶۰۰ تا ۱۸۰۰ تومان در خارج از کشور خریدار دارد. در کشور خود ما هم در حدود ۷۰۰ تومان به فروش می‌رسد.»

براساس اظهارات این عضو اتحادیه صنایع بازیافت کشور،‌ هم اکنون یک واحد صنعتی با توجه به امکاناتی که در اختیار دارد، امکان اسقاط و بازیافت سالانه ۶۰۰ هزار خودرو فرسوده را دارد، اما به دلیل کند بودن روند از رده خارج کردن خودروهای فرسوده، این واحد به حالت نیمه تعطیل درآمده است.

بر اساس این گزارش زباله‌های خانگی به طور معمول از ۷۰ درصد زباله تر، ۱۰درصد فلزات، ۷ درصد پلاستیک، ۳ درصد کاغذ، ۵/۲ درصد شیشه و ۵/۷ درصد از سایر زباله‌ها تشکیل می‌شود. این مواد به طور میانگین کیلویی ۵۰تومان می‌ارزند. با این حساب ایرانی‌ها هر شب ساعت ۹، بیش از دو میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان «زباله» دم در خانه‌هایشان می‌گذارند. به بیان ساده‌تر ایرانی‌ها سالانه بیش از ۹۰۰ میلیارد تومان زباله تولید می‌کنند. این در حالی است که اگر این زباله‌ها مورد بازیافت قرار بگیرند، هر کیلو بین ۱۵۰ تا ۲۵۰ تومان ارزش پیدا خواهند کرد. وی با بیان اینکه تاکنون بیش از هزار اختراع رسمی در حوزه صنعت بازیافت به ثبت رسیده است، تاکید می‌کند: «هم‌اکنون هیچ کالایی نیست که تکنولوژی بازیافت آن در کشور وجود نداشته باشد.»

فیلسوفی در ادامه به تولید روزانه ۵/۳ میلیون تن زباله در سراسر دنیا اشاره می‌کند و می‌گوید: «حدود ۸۰ درصد این زباله دوباره بازیافت و به محصولات و کالاهای قابل استفاده تبدیل می‌شود، اما در ایران با وجود تولید بیش از ۵۰ هزار تن زباله در روز، بخش ناچیزی از آن در چرخه صنعت بازیافت می‌شود.»

رویکرد فرا استانی

به گفته نایب رییس اتحادیه صنایع بازیافت ایران، مشکل صنعتگران بخش بازیافت ایران، فقط با اجرای قانون جامع مدیریت پسماند کشور، ورود متخصصان به این بخش و اتخاذ رویکرد فرا استانی به موضوع بازیافت، قابل حل است. این در حالی است که هم‌اکنون موضوع بازیافت در هریک از استان‌ها به طور مستقل عمل می‌شود و عملا هرکدام روش مخصوص به خود را در مورد صنعت بازیافت پی می‌گیرند.

براساس قانون جامع مدیریت پسماند که از سال ۱۳۸۳ به تصویب رسیده و آیین‌نامه اجرایی آن هم ابلاغ شده است، از ابتدای سال ۱۳۹۰ تمام واحدهای آپارتمانی باید نسبت به تفکیک زباله‌های ‌تر و خشک خود در مبدا اقدام کنند.